Φαλαινοκεφαλίδες

Φαλαινοκεφαλίδες
Το είδος Balaeniceps rex
Το είδος Balaeniceps rex
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά (Vertebrata)
Ομοταξία: Πτηνά (Aves)
Τάξη: Πελεκανόμορφα (Pelecaniformes)
Οικογένεια: Φαλαινοκεφαλίδες
Balaenicipitidae
Bonaparte, 1853

Οι φαλαινοκεφαλίδες (επιστημονική-λατινική ονομασία Balaenicipitidae) είναι οικογένεια πουλιών της τάξεως των πελεκανόμορφων, όπου εντάχθηκε σε συμφωνία με τις σύγχρονες φυλογενετικές μελέτες (εξέταση του DNA), ενώ παραδοσιακά ταξινομείτο στα πελαργόμορφα. Η οικογένεια έχει μόνο ένα σημερινό γένος, το ομώνυμο φαλαινοκέφαλος[1], που με τη σειρά του είναι μονοτυπικό, δηλαδή περιλαμβάνει ένα μοναδικό είδος πουλιού. Η συγγενέστερη οικογένεια είναι οι σκοπίδες, που επίσης περιλαμβάνουν ένα μόνο είδος, τον σφυροκέφαλο (Scopus umbretta).

Υπάρχουν επίσης τα εξής δύο προϊστορικά εξαφανισμένα γένη που ταξινομούνται στην οικογένεια των φαλαινοκεφαλιδών:

  • Goliathia (ίσως να ήταν είδος φαλαινοκέφαλου)[1], με απολίθωμα που ανακαλύφθηκε στο τότε Κυβερνείο Φαγιούμ, στην Αίγυπτο — 1 είδος (Goliathia andrewsii)
  • Paludiavis[1], με απολιθώματα που βρέθηκαν στο Πακιστάν και την Τυνησία — 1 είδος (Paludavis richae)

Κοινά χαρακτηριστικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιδιάζοντα χαρακτηριστικά της οικογένειας, που είναι κοινά στο σημερινό και στα εκλείψαντα προϊστορικά είδη:

  • Το κυρτό άκρο του άνω ράμφους[2]
  • Μία αύλακα στο άνω ράμφος, κάτω από τα ρινικά τρήματα[2]
  • Οστεοποιημένος ρινικός χόνδρος[2]
  • Υποτυπώδης ή ανύπαρκτος μυς expansor secundariorum[2]


  1. 1,0 1,1 1,2 «Fossilworks: Balaenicipitidae». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2022. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Mayr, Gerald (Απρίλιος 2003). «The phylogenetic affinities of the Shoebill (Balaeniceps rex)». Journal für Ornithologie 144 (2): 157-175. doi:10.1007/BF02465644.