Φαβέλα

Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/03/2020.
Η Ροσίνια είναι η μεγαλύτερη ορεινή φαβέλα στο Ρίο ντε Τζανέιρο και τη Βραζιλία, καθώς και η δεύτερη μεγαλύτερη παραγκούπολη στην Λατινική Αμερική. Φαβέλες βρίσκουμε σε όλη τη Βραζιλία, αλλά και στη Θεσσαλονίκη , αλλά πιο γνωστές είναι αυτές του Ρίο ντε Τζανέιρο.

Οι φαβέλες (πορτογαλικά: favela) είναι όρος ο οποίος αναφέρεται στις φτωχές συνοικίες του Ρίο ντε Τζανέιρο καθώς συνδέεται με τον όρο παραγκουπόλεις που βρίσκονται σε διάφορα μέρη του πλανήτη.

Ιστορία[1]

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Βραζιλία επί πολλά χρόνια επικρατούν ανισότητες ανάμεσα στους πιο εύπορους και στους φτωχότερους, με αποτέλεσμα οι πλουσιότεροι να συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένες περιοχές των πόλεων και οι οικονομικά κατώτεροι να διαφύγουν σε φτωχογειτονιές. Η μετανάστευση από τις αγροτικές περιοχές και οι ελλείψεις κατοικιών οδήγησε στην ανάπτυξη τους. Οι γειτονιές αυτές σημειώνουν αρκετά προβλήματα σχετικά με την ύδρευση, την αποχέτευση και ως δεύτερο πρόβλημα διακρίνεται η εγκληματικότητα για προφανείς λόγους.

Η πρώτη φαβέλα δημιουργήθηκε αρχές του 1900 με την επιστροφή 20.000 στρατιωτών από τον εμφύλιο πόλεμο της Βραζιλίας, οι οποίοι αναζητούσαν καταφύγιο. Έτσι προέκυψε η εγκατάσταση τους σε έναν λόφο δίπλα από το Rio de Janeiro. Επιπλέον στην διαμόρφωση των ''παραγκουπόλεων'', συνέβαλε και το τέλος της δουλείας, όπου χιλιάδες μετανάστες και πρώην σκλάβοι αποχώρησαν από τις επαρχιακές πόλεις που ζούσαν και εγκαταστάθηκαν δίπλα στις μεγαλουπόλεις.

Σήμερα, σύμφωνα με στατιστικά αρχεία, ο πληθυσμός ανέρχεται στους 11.000.000 κατοίκους, δηλαδή το 6% του συνόλου.Το 1937 οι φαβέλες αναγνωρίστηκαν ως πολεοδομικό πρόβλημα και μέχρι και σήμερα ο πληθυσμός αυξάνεται όλο και περισσότερο. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα οι αρχές της πόλης να σκοπεύουν να υψώσουν τείχη ύψους 3,5 μέτρα με στόχο την αναστολή της ύπαρξης τους.

Χαρακτηριστικά:[1]

Οι φαβέλες διακρίνονται για τις έντονες κοινωνικές ανισότητες σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό και την ανυπαρξία κατάλληλων υποδομών και υπηρεσιών. Ακόμη, ο αναλφαβητισμός των κατοίκων, το εμπόριο ναρκωτικών και το χαμηλό προσδόκιμο ζωής (ειδικότερα ανέρχεται στα 48 έτη έναντι του υπόλοιπου πληθυσμού που είναι κατά μέσο όρο τα 68 έτη), υποβιβάζουν την ποιότητα του κοινωνικού κεφαλαίου και έχουν μετατρέψει τις περιοχές σε κρησφύγετα διακινητών και άλλων εγκληματιών. Η ύπαρξη της φαβέλας υποδηλώνει την κοινωνική ανισότητα και την διάκριση ανάμεσα στους οικονομικά ασθενέστερους και επιφανείς. [1] Δυστυχώς οι ανισότητες και η βία επικρατούν και στο εσωτερικό των σχολείων όπου οι μαθητές ασχολούνται με το εμπόριο ναρκωτικών και συμμετέχουν ακόμα και σε αγώνες με όπλα.[2]

Διοικητική οργάνωση:[3]

