Τροχαντηρίτιδα

Η τροχαντηρίτιδα, ή σύνδρομο πόνου του μείζονα τροχαντήρα (αγγλ. GTPS), ή αλλιώς τροχαντήριος θυλακίτιδα, είναι μορφή θυλακίτιδας με οξείς πόνους, που σχετίζεται με σοβαρή φλεγμονή του ορογόνου θύλακα στο ισχίο.[1][2]

Αυτός ο θύλακας βρίσκεται στην κορυφή, την εξωτερική πλευρά του μηριαίου οστού, μεταξύ των μυών του μέσου γλουτιαίου και του ελάσσονα γλουτιαίου στον μείζονα τροχαντήρα του μηριαίου οστού και του μηριαίου άξονα. Έχει ως αποστολή, από κοινού με άλλες θύλακες, να λειτουργεί σαν αμορτισέρ και ως λιπαντικό για την κίνηση των γειτονικών μυών.

Περιστασιακά, αυτός ο θύλακας μπορεί να υποστεί φλεγμονή που κλινικά προκαλεί πόνους. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι μια εκδήλωση τραυματισμού (συχνά που προκύπτει από μια περιστροφική κίνηση ή από υπερβολική χρήση), αλλά μερικές φορές προκύπτει χωρίς προφανώς καθορισμένη αιτία. Τα συμπτώματα είναι πόνος στην περιοχή του ισχίου κατά το περπάτημα και ευαισθησία στο άνω μέρος του μηριαίου οστού, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία να ξαπλώσετε με άνεση στην πληγείσα πλευρά.

Πιο συχνά ο πλάγιος πόνος του ισχίου προκαλείται από ασθένεια των γλουτιαίων τενόντων που δευτερογενώς φλεγμονή του θυλάκου. Αυτό είναι πιο συχνό σε γυναίκες μέσης ηλικίας και σχετίζεται με χρόνιο και εξουθενωτικό πόνο που δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική θεραπεία. Άλλες αιτίες της τροχαντηρικής θυλακίτιδας περιλαμβάνουν το ανομοιόμορφο μήκος του ποδιού, το σύνδρομο της λαγόνιου λωρίδας και την αδυναμία των απαγωγέων του ισχίου.[3]

Το σύνδρομο πόνου του μείζονα τροχαντήρα μπορεί να παραμείνει λανθασμένα διαγνωσμένο για χρόνια, επειδή μοιράζεται το ίδιο μοτίβο πόνου με πολλές άλλες μυοσκελετικές παθήσεις. Έτσι, τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να χαρακτηρίζονται ως κακοήθεις ή μπορεί να υποβληθούν σε πολλές αναποτελεσματικές θεραπείες λόγω εσφαλμένης διάγνωσης. [4] Μπορεί επίσης να συνυπάρχει με πόνο στη μέση, αρθρίτιδα και παχυσαρκία . [5]

Το κύριο σύμπτωμα της τροχαντιρίτιδας είναι ο πόνος στο ισχίο, ιδιαίτερα ο πόνος στο ισχίο στην εξωτερική πλευρά της άρθρωσης. Αυτός ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί όταν το προσβεβλημένο άτομο περπατά ή είναι ξαπλωμένο από την πάσχουσα πλευρά.

Τα αίτια της νόσου αυτής είναι ποικίλα:

  • Υπέρχρηση και καταπόνηση του ισχίου: πολύωρη ορθοστασία προκαλεί υπέρχρηση και πιθανό αίτιο εμφάνισής της.
  • Άμεση πλήξη της περιοχής: πτώσεις πάνω στο ισχίο που συνεπάγονται τον οξύ τραυματισμό του.
  • Ανισοσκελία: άτομα που δεν έχουν ίσα σκέλη έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση εξαιτίας ερεθισμού του ορογόνου θύλακα κατά τη βάδιση.
  • Ύπαρξη οστεοφύτων ή εναποθέσεων ασβεστίου: οστεόφυτα ή εναποθέσεις ασβεστίου μέσα στους τένοντες που συνδέουν τον τροχαντήρα με τους υπόλοιπους μύες, κάνουν πιθανή την φλεγμονή του θύλακα.

