Τολκμίτσκο

Συντεταγμένες: 54°19′14″N 19°31′50″E / 54.32056°N 19.53056°E / 54.32056; 19.53056

Τολκμίτσκο

Σημαία
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τολκμίτσκο
54°19′14″N 19°31′50″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήGmina Tolkmicko
Έκταση2,28 km²
Πληθυσμός2.464 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.82-340
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Τολκμίτσκο (πολωνικά: Tolkmicko, πρώην γερμανικά: Tolkemit‎‎) είναι πόλη του Πόβιατ Έλμπλονγκ, στο Βοεβοδάτο Βαρμίας-Μαζουρίας της βόρειας Πολωνίας. Βρίσκεται στη λιμνοθάλασσα του Βιστούλα, περίπου 20 χλμ. βορειοανατολικά του Έλμπλονγκ. Ο πληθυσμός του είναι 2.430 κάτοικοι (2022).[2]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεσαίωνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην τοποθεσία εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά παλαιές πρωσικές φυλές. Τα δικαιώματα της πόλης ακολούθησαν την ενσωμάτωση της επικράτειας στο Κράτος του Τευτονικού Τάγματος το 1296 και βασίστηκαν στο νόμο του Κουλμ με εντολή του Λούντβιχ φον Σίπε (Ludwig von Schippe), τότε διοικητή των Τεύτονων Ιπποτών. Στις 21 Μαρτίου 1351, ο Μέγας Μάγιστρος των Τευτόνων Ιπποτών, Χάινριχ Ντούσεμερ (Heinrich Dusemer), ανανέωσε τον δημοτικό νόμο και μαζί με το χωριό Neuendorf (τώρα Νοβίνκα) το Τολκμίτσκο έλαβε την άδεια αλιείας. Τον 14ο αιώνα χτίστηκε η πρώτη εκκλησία και υψώθηκαν τα τείχη της πόλης.[3] Επίσης χτίστηκε κάστρο στο Λόφο του Κάστρου και ιδρύθηκε το Νοσοκομείο του Αγίου Γεωργίου.[3] Το 1390, ο Πέτερ Τούρνοφ, ο θεολόγος που κάηκε αργότερα στην πυρά ως αιρετικός το 1426, γεννήθηκε εδώ.

Στις 3 Απριλίου 1440 έγινε μέρος της αντι-τευτονικής Πρωσικής Συνομοσπονδίας, κατόπιν αιτήματος της οποίας ο Πολωνός Βασιλιάς Καζίμιρ Δ΄ της Πολωνίας ενσωμάτωσε την περιοχή στο Στέμμα του Βασιλείου της Πολωνίας το 1454[4] και η πόλη αναγνώρισε τον Πολωνό Βασιλιά ως νόμιμο ηγεμόνα και εντάχθηκε στην Πολωνία. Στην αρχή του επόμενου Δεκατριετούς Πολέμου (1454–1466), οι κάτοικοι κατέλαβαν και κατεδάφισαν το τευτονικό κάστρο[5] και το 1456 η πόλη λεηλατήθηκε και καταστράφηκε από τους Τεύτονες Ιππότες.[6] Ο πρώτος Πολωνός σταρόστα (τοπικός βασιλικός αξιωματούχος) του Τολκμίτσκο ήταν ο ιππότης Γιαν Μπαζίνσκι, ηγέτης της Πρωσικής Συνομοσπονδίας[3] και τα ερείπια του κάστρου έγιναν η έδρα των ντόπιων σταρόστα από τότε.[5] Οι Τεύτονες Ιππότες τελικά αποκήρυξαν οποιεσδήποτε αξιώσεις για την πόλη και την αναγνώρισαν ως μέρος της Πολωνίας στη Δεύτερη Ειρήνη του Θορν (1466).[7] Το Τολκμίτσκο έγινε από τότε μέρος του πολωνικού Βοεβοδάτου Μάλμπορκ, της αυτόνομης επαρχίας της Πολωνικής Πρωσίας. Ήταν έδρα ενός πόβιατ.[8]

Σύγχρονη εποχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου Πολωνο-Τευτονικού πολέμου, το 1521, οι Τεύτονες Ιππότες, ενώ υποχωρούσαν μετά την ανεπιτυχή πολιορκία του Έλμπλονγκ, κατέλαβαν για λίγο την πόλη.[6] Το 1525, κατά τη διάρκεια της Μεταρρύθμισης, η εκκλησιαστική περιουσία έγινε επίσημα λουθηρανική ενοριακή εκκλησία. Αυτό το ανέλαβε ένας πρώην μοναχός ονόματι Μπόμλερ (Bommler), υιός του δημάρχου του Τολκμίτσκο. Ωστόσο, η πόλη παρέμεινε στη Ρωμαιοκαθολική Επισκοπή της Βαρμίας και έτσι παρέμεινε υπό καθολική κυριαρχία. Μετά το 1569 η ειδική νομική θέση της Πολωνικής Πρωσίας στο Βασίλειο της Πολωνίας υπονομεύτηκε σιγά σιγά και η πόλη απορροφήθηκε επίσημα από την Πολωνία το 1572. Έγινε μέρος της μεγαλύτερης Επαρχίας Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος.

Μπαρόκ γλυπτά μπροστά από την Εκκλησία του Αγίου Ιάκωβου.

