Τσανγκ'ε 5

Τσανγκ'ε 5
Τύπος αποστολήςΣυλλογή δείγματος από τη Σελήνη και επιστροφή στη Γη
ΔιαχειριστήςΚινεζική Εθνική Διαστημική Υπηρεσία
COSPAR ID2020-087A
SATCAT №47097
Διάρκεια αποστολής22 ημέρες, 21 ώρες και 29 λεπτά
Ιδιότητες διαστημόπλοιου
ΚατασκευαστήςΚΑΔΤ
Μάζα εκτόξευσης8.200 χγρ.[1]
Έναρξη αποστολής
Ημέρα εκτόξευσης23 Νοεμβρίου 2020, 20.30 Π.Ω.
ΠύραυλοςLong March 5
Τοποθεσία εκτόξευσηςΓουεντσάνγκ, Χαϊνάν, Κίνα
Ανάδοχος έργουKATE
Τέλος αποστολής
Ημέρα προσγείωσης16 Δεκεμβρίου 2020, 17.59 Π.Ω.
Μέρος προσγείωσηςΕσωτερική Μογγολία, Κίνα
----
Κινέζικο Πρόγραμμα Εξερεύνησης της Σελήνης
← Τσανγκ'ε 4 Τσανγκ'ε 6 →

Το Τσανγκ'ε 5 (Κινεζικά: 嫦娥五号) είναι μία από τις διαστημικές αποστολές του Κινεζικού Προγράμματος Εξερεύνησης της Σελήνης. Είναι ένα μη επανδρωμένο διαστημικό όχημα που είναι ονομασμένο προς τιμήν της Κινέζας θεάς της Σελήνης Τσανγκ'ε. Η εκτόξευση του διαστημόπλοιου έγινε στις 23 Νοεμβρίου 2020, στις 20.30 Π.Ω., από τη Διαστημική Βάση Γουεντσάνγκ στη Νήσο Χαϊνάν. Το όχημα προσεδαφίστηκε στη Σελήνη την 1η Δεκεμβρίου 2020. Σύλλεξε δείγματα συνολικού βάρους γύρω στα δύο κιλά και επέστρεψε στη Γη στις 16 Δεκεμβρίου 2020, ώρα 17.59 Π.Ω.[2][3] Η συνολική διάρκεια της αποστολής ήταν 23 ημέρες.

Η διαστημική αποστολή Τσανγκ'ε 5 για συλλογή δειγμάτων από τη Σελήνη.

Το Κινέζικο Πρόγραμμα Εξερεύνησης της Σελήνης είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί σε 4 φάσεις, που εξαρτώνται από τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις:[4]

  1. Η πρώτη φάση ήταν το 2007, όταν το Τσανγκ'ε 1 κατάφερε να φτάσει στην τροχιά της Σελήνης, και το 2010 όταν το Τσανγκ'ε 2 κατάφερε το ίδιο.
  2. Η δεύτερη φάση ήταν το 2013, όταν το Τσανγκ'ε 3 προσγειώθηκε στη Σελήνη εξοπλισμένο με κάμερες και όργανα αναλύσεων, και το 2019 όταν το Τσανγκ'ε 4 προσγειώθηκε στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης.
  3. Το Τσανγκ'ε 5 είναι μέρος της τρίτης φάσης, η οποία περιλαμβάνει προσγείωση στη Σελήνη, συλλογή δείγματος υλικών και επιστροφή του οχήματος στη Γη. Έχουν προγραμματιστεί και άλλες αποστολές γι'αυτήν τη φάση.[5]
  4. Η τέταρτη φάση βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης. Περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ρομποτικού ερευνητικού σταθμού κοντά στο νότιο πόλο της Σελήνης.[6][7]
Η εκτόξευση του Τσανγκ'ε 5.

Τα στάδια της αποστολής ήταν:[8][9]

