Φαρμακογνωσία

Αντίγραφο του έργου του Διοσκουρίδη «Περὶ ὕλης ἰατρικῆς», εκτ. 1334 στην Αραβική γλώσσα, που περιγράφει φαρμακευτικές ιδιότητες διαφορών φυτών.

Φαρμακογνωσία ονομάζεται ο κλάδος της Φαρμακευτικής που μελετά τις φυσικές δρόγες και κάθε φυσικό προϊόν που έχει θεραπευτική δράση ή πιθανή μελλοντική φαρμακευτική χρήση. Είναι μια πολυσύνθετη επιστήμη που συνδυάζει τις γνώσεις και άλλων επιστημών. π.χ., Βοτανικής, Χημείας, Φαρμακολογίας.

Δρόγη ονομάζεται μόνο το μέρος του φυτικού ή ζωικού οργανισμού. π.χ., φύλλα, ή φλοιός ή σπέρματα ή άλλο όργανο του φυτού ή ζώου που χρησιμοποιείται για τη θεραπευτική ή άλλη δράση του. Επίσης, δρόγες χαρακτηρίζονται τα εκκρίματα, είτε παθολογικά είτε φυσιολογικά. π.χ., ρητίνες. καθώς και τα προϊόντα εκχύλισης.

Τον διεθνή σήμερα όρο «φαρμακογνωσία» που προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «φάρμακο» (φάρμακον) + «γνώση» (γνῶσις) εισήγαγε για πρώτη φορά στον επιστημονικό χώρο ο Αυστριακός ιατρός Schmidt το 1811 με το τιτλο "Lehrburch der Materia Medica", τον οποίο και ακολούθησε το 1815 ο Crr. Anotheus Seydler με σύγγραμμά του υπό τον τίτλο "Analecta Pharmacognostica" και το 1832 του Martius με το τιτλο "Grundriss der Pharmakognosie des Pflanzenreiches". Στη διάρκεια του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα ο όρος «Φαρμακογνωσία» αποδιδόταν με την έννοια της γνώσης των διαφόρων φυσικών φαρμάκων, κυρίως φυτικής προέλευσης όπως τα βότανα καλούμενα τότε και ως "αργά φάρμακα" και εξ αυτού και η φαρμακογνωσία ως επιστήμη των αργών φαρμάκων. Υπό την έννοια αυτή τα πρώτα συγγράμματα φαρμακογνωσίας προέρχονται από αρχαίους Έλληνες ιατρούς και ιδιαίτερα βοτανολόγους.

Με την παράλληλη δε ανάπτυξη της Βοτανικής η φαρμακογνωσία άρχισε ν΄ αναπτύσσεται θεαματικά θέτοντας έτσι σε συνεχή τροποποίηση ευρύτερου ορισμού του κλάδου αυτού προκειμένου να συμπεριλάβει τους νεότερους τομείς ελέγχου και ανάπτυξης. Έτσι ακόμα και τα φάρμακα που προέρχονται από παραπάνω έρευνα να χαρακτηρίζονται "φαρμακογνωστικά". Στη σύγχρονη φαρμακογνωστική έρευνα περιλαμβάνονται εκτός από φυτά και ζωικά παράγωγα, υδρόβιοι και θαλάσσιοι οργανισμοί, διάφοροι οργανισμοί εδάφους, βακτήρια, μύκητες κ.ά.

Στην έρευνα του κλάδου αυτού συμβάλει επίσης ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών κλάδων Βιολογίας, Ιατρικής, Χημείας κ.ά.

  • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.59ος, σελ.177.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]