Κατά τη διάρκεια του Πολωνο-Σουηδικού Πολέμου, ο Σουηδός βασιλιάς Γουσταύος Β΄ Αδόλφος έμεινε στην πόλη το 1626. Δύο μεγάλες πυρκαγιές, το 1634 και το 1694, κατέστρεψαν μερικώς την πόλη. Η πόλη αναβίωσε στα τέλη 17ου και προς αρχές του 18ου αιώνα, μετά το τέλος των Πολωνο-Σουηδικών Πολέμων.[5]

Το ξέσπασμα της πανώλης το 1710 μείωσε στο μισό τον αριθμό των κατοίκων, αν και το 1720 υπήρχαν αρκετοί κάτοικοι για να δικαιολογήσουν την κατασκευή ενός ζυθοποιείου στην αγορά. Μέχρι το 1720, ο σταρόστα Γιαν Ιγκνάτσι Ντζιαουίνσκι έχτισε ένα νέο εντυπωσιακό μπαρόκ παλάτι, ως έδρα των σταρόστα.[5] Υπήρξε άλλη μια πυρκαγιά στην πόλη το 1767, καταστρέφοντας το ζυθοποιείο, την εκκλησία και το δημαρχείο.

Λιμάνι του Τολκμίτσκο.

Κατά τον πρώτο διαμελιμσό της Πολωνίας το 1772, η περιοχή προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας και παρέμεινε μέρος της επαρχίας της Ανατολικής Πρωσίας από το 1773 έως το 1945. Το 1793 χτίστηκε νέο δημαρχείο. Κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, το 1807 η πόλη κρατήθηκε από την Πρώτη Γαλλική Αυτοκρατορία για σχεδόν ένα χρόνο, πολλοί κάτοικοι σκοτώθηκαν και η πόλη υπέστη ζημιές από τους βομβαρδισμούς από τους Πρώσους. Στη συνέχεια, γαλλικά στρατεύματα βάδισαν μέσα από την πόλη το 1812 και το 1813, και επίσης καταλήφθηκε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1813.[9] Τον 19ο αιώνα, το μπαρόκ Παλάτι του Ντζιαουίνσκι και το μεσαιωνικό Νοσοκομείο το Αγίου Γεωργίου καταστράφηκαν και η πόλη έχασε δύο από τα πιο χαρακτηριστικά ορόσημα της.[9] Το 1818 η πόλη έγινε μέρος της νεοσύστατης συνοικίας του Έλμπινγκ. Το 1832, άνοιξε το πρώτο φαρμακείο. Το 1851, το ζυθοποιείο έκλεισε και ο πρώτος ιατρός εγκαταστάθηκε εδώ. Το 1862, ξεκίνησε η κατασκευή του αλιευτικού λιμανιού. Το 1900, η πόλη συνδέθηκε με το σιδηροδρομικό δίκτυο και ενώθηκε με το Έλμπλονγκ (τότε επίσημα Έλμπινγκ) και το Μπρανιέβο (τότε Μπράουνσμπεργκ). Τον 19ο αιώνα, ο πληθυσμός της πόλης αποτελούνταν στη συντριπτική πλειοψηφία από Ρωμαιοκαθολικούς.[6]

20ός αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1939, ξεκίνησε η κατασκευή ενός εργοστασίου μαρμελάδας, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1940. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη καταλήφθηκε από τα στρατεύματα του 2ου Λευκορωσικού Μετώπου του Κόκκινου Στρατού στις 26 Ιανουαρίου 1945, κατά τη διάρκεια της επίθεσης της Ανατολικής Πρωσίας.[10] Περίπου το 50% των κτιρίων καταστράφηκε στις μάχες. Περίπου οι μισοί από τους κατοίκους είχαν τραπεί σε φυγή από τους Σοβιετικούς μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ ο υπόλοιπος γερμανικός πληθυσμός εκδιώχθηκε τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με τη Συμφωνία του Πότσνταμ, ενώ οι Πολωνοί παρέμειναν. Η πολωνική διοίκηση ιδρύθηκε τον Μάιο του 1945 και η πόλη επέστρεψε στην Πολωνία μετά από 173 χρόνια. Επανακατοικήθηκε από Πολωνούς, τόσο εκείνους που εκτοπίστηκαν από την πρώην ανατολική Πολωνία που προσαρτήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση όσο και από εποίκους από κατεστραμμένα από τον πόλεμο μέρη στην κεντρική Πολωνία.

Ο σιδηροδρομικός σταθμός.

Το 1975, μια διοικητική μεταρρύθμιση μεταβίβασε την πόλη στο Βοεβοδάτο Έλμπλονγκ. Μια μεταγενέστερη μεταρρύθμιση κατάργησε την επαρχία και η πόλη έγινε μέρος του Βοεβοδάτου Βαρμίας-Μαζουρίας.

Αθλητισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τοπικός ποδοσφαιρικός σύλλογος είναι ο Μπάρκας Τολκμίτσκο.[11] Αγωνίζεται στα κατώτερα πρωταθλήματα.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/042815404094-0933000?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  2. ↑ «Tolkmicko w liczbach» [Τολκμίτσκο σε αριθμούς]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Tolkmicko. Uwarunkowania strategii trójochrony krajobrazu (στα Πολωνικά). 2014. σελ. 42. 
  4. ↑ Górski, Karol (1949). Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce: zbiór tekstów źródłowych (στα Πολωνικά). Πόζναν: Instytut Zachodni. σελίδες XXXVII, 54. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Tolkmicko. Uwarunkowania strategii trójochrony krajobrazu, σελ. 43
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XII (στα Πολωνικά). Βαρσοβία. 1892. σελ. 363. 
  7. ↑ Górski, σελ. 91
  8. ↑ Kwiatek, Jerzy (2009). Polska – Urokliwy świat małych miasteczek. Wyd. 3 (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Sport i Turystyka Muza SA. σελίδες 418–419. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Tolkmicko. Uwarunkowania strategii trójochrony krajobrazu, σελ. 44–45
  10. ↑ Освобождение городов
  11. ↑ «Barkas Tolkmicko» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]