Οι φαβέλες βρίσκονται υπό τον έλεγχο των συμμοριών «"Τίποτα δε γίνεται χωρίς την έγκριση τους" αναφέρει κάτοικος, της φαβέλας "Πόλη του Θεού''». Η θέσπιση ενός δικού τους δικαστηρίου, με ποινές όπως ξυλοδαρμός ή ακόμα και θάνατος, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του άτυπου θεσμικού τους συστήματος. Επιπλέον, οι συμμορίες έχουν αναλάβει και άλλα καθήκοντα του κράτους, ενδεικτικά: ρόλος τροχαίας, παροχή βασικών ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών και προμήθεια τροφίμων σε ευάλωτες οικογένειες. Συμπερασματικά οι συμμορίες καλύπτουν την απουσία της κρατικής οργάνωσης.

Το πρόγραμμα Favela Bairro στο Rio de Janeiro:[3]

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ξεκίνησε το 1993 από τον Cesar Mai, σε συνεργασία με την βραζιλιάνικη κυβέρνηση και βασίζεται στη συλλογική δράση. Στόχος του προγράμματος, η ανάπλαση και η βελτίωση της ποιότητας ζωής στις φαβέλες. Μολονότι είναι μια πρωτοβουλία από τα ΄΄πάνω΄΄, το πρόγραμμα στηρίζεται στην συλλογική δράση των πολιτών τόσο στην υλοποίηση του, όσο και στην διαμόρφωση των πολιτικών του και αυτή είναι η μεγαλύτερη καινοτομία του. Επομένως πρόκειται για ένα πρόγραμμα που δίνει την ευκαιρία στους κατοίκους να βελτιώσουν τον χώρο που ζουν.[4]

Σημερινή ανασκόπηση:

Η ζωή στις φαβέλες τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια μορφή βελτίωσης και αυτό οφείλεται στην ύπαρξη διαφόρων μη κυβερνητικών οργανώσεων (NGOs), όπως για παράδειγμα η Community in action[5], η οποία εστιάζει στην αειφόρο ανάπτυξη της κοινότητας. Η πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες είναι πιο εύκολη πλέον και οι κάτοικοι απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα του διαδικτύου, όπως η ακρόαση μουσικής hip hop, funk και samba που αποτελεί μια διέξοδο από τις δυσκολίες της καθημερινότητας.

Τέλος αξίζει να αναφερθεί η προσπάθεια ίδρυσης μιας τράπεζας αλληλεγγύης για τους κατοίκους των παραγκουπόλεων από δέκα Βραζιλιάνες φαβέλες (G10 Bank) με αφορμή την υγειονομική και οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία COVID-19[6]. Η τράπεζα θα παρέχει δάνεια με χαμηλά επιτόκια, βασικές τραπεζικές υπηρεσίες στους κατοίκους και ένα μέρος των κερδών προορίζεται για την χρηματοδότηση κοινωνικών προγραμμάτων.[7]



Παραπομπές:

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Νίκη Μουντζούρα. «Φαβέλες: Φαινόμενα Κοινωνικής Ανισότητας». 
  2. ↑ Joana Monteiro and Rudi Rocha. «Drug Battles and School Achievement: Evidence from Rio de Janeiro's Favelas». 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Η αξία της συλλογικής δράσης στη διαμόρφωση των πόλεων: μέσα από τη σύγκριση κατασκευαστικών προγραμμάτων στο Ρίο Ντε Τζανέιρο και στο Βερολίνο». 
  4. ↑ Jorge Fiori Liz Riley Ronaldo Ramirez. «URBAN POVERTY ALLEVIATION THROUGH ENVIRONMENTAL UPGRADING IN RIO DE JANEIRO: FAVELA BAIRRO» (PDF). 
  5. ↑ «COMMUNITY IN ACTION a new vision». 
  6. ↑ «Brazil favelas launch bank amid economic hit of pandemic». 
  7. ↑ «Βραζιλία: Οι φάβελες αντιστέκονται - Δημιουργούν την τράπεζα αλληλεγγύης G10 Bank». https://www.capital.gr/diethni/3524141/brazilia-oi-fabeles-antistekontai-dimiourgoun-tin-trapeza-allilegguis-g10-bank.