Ένας γιατρός μπορεί να ξεκινήσει τη διάγνωση ζητώντας από τον ασθενή να σταθεί στο ένα πόδι και μετά στο άλλο, ενώ παρατηρεί την επίδραση στη θέση των γοφών. Η ψηλάφηση του ισχίου και του ποδιού μπορεί να αποκαλύψει τη θέση του πόνου και οι εξετάσεις εύρους κίνησης μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό της πηγής του.

Οι ακτίνες Χ, ο υπέρηχος και η μαγνητική τομογραφία μπορεί να αποκαλύψουν δάκρυα ή πρήξιμο.

Επειδή η φθορά στην άρθρωση του ισχίου έχει ίχνη στις δομές που την υποστηρίζουν (τη στάση των ποδιών και, τελικά, στα πόδια), τα κατάλληλα παπούτσια με επαρκή στήριξη είναι σημαντικά για την πρόληψη του GTPS. Για κάποιον που έχει πλατυποδία, η χρήση κατάλληλων ορθωτικών ενθεμάτων και η αντικατάστασή τους όσο συχνά συνιστάται είναι επίσης προληπτικά μέτρα.

Η δύναμη στον πυρήνα και τα πόδια είναι επίσης σημαντική για τη στάση του σώματος, επομένως η σωματική άσκηση βοηθά επίσης στην πρόληψη του GTPS. Αλλά είναι εξίσου σημαντικό να αποφεύγετε ασκήσεις που βλάπτουν το ισχίο. [6]

Οι συντηρητικές θεραπείες έχουν ποσοστό επιτυχίας 90% και μπορεί να περιλαμβάνουν οποιοδήποτε συνδυασμό από τα ακόλουθα: αναλγητικά φάρμακα, ΜΣΑΦ, φυσιοθεραπεία, θεραπεία κρουστικών κυμάτων και ενέσεις κορτικοστεροειδών.

Η χειρουργική επέμβαση είναι συνήθης σε περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται καλά σε συντηρητικές θεραπείες και είναι συχνά μια επέμβαση με συνδυασμό θυλακοτομής, απελευθέρωσης λαγονοκνημιαίας ταινίας, οστεοτομίας και τροχαντηρικής αποκατάστασης του γλουτιαίου τένοντα.[7]

Μελέτη ανασκόπησης του 2011 διαπίστωσε ότι η παραδοσιακή μη εγχειρητική θεραπεία βοήθησε τους περισσότερους ασθενείς, η χαμηλής ενέργειας SWT ήταν μια καλή εναλλακτική και η χειρουργική επέμβαση ήταν αποτελεσματική σε ανθεκτικές περιπτώσεις και ανώτερη από τη θεραπεία με κορτικοστεροειδή και τη φυσικοθεραπεία. [8] Υπάρχουν πολλές αναφορές περιπτώσεων στις οποίες η χειρουργική επέμβαση ανακούφισε το GTPS, αλλά η αποτελεσματικότητά του δεν τεκμηριώθηκε σε κλινικές δοκιμές από το 2009 [5]

Η κύρια θεραπεία είναι η ξεκούραση. Αυτό δεν σημαίνει ανάπαυση στο κρεβάτι ή ακινητοποίηση της περιοχής αλλά αποφυγή ενεργειών που έχουν ως αποτέλεσμα την επιδείνωση του πόνου. Το πάγωμα της άρθρωσης μπορεί να βοηθήσει. Ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο και να μειώσει τη φλεγμονή. Εάν αυτά είναι αναποτελεσματικά, η οριστική θεραπεία είναι η ένεση στεροειδών στην περιοχή της φλεγμονής.

