Οι υπερτροφές είναι όρος του μάρκετινγκ που αφορά σε τροφές οι οποίες είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά όπως οι βιταμίνες, τα ω-3 λιπαρά οξέα, τα ιχνοστοιχεία και ένας μεγάλος αριθμός ουσιών με υποτιθέμενη αντιοξειδωτική δράση. Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι οι τροφές αυτές ασκούν ευεργετική επίδραση στον οργανισμό, ωστόσο ο όρος δεν χρησιμοποιείται συνήθως από ειδικούς, διαιτολόγους και επιστήμονες της διατροφής, πολλοί από τους οποίους αμφισβητούν ότι συγκεκριμένα τρόφιμα έχουν τα οφέλη για την υγεία που ισχυρίζονται οι υποστηρικτές τους. Μια τροφή καταλήγει στο να χαρακτηριστεί ως υπερτροφή, εφόσον υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός κλινικών ερευνών που να πιστοποιούν τα οφέλη της κατανάλωσης της συγκεκριμένης τροφής στον οργανισμό.[1]
Το 2007, η εμπορία των προϊόντων ως "υπερτροφών" απαγορεύθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός εάν συνοδεύεται από ειδικό εγκεκριμένο ισχυρισμό υγείας που υποστηρίζεται από αξιόπιστη επιστημονική έρευνα.
Από την αρχαιότητα υπάρχουν ισχυρισμοί για τη σύνδεση της διατροφής με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Οι διατροφικές ανάγκες ενός αθλητή για παράδειγμα, στην αρχαία Ελλάδα[2] ήταν πολύ μεγάλες εξαιτίας του πολύ δύσκολου τρόπου ζωής και της συνεχούς προπόνησης. Στη διατροφή του περιλαμβάνονταν κρεμμύδια και σκόρδα, πίτες φτιαγμένες με αλεύρι, κριθάρι και μία ενεργειακή μπάρα που ονομαζόταν σήσαμις κι ήταν φτιαγμένη από μέλι και σουσάμι κάτι σαν το σημερινό παστέλι. Με αυτόν τον τρόπο αποκτούσαν αντοχή και αποκατάσταση του οργανισμού μετά από προπονητικές και αγωνιστικές επιβαρύνσεις. Με το πέρασμα των χρόνων ανακαλύφτηκε ότι τα φρούτα και τα λαχανικά προσφέρουν πολύ περισσότερα συστατικά εκτός από υδατάνθρακες.
Σύμφωνα με την Cancer Research UK, «ο όρος« superfood » είναι πραγματικά ένα εργαλείο μάρκετινγκ, με ελάχιστη επιστημονική βάση. [3] Αν και οι σούπερ τροφές συχνά προάγονται ως πρόληψη ή θεραπεία ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, η Cancer Research UK προειδοποίησε ότι "δεν μπορούν να υποκαταστήσουν μια γενικά υγιή και ισορροπημένη διατροφή"[3] . Σύμφωνα με την Catherine Collins, επικεφαλής διαιτολόγο στο νοσοκομείο του Αγίου Γεωργίου στο Λονδίνο, ο όρος μπορεί να είναι επιβλαβής: "Υπάρχουν τόσες πολλές λανθασμένες ιδέες για τις υπερτροφές που δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Ίσως είναι καλύτερα να καταργήσουμε πλήρως τον όρο αυτό"."[4]
Κυρίως στη λαϊκή ιατρική αναφέρονται με συνήθως μη επιστημονικούς ισχυρισμούς ότι προσφέρουν ενέργεια, εμπλουτίζουν τη διατροφή και τονώνουν τον οργανισμό. Ενδεικτικά αναφέρονται: