Τυφεκισμός

Εκτέλεση δια τυφεκισμού στο Μεξικό, 1914.

Ο τυφεκισμός είναι μέθοδος θανατικής ποινής που χρησιμοποιείται σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής ,της κεντρικής Αμερικής και της Λατινικής Αμερικής ακόμη και σήμερα. Λέγεται κοινώς και εκτέλεση. Συμβαίνει κατόπιν καταδικαστικής απόφασης που εκδίδεται από τακτικό (ποινικό) ή έκτακτο (Στρατοδικείο ή Ανταρτοδικείο) δικαστήριο σε βάρος κατηγορουμένων που βαρύνονται με παραβιάσεις του διεθνούς ποινικού δικαίου, όπως οι δολοφονίες και τα εγκλήματα πολέμου, με εγκλήματα κακουργηματικού χαρακτήρα, εσχάτης προδοσίας ή λιποταξίας εν καιρώ πολέμου και στους οποίους επιβάλλεται η ποινή του θανάτου.

Στον τυφεκισμό, ο εκτελούμενος στέκεται συνήθως σε έναν τοίχο, στο κορμό ενός δέντρου ή σε ένα πάσσαλο. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια πολέμου συνήθως γίνεται απλά επιτόπου. Ως πράξη οίκτου, παραδοσιακά του προσφέρεται ένα τσιγάρο και ένα μαντίλι για να καλυφθούν τα μάτια του, αν και στην πράξη πολλοί κατάδικοι, προκειμένου να δείξουν γενναιότητα, αρνούνται το μαντίλι.

Το άγημα τακτικού η αντάρτικου στρατού, το οποίο είναι επιφορτισμένο με την δια τυφεκισμού εκτέλεση ονομάζεται εκτελεστικό απόσπασμα. Το απόσπασμα αποτελείται, συνηθέστατα, από απλούς στρατιώτες, με τον αριθμό τους να ποικίλει, αναλόγως του αντίστοιχου πλήθους των μελλοθανάτων που πρόκειται να εκτελέσουν. Διοικείται από έναν χαμηλόβαθμο αξιωματικό ή υπαξιωματικό, ο οποίος και δίνει τα παραγγέλματα, έως της τελικής εντολής («πυρ»). Σε αρκετές περιπτώσεις το απόσπασμα συνοδεύεται από κάποιον ιερέα, ο οποίος μεταλαμβάνει τους υπό εκτέλεση καταδικασθέντες που το επιθυμούν, ενώ μπορεί να παρίσταται και γιατρός που βεβαιώνει τον θάνατο των εκτελεσθέντων.

Για καθαρά ψυχολογικούς λόγους, είθισται περίπου τα μισά από τα όπλα του αποσπάσματος να περιέχουν άσφαιρα πυρά, χωρίς όμως οι στρατιώτες να γνωρίζουν ποιοι τα έχουν πάρει. Αυτό συμβαίνει έτσι ώστε οι στρατιώτες να μη γνωρίζουν εκ των προτέρων εάν είναι αυτοί που θα πάρουν τη ζωή του ανθρώπου και διστάσουν. Ωστόσο, αφού πυροβολήσουν μαθαίνουν, καθώς τα άσφαιρα δεν «κλωτσάνε». Πάντως για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, κάποιες φορές δίνονται σφαίρες αλατιού αντί για άσφαιρα ώστε να μην καταλάβουν ούτε αφού πυροβολήσουν και τους ακολουθούν οι τύψεις στη συνέχεια. Άνδρας που μετέχει σε εκτέλεση δεν επιτρέπεται να επανατοποθετηθεί σε άλλη παρόμοια διαδικασία.

Τα όπλα που χρησιμοποιούνται στις εκτελέσεις είναι τουφέκια, ενώ για μαζική εκτέλεση χρησιμοποιούνται πολυβόλα. Ποτέ δεν γίνονται εκτελέσεις με αυτόματα όπλα ή οπλοπολυβόλα. Κατά τη διάρκεια της κατοχής ήταν σύνηθες το φαινόμενο οι Γερμανοί κατακτητές να χρησιμοποιούν ολιγομελή αποσπάσματα (1-3 ανδρών) οι οποίοι προέβαιναν σε μαζικές εκτελέσεις (αντίποινα) του άμαχου, κυρίως, πληθυσμού, με τη χρήση πολυβόλων.

Πηγές

• Εκτελεστικό Απόσπασμα – Εκτέλεση δια τουφεκισμού και κανόνες που αφορούν το εκτελεστικό απόσπασμα