Τουρκικός εθνικός όρκος

To πολιτικό μανιφέστο του Πολέμου της Ανεξαρτησίας (1919-1923) των Τούρκων

Ο τουρκικός εθνικός όρκος (τουρκικά: Mîsâk-ı Millî ή Millî Misak) είναι διακήρυξη έξι σημείων που ψήφισε το τελευταίο οθωμανικό κοινοβούλιο στις αρχές του 1920, με αναφορά τις αποφάσεις της συνελεύσεων των Τούρκων εθνικιστών στο Ερζερούμ και στη Σεβάστεια. O όρκος έθεσε τα σύνορα της μελλοντικής Τουρκικής Δημοκρατίας, στη βάση των πρόσφατων συνόρων της, ηττημένης στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, «τις περιοχές του Κιρκούκ, της Θεσσαλονίκης, του Χαλεπίου και της Μοσούλης».[1] Ειδικά όσον αφορά τα αραβικά εδάφη, ο Όρκος αρχικά είχε θεωρηθεί ότι κατά βάση τα απεμπολούσε, η σύγχρονη όμως έρευνα έδειξε ότι αυτό κάθε άλλο παρά ίσχυε.[2]


Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι βασικές γραμμές του Όρκου διαμορφώθηκαν στο εθνικό Συνέδριο του Ερζερούμ (Erzurum Kongresi· 22 Ιουλίου - 7 Αυγούστου 1919) και στο αντίστοιχο της Σεβάστειας (Sivas Kongresi· 4-11 Σεπτεμβρίου 1919), του Τουρκικού Εθνικού Κινήματος και του Κεμάλ πασά. Η Οθωμανική κυβέρνηση, αποδεχόμενη το αίτημα του Συνεδρίου της Σεβάστειας έκανε εκλογές. Σε αυτές, οι οπαδοί των εθνικιστών επικράτησαν ολοκληρωτικά στην Ανατολία. Οι αντιπρόσωποί τους συναντήθηκαν στην Άγκυρα το Δεκέμβριο του 1919. Τον Ιανουάριο του 1920 έγιναν διάφορες συσκέψεις των αντιπροσώπων με τον Κεμάλ και διαμορφώθηκε ένα ψήφισμα, το οποίο στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον Hüsrev Sami Bey, αντιπρόσωπο της Τραπεζούντας.[3] Στις 12 Ιανουαρίου 1920 το Κοινοβούλιο ξεκίνησε τις εργασίες του στην οθωμανική πρωτεύουσα και υιοθέτησε άμεσα το ψήφισμα που είχε αποσταλεί, αμέσως μετά τον ορισμό των κυβερνητικών σωμάτων. Στις 28 Ιανουαρίου, σε κλειστή συνεδρίαση, έγινε αποδεκτή η «Ηθική διακήρυξη του έθνους» (Ahd-ı Millî Beyannamesi), το γνωστό Mîsâk-ı Millî. Στις 12 Φεβρουαρίου, μετά από πρόταση του Şeref Bey, αντιπροσώπου της Αδριανούπολης, αποφασίστηκε η δημοσιοποίηση του κειμένου. Όπως έχει σημειωθεί από μελετητές, ήταν η πρώτη φορά που ένα επίσημο οθωμανικό έγγραφο έκανε λόγο για «μειονότητες».[4]

Μεταξύ του κειμένου που προετοιμάστηκε στην Άγκυρα και είχε 8 σημεία και του κειμένου των 6 θέσεων που υιοθετήθηκε στην Κωνσταντινούπολη υπάρχουν διαφορές. Παραμένει αδιευκρίνιστος ο τρόπος που ο Όρκος έγινε αποδεκτός από τους αντιπροσώπους και δημοσιεύθηκε. Στα πρακτικά του κοινοβουλίου δεν υπάρχει κάτι διαφωτιστικό πάνω σε αυτό το ζήτημα. Υπάρχει η υποψία ότι το τελικό ψήφισμα μπορεί να μην εκφράζει το σύνολο του σώματος, αλλά μια ομάδα. Όπως είχε επισημάνει ο Βρετανός πρεσβευτής Sir Horace Rumbold, στο δημοσιευμένο κείμενο της Διακήρυξης δεν υπάρχουν υπάρχουν υπογραφές, πράγμα που ενισχύει την αμφιβολία σχετικά με τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν.[5]