Η φυσική θεραπεία για την ενίσχυση των μυών του ισχίου και το τέντωμα της λαγονοκνημιαίας ταινίας μπορεί να ανακουφίσει την ένταση στο ισχίο και να μειώσει την τριβή. Η χρήση του σημειακού υπερήχου μπορεί να είναι χρήσιμη και υποβάλλεται σε κλινικές δοκιμές.

Σε ακραίες περιπτώσεις, όπου ο πόνος δεν βελτιώνεται μετά από φυσικοθεραπεία, εμβόλια κορτιζόνης και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ο φλεγμονώδης θώρακας μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά. Η διαδικασία είναι γνωστή ως θυλακεκτομή . Τα δάκρυα στους μύες μπορεί επίσης να επιδιορθωθούν και να αφαιρεθεί το χαλαρό υλικό από τον αρθριτικό εκφυλισμό του ισχίου.[6] Κατά τη στιγμή της χειρουργικής επέμβασης του θυλακίου, μια πολύ προσεκτική εξέταση των γλουτιαίων τενόντων θα αποκαλύψει άλλοτε λεπτή και άλλοτε πολύ εμφανή εκφυλισμό και αποκόλληση των γλουτιαίων τενόντων. Εάν αυτή η αποκόλληση δεν επιδιορθωθεί, η αφαίρεση του θυλάκου από μόνη της θα έχει μικρή ή καθόλου διαφορά στα συμπτώματα.

Ο θύλακας δεν απαιτείται, επομένως η κύρια πιθανή επιπλοκή είναι η πιθανή αντίδραση στο αναισθητικό. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει αρθροσκοπικά και κατά συνέπεια σε εξωτερικά ιατρεία. Οι ασθενείς συχνά πρέπει να χρησιμοποιούν πατερίτσες για μερικές ημέρες μετά το χειρουργείο έως και μερικές εβδομάδες για πιο εμπλεκόμενες διαδικασίες. 

  1. «Τροχαντηρίτιδα - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε». besiris. 4 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2024. 
  2. «Ποιες ομάδες ανθρώπων κινδυνεύουν;». Κώστας Ζάχος. 22 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2024. 
  3. Trochanteric Bursitis στο eMedicine
  4. «Evaluating hip pathology in trochanteric pain syndrome». The Journal of Musculoskeletal Medicine. August 27, 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-07-27. https://web.archive.org/web/20090727174136/http://jmm.consultantlive.com/display/article/1145622/1403501. Ανακτήθηκε στις 2024-01-28. 
  5. 5,0 5,1 «Greater Trochanteric Pain Syndrome: A Review of Anatomy, Diagnosis and Treatment». Anesthesia & Analgesia 108 (5): 1662–1670. 2009. doi:10.1213/ane.0b013e31819d6562. PMID 19372352. https://archive.org/details/sim_anesthesia-and-analgesia_2009-05_108_5/page/1662. 
  6. 6,0 6,1 Managing and preventing hip pathology in trochanteric pain syndrome. November 1, 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-03-14. https://web.archive.org/web/20100314110640/http://www.consultantlive.com/pain/article/1145622/1404842. Ανακτήθηκε στις 2024-01-28. 
  7. Reid, Diane (March 2016). «The management of greater trochanteric pain syndrome: A systematic literature review». Journal of Orthopaedics 13 (1): 15–28. doi:10.1016/j.jor.2015.12.006. PMID 26955229. 
  8. Lustenberger, David P; Ng, Vincent Y; Best, Thomas M; Ellis, Thomas J (September 2011). «Efficacy of Treatment of Trochanteric Bursitis: A Systematic Review». Clinical Journal of Sport Medicine 21 (5): 447–453. doi:10.1097/JSM.0b013e318221299c. PMID 21814140. PMC 3689218. https://archive.org/details/sim_clinical-journal-of-sport-medicine_2011-09_21_5/page/447.