Υγεία (μυθολογία)

Υγιεία
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Υγιεία (Αρχαία Ελληνικά)
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΓονείςΑσκληπιός[1] και Ηπιόνη και Αθηνά[2]
ΑδέλφιαΜαχάων
Ακεσώ
Ιασώ
Αίγλη
Πανάκεια
Τελεσφόρος
Ποδαλείριος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Υγεία (αρχ. Υγιεία) ήταν αρχαιοελληνική θεότητα, προσωποποίηση της υγείας του σώματος και της ψυχής. Ως αρχαιότερο κέντρο λατρείας της αναφέρεται η Τιτάνη στη Σικυώνα, όπου βρίσκονταν ιερό του Ασκληπιού και της Υγείας. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση ο Αρίφρων ο Σικυώνιος έγραψε ύμνο για τη θεά,[3] της οποίας η λατρεία διαδόθηκε και στην Αθήνα περίπου από το 420 π.Χ..

Στην ελληνική μυθολογία κατέχει εξέχουσα θέση στην λατρεία του πατέρα της. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας.[4]

Γενεαλογία και λατρεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη μυθολογία η Υγεία ήταν σύζυγος ή κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης, αδελφής της Αθηνάς. Αδελφές ή κόρες της Υγείας (ανάλογα με την εκδοχή του μύθου) ήταν η Πανάκεια, η Ιασώ, η Ακεσώ (Ασκληπιάδες) και κατά τη Σούδα η Αίγλη[5]. Εκτός από την Αθήνα, τη λάτρευαν και σε άλλες πόλεις, όπως στις Θεσπιές, στην Ελάτεια, στα Μέγαρα, στην Κόρινθο και στο Άργος.[6]

Ο Ορφικός ύμνος της υγείας δείχνει τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στην υγεία: «Ιμερόεσα, ερατή, πολυθάλμιε, παμβασίλεια, κλύθι μάκαιρ΄ Υγίεια, φερόλβιε, μήτηρ απάντων...»

Στην αρχαία Σπάρτη ο Λυκούργος θέσπισε μέτρα για την σκληραγωγία του σώματος και είναι γνωστή η διδασκαλία του Ιπποκράτη ότι χρειάζεται:«άσκησις υγιείης, ακορίη τροφής, αοκνίη πόνων». Με το έργο Περί αερίων, υδάτων και τόπων έθεσε τις βάσεις της υγείας του φυσικού περιβάλλοντος.

Ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και άλλοι σοφοί έδωσαν επίσης ιδιαίτερη σημασία στη διατήρηση της υγείας του σώματος και στη σωματική αγωγή γενικά. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν απαραίτητη την ανέγερση λουτρών, υδραγωγείων και υπονόμων για τις αποχετεύσεις των ακάθαρτων υδάτων και ουσιών· εφάρμοζαν την απολύμανση με την καύση θείου (θειαφιού) ή άλλων αρωματικών ουσιών και ανάβοντας φωτιές [7] στους δημόσιους δρόμους, με την ιδέα πως έτσι καθάριζε ο αέρας. Κατά τη διάρκεια του λοιμού των Αθηνών, μάλιστα, τα πτώματα αποτεφρώνονταν κατά σωρούς.[8]

«Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ»[9] ή λατ. Mens sana in corpore sano[10]

Απεικονίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η υγεία από πεντελικό μάρμαρο, Μουσεία Καπιτωλίου

Οι καλλιτέχνες την απεικόνιζαν από τον 5ο αι. π.Χ. με τη μορφή νέας γυναίκας, ενώ αργότερα υιοθετήθηκε ως σύμβολο της το φίδι. Έκτοτε διάσημοι ζωγράφοι, όπως ο Λουδοβίκος Παστέρ, Γκούσταφ Κλιμτ αλλά κυρίως γλύπτες απέδωσαν τη αρχαιοελληνική Υγεία ο καθένας με το δικό του τρόπο. Αγάλματα της Υγείας σήμερα κοσμούν τα γνωστότερα Μουσεία, έκτος από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών και του Μουσείο του Δίου ακόμα και προαύλια δημοσίων κτιρίων, όπως στο συντριβάνι της πόλης του Αμβούργου.

Φωτοθήκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Άσκλήπιός» (Ρωσικά)
  2. ↑ 2,0 2,1 Ανακτήθηκε στις 17  Απριλίου 2024.
  3. ↑ Athenaeus (1827). «ΙΕ». ex recensione Guilielmi Dindorfii. Libraria Weidmannia, G. Reimer. σελίδες 1568 (702). 
  4. ↑ Mark Beumer (24 Αυγούστου 2011). «Hygieia, the Goddess of Health». ancient.eu.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. 
  5. ↑ Suda On Line. «Ἠπιόνη». stoa.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. ↑ «HYGEIA CULT». theoi.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. 
  7. ↑ Ιλιάδα Α 312« Οἳ μὲν ἔπειτ' ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα, λαοὺς δ' Ἀτρεΐδης ἀπολυμαίνεσθαι ἄνωγεν·οἳ δ' ἀπελυμαίνοντο καὶ εἰς ἅλα λύματα βάλλον»
  8. ↑ Θουκυδίδης, Ιστορίαι Β 49-54
  9. ↑ Θαλής ο Μιλήσιος«Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ»
  10. ↑ Γιουβενάλης, Σατιρικά X 356

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]