Oι αναφορές του Όρκου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι όροι του τουρκικού εθνικού όρκου είναι:

  1. Το μέλλον των περιοχών που κατοικούνταν από Άραβες κατά πλειοψηφία, την στιγμή της υπογραφής της Ανακωχής του Μούδρου, θα καθοριστεί με δημοψήφισμα. Όι περιοχές οι οποίες δεν βρίσκονταν υπό την κατοχή των συμμάχων την περίοδο της υπογραφής της εκεχειρίας και είχαν τουρκική-μουσουλμανική πλειοψηφία αποτελούν την πατρίδα του τουρκικού έθνους.
  2. Το μέλλον των περιοχών του Καρς, Αρνταχάν και Βατούμ θα καθοριστεί με δημοψήφισμα.
  3. Το καθεστώς της περιοχής της Δυτικής Θράκης θα καθοριστεί με την ψήφο των κατοίκων της.
  4. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ασφάλεια της Κωνσταντινουπόλεως, και της θάλασσας του Μαρμαρά. Το καθεστώς ελεύθερης διακίνησης προϊόντων καθώς οι μεταφορές μέσω των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων θα καθοριστεί μεταξύ της Τουρκίας και των άλλων ενδιαφερομένων κρατών.
  5. Τα δικαιώματα των μειονοτήτων θα εξασφαλιστούν με βάση την αμοιβαιότητα των δικαιωμάτων των μουσουλμανικών μειονοτήτων στις γειτονικές χώρες.
  6. Με στόχο την ανάπτυξη της χώρας σε κάθε επίπεδο θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ελευθερία και η ανεξαρτησία της, κάτι που θα επιτευχθεί με την άρση κάθε εμποδίου στο οικονομικό, πολιτικό και δικαϊκό πεδίο.

Αναβίωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 αναιρεί τον τουρκικό εθνικό όρκο, ωστόσο η σύγχρονή εξωτερική πολιτική της Τουρκίας φαίνεται να τον αναβιώνει μαζί με τον τουρκικό εθνικισμό. Η Αλεξανδρέττα (προσαρτήθηκε με αμφισβητούμενο δημοψήφισμα το 1939) και η κατεχόμενη Κύπρος (από το 1979) ευρίσκονται εντός των ορίων του τουρκικού εθνικού όρκου, όπως και εδάφη ξένων και κυρίαρχων κρατών στα οποία επιχειρεί σήμερα η Τουρκία χωρίς τη συγκατάθεση τους (Ιράκ, Συρία). Σε ότι αφορά τα ελληνικά εδάφη, η δυτική Θράκη, τα δωδεκάνησα και ολόκληρη η Κύπρος περιλαμβάνονται στα όρια του αναβιούμενου τουρκικού εθνικού όρκου (βλέπε χάρτη).[6].

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Sinan Baykent (31 Οκτωβρίου 2016). «Misak-ı Millî or the 'National Oath': Turkey's new foreign policy compass?». Hürriyet Daily News. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2019. 
  2. ↑ Sina Akşin (1976). «Turkish Nationalism Today». The Turkish Yearbook of International Relations (Ankara University, Faculty of Political Sciences) XVI: σελ. 24. ISSN 0544-1943. http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/tybook/16/TURKISH%20NATIONALISM%20TODAY.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-04-08. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. ↑ Nejat Kaymaz, «Misak-ı Millî Üzerinde Yapılan Tartışmalar Hakkında», VIII. Türk Tarih Kongresi, Άγκυρα 1977, σελ. 2.
  4. ↑ Derya Bayir (2016) [2013]. Millî Beyannamesi&f=false Minorities and Nationalism in Turkish Law Check |url= value (βοήθεια). Λονδίνο & Νέα Υόρκη: Routledge. σελ. 68. ISBN 978-1-4094-2007-1. 
  5. ↑ Kaymaz (1977), σελ. 8.
  6. ↑ https://www.tribune.gr/world/news/article/502828/ayto-einai-to-schedio-erntogan-gia-nea-othomaniki-aytokratoria-o-orkos-toy-ethnoys.html

Χάρτες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διάφορες εκδοχές των συνόρων της Τουρκικής Δημοκρατίας σύμφωνα με τον Όρκο