Φράγμα του Γιουσουφελί

Φράγμα του Γιουσουφελί
Χάρτης
Είδοςφράγμα[1] και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°48′58″N 41°38′41″E
Διοικητική υπαγωγήYusufeli[1]
ΧώραΤουρκία
Έναρξη κατασκευής2012
Ολοκλήρωση22  Νοεμβρίου 2022[1]
Μήκος490 μέτρα
δεδομένα (π)

Το φράγμα Γιουσουφελί είναι τοξωτό φράγμα στον ποταμό Τσόρουχ[2] κοντά στο Γιουσουφελί στην επαρχία Αρτβίν στην ανατολική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας. Το φράγμα θα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο φράγμα στο πλαίσιο του μεγαλύτερου Σχεδίου Ανάπτυξης του ποταμού, το οποίο σχεδιάζει να κατασκευάσει 13 φράγματα, από τα οποία δύο είναι σε λειτουργία και άλλα δύο είναι υπό κατασκευή. Ο κύριος σκοπός του φράγματος είναι η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας με έναν σταθμό παραγωγής ενέργειας 558 MW.[3] Το φράγμα είναι αμφιλεγόμενο λόγω της προβλεπόμενης επίδρασής του στη βιοποικιλότητα στην περιοχή του ταμιευτήρα του μαζί με τη μετεγκατάσταση των κατοίκων.[3]

Στις 26 Φεβρουαρίου 2013 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος σε μια τελετή στην οποία παρευρέθηκαν ο υπουργός Δασών και Υδάτων Βεϊσέλ Έρογλου και ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Φαρούκ Τσελίκ. Αναμένεται ότι η κατασκευή του φράγματος θα κοστίσει ₺ 487 εκατομμύρια (περίπου 270 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). [4] Η ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του φράγματος ορίστηκε αρχικά στις 29 Μαΐου 2018. [5] Από το 2018, η αναμενόμενη ημερομηνία ανοίγματος μετατέθηκε για το 2021. [6] Το 2023, το φράγμα Γιουσουφελί θεωρείται ότι είναι το υψηλότερο φράγμα στην Τουρκία και το πέμπτο ψηλότερο φράγμα στον κόσμο. [7][3]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες μελέτες για το φράγμα Γιουσουφελί πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1970 και συμπεριλήφθηκε στο Γενικό Σχέδιο Ανάπτυξης Υδροηλεκτρικής Ενέργειας στον Ποταμό Τσόρουχ το 1982. Η έκθεση σκοπιμότητας ολοκληρώθηκε το 1986 και το έργο προστέθηκε στο εθνικό σχέδιο το 1997. [8]

Τον Νοέμβριο 2022, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εγκαινίασε το φράγμα και τον υδροηλεκτρικό σταθμό στο Γιουσούφελι.[3]

Το συνολικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία φράγματος, υδροηλεκτρικού σταθμού, ενός νέου οικισμού, 46 σηράγγων και 23 γεφυρών και περίπου 110 χλμ. νέων δρόμων, κόστισε περί τα 2 δισ. δολάρια. Για την κατασκευή του φράγματος εργάστηκαν 7.000 άτομα και περισσότεροι από 250 μηχανικοί εργάζονταν νυχθημερόν.[3]

Σχέδιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φράγμα του Γιουσουφελί βρίσκεται 70 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Αρτβίν και θα είναι ένα τοξωτό φράγμα διπλής καμπυλότητας με ύψος 270 μέτρων από την βάση του και 223 μέτρων από το χαμηλότερο σημείο της κοίτης του ποταμού. Θα έχει στο ανώτατο επίπεδό του μήκος 490 μέτρα και πλάτος 15 μέτρα ενώ αποτελείται από 2.900.000 m3 από σκυρόδεμα. [8]

Η κορυφή του φράγματος θα βρίσκεται σε υψόμετρο 715 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας ενώ η κανονική στάθμη λειτουργίας της δεξαμενής του θα είναι 710 μέτρα, το μέγιστο σημείο θα είναι 712 μέτρα και το ελάχιστο σημείο 670 μέτρα. Η επιφάνεια του φράγματος είναι 33 km2 και θα έχει συνολική χωρητικότητα αποθήκευσης 2.130.000 m3 . Ο υπερχειλιστής του φράγματος θα είναι ένας αγωγός με μέγιστη χωρητικότητα εκκένωσης 8.000 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο. [8]

Το φράγμα θα έχει έναν υπόγειο σταθμό παραγωγής ενέργειας, που έχει μήκος 110 μέτρα, 21,4 μέτρα πλάτος και 45,2 μέτρα ύψος. Εντός του ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού θα υπάρχουν τουρμπίνες Francis κάθετου άξονα 3 x 180 MW.[8]

Οι δραστηριότητες σχεδιασμού θα πραγματοποιηθούν από την Su-Yapi Engineering and Consulting Inc.

Η κατασκευή πρόκειται να πραγματοποιηθεί από κοινοπραξία Limak Holding - Cengiz Holding -Kolin. [9]

Για τη μεταστέγαση των κατοίκων του Γιουσουφελί δημιουργήθηκε ένας νέος οικισμός, που αποτελείται από περισσότερες από 2.600 κατοικίες και 317 επιχειρήσεις ατόμων, που κατάγονται από το Γιουσουφελί, καθώς και 520 σπίτια και πέντε καταστήματα για τους κατοίκους επτά άλλων χωριών της περιοχής. Στην νέα πόλη υπάρχουν παιδικές χαρές, εμπορικά κέντρα και σχολεία, ενώ οι κάτοικοι θα ζουν για τα πέντε επόμενα χρόνια δωρεάν. Στον νέο οικισμό θα δημιουργηθεί μουσείο της πόλης του Γιουσουφελί, που θα βυθιστεί κάτω από τα νερά του φράγματος.[3]

Προβλεπόμενες βιολογικές επιπτώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του, το φράγμα Γιουσουφελί αναμένεται να έχει σημαντικές βιολογικές επιπτώσεις, όπως:

  • Επηρεάζονται δυσμενώς 21 απειλούμενα είδη φυτών, που περιλαμβάνονται στον εθνικό κατάλογο, (συμπεριλαμβανομένης της Iris taochia) από τα οποία όλα εκτός από ένα είναι ενδημικά της Τουρκίας. [10] Από αυτά τα απειλούμενα είδη, δύο ενδημούν στο Γιουσουφελί και τα περίχωρά του, 8 περιορίζονται στην κοιλάδα Τσόρουχ και 6 στην περιοχή Αρτβίν - Αρζερούμ. Το Τουρκικό Κόκκινο Βιβλίο για τα Φυτά δείχνει ότι από αυτά, 7 είδη απειλούνται σε κρίσιμο επίπεδο, 5 απειλούνται με εξαφάνιση και 9 είναι ευάλωτα. [11]
  • Επηρεάζονται δυσμενώς 12 απειλούμενα είδη θηλαστικών, που περιλαμβάνονται στον εθνικό κατάλογο, μεταξύ των οποίων είναι το αγριοκάτσικο (Capra aegagrus ), ο αίγαγρος (Rupicapra rupicapra), ο περσικός σκίουρος (Sciurus anomalus), ο Δενδρομυωξός (Dryomys nitedula), η καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο ευρασιατικός ασβός (Meles meles), ο γκρίζος λύκος (Canisrraitehoneans), η Μεσογειακή νυχτερίδα (Rhinolophus euryale), ο Μικρορινόλοφος (:ένα είδος νυχτερίδας) (Rhinolophus hipposideros ), η μεγάλη νυχτερίδα με αυτιά ποντικού (Myotis myotis), η νυχτερίδα του Σράιμπερς (ή Πτερυγονυχτερίδα) (Miniopterus schreibersii) και η νυχτερίδα Πιπιστρέλλος (Pipistrellus pipistrellus). Από αυτά τα είδη η μεσογειακή νυχτερίδα και το αγριοκάτσικο περιλαμβάνονται διεθνώς στην Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της IUCN.
  • Επηρεάζονται δυσμενώς 2 απειλούμενα είδη