  • Εκτόξευση: Το όχημα Τσανγκ'ε 5 εκτοξεύτηκε στις 23 Νοεμβρίου από τη Διαστημική Βάση Γουεντσάνγκ, στο Χαϊνάν της Κίνας. Ο πύραυλος ήταν Long March 5 και η μάζα εκτόξευσης ήταν 8.200 χγρ.
  • Σεληνιακή τροχιά: Στις 28 Νοεμβρίου 2020, στις 12.58 Π.Ω., η μηχανή του οχήματος λειτούργησε για 17 λεπτά ώστε να μπει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. σε υψόμετρο 400 χλμ.[10] Το πρωί της 30ης Νοεμβρίου 2020 το όχημα προσεδάφισης αποσυνδέθηκε από το τροχιακό όχημα και κατέβηκε στην επιφάνεια της Σελήνης.[11]
  • Η θέση προσεδάφισης του Τσανγκ'ε, κοντά στο όρος Ρούμκερ στον Ωκεανό των Καταιγίδων.
    Προσεδάφιση: Το όχημα προσεδαφίστηκε στη Σελήνη την 1η Δεκεμβρίου, στις 15.11 Π.Ω. Η τοποθεσία προσεδάφισης ήταν το Όρος Ρούμκερ στον Ωκεανό των Καταιγίδων, στη βορειοδυτική κοντινή πλευρά της Σελήνης. Πρόκειται για ένα μεγάλο ηφαιστειογενές οροπέδιο διαμέτρου 70 χλμ. με μέγιστο υψόμετρο τα 1.300 μ. από τις περιβάλλουσες πεδιάδες.[12] Σε αυτήν την τοποθεσία υπάρχουν γεωμορφές που χρονολογούνται άνω των 1,21 δισ. ετών[13] και σεληνιακές θάλασσες από βασαλτικά υλικά.
  • Συλλογή δειγμάτων: Το όχημα ήταν εξοπλισμένο με κάμερες, φασματόμετρα, όργανα χημικών αναλύσεων, θερμοανιχνευτή, ραντάρ διείσδυσης εδάφους, όργανα για λήψη δειγμάτων αερίων και τρυπάνι για λήψη δειγμάτων από βάθος έως 2 μ.[14]
  • Πτήση επιστροφής: το όχημα σύλλεξε δείγματα μάζας γύρω στα 2 χγρ. και στις 3 Δεκεμβρίου 2020, στις 15.10 Π.Ω., απογειώθηκε από τη Σελήνη και μετά από πτήση 6 λεπτών μπήκε σε σεληνιακή τροχιά.[10][15] Στις 5 Δεκεμβρίου 2020, στις 21.42 Π.Ω., το όχημα προσδέθηκε στο τροχιακό και στις 22.12 τα δείγματα μεταφέρθηκαν από το χώρο προσωρινής αποθήκευσης στην κάψουλα επιστροφής.[16] Στις 6 Δεκεμβρίου 2020, στις 4.35 Π.Ω., ο προσεδαφιστής του οχήματος είχε ολοκληρώσει την αποστολή του και αποσυνδέθηκε από το τροχιακό.[17] Στις 7 Δεκεμβρίου 2020, στις 22.59 Π.Ω., ο προσεδαφιστής έλαβε εντολή να βγει εκτός σεληνιακής τροχιάς και 31 λεπτά μετά έπεσε και συνετρίβη στην επιφάνεια της Σελήνης, στη θέση (~30°S, 0°E).[18] Στις 13 Δεκεμβρίου 2020, στις 01.51 Π.Ω., το τροχιακό φορτωμένο με τα δείγματα ξεκίνησε από απόσταση 230 χλμ. από την επιφάνεια της Σελήνης και πυροδότησε τέσσερις μηχανές προώθησης για να μπει σε τροχιά επιστροφής Χόχμαν.[19]
  • Προσγείωση: Στις 16 Δεκεμβρίου 2020, γύρω στις 18.00 Π.Ω., η κάψουλα επιστροφής, μάζας γύρω στα 300 χγρ., ακολούθησε μία τροχιά αναπήδησης πάνω από την Αραβική θάλασσα προτού μπει στην ατμόσφαιρα της Γης. Η κάψουλα προσγειώθηκε στις πεδιάδες της κομητείας Ντόρμποντ του νομού Ουλαντσάμπ, στη νοτιοκεντρική Αυτόνομη περιφέρεια Εσωτερικής Μογγολίας. Εντοπίστηκε και περισυλλέχθηκε από τους επιστήμονες του προγράμματος.[20]
Περιγραφή της διαστημικής πτήσης Τσανγκ'ε 5
  1. Chang'e 5, 6 (CE 5, 6)
  2. «China recovers Chang'e-5 moon samples after complex 23-day mission». SpaceNews (στα Αγγλικά). 16 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  3. «Chang'e 5: Εκτόξευση για κινέζικο ρομποτικό σκάφος- Στόχος νέα δείγματα από τη Σελήνη (vid)». ΣΚΑΪ. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  4. «Live: Chang'e-4 mission press conference 国新办举行嫦娥四号任务有关情况新闻发布会 - YouTube». www.youtube.com. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  5. «Future Chinese Lunar Missions». nssdc.gsfc.nasa.gov. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  6. «A Tentative Plan of China to Establish a Lunar Research Station in the Next Ten Years - NASA/ADS». web.archive.org. 15 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  7. Huang, Echo. «China lays out its ambitions to colonize the moon and build a "lunar palace"». Quartz (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  8. «Orbiter-returner combination of Chang'e-5 separates from ascender - Xinhua | English.news.cn». www.xinhuanet.com. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  9. «China National Space Administration». www.cnsa.gov.cn. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  10. 10,0 10,1 Andrew Jones 28 November 2020. «China's Chang'e 5 enters lunar orbit for historic attempt to return moon samples». Space.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  11. «China's moon mission about to touch down on lunar surface». South China Morning Post (στα Αγγλικά). 30 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  12. «China rolls out Long March 5 rocket to launch Chang'e-5 lunar sample return mission». SpaceNews (στα Αγγλικά). 17 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  13. Zhao, Jiannan; Xiao, Long; Qiao, Le; Glotch, Timothy D.; Huang, Qian (2017-07). «The Mons Rümker volcanic complex of the Moon: A candidate landing site for the Chang'E-5 mission». Journal of Geophysical Research: Planets 122 (7): 1419–1442. doi:10.1002/2016je005247. ISSN 2169-9097. http://dx.doi.org/10.1002/2016je005247. 
  14. «Chang'e 5 Test Mission – Change» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  15. Andrew Jones 03 December 2020. «China's Chang'e 5 probe lifts off from moon carrying lunar samples». Space.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  16. «2nd LD-Writethru-Xinhua Headlines: China completes first spacecraft rendezvous, docking in lunar orbit | The Star». www.thestar.com.my. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  17. «嫦娥五号对接组合体成功分离 择机返回地球-中新网». www.chinanews.com. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  18. «Chang'e-5 spacecraft smashes into moon after completing mission». SpaceNews (στα Αγγλικά). 8 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020. 
  19. «嫦娥五号对接组合体成功分离 择机返回地球-中新网». www.chinanews.com. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2020. 
  20. «China's Chang'e-5 mission returns Moon samples» (στα αγγλικά). BBC News. 2020-12-16. https://www.bbc.com/news/science-environment-55323176. Ανακτήθηκε στις 2020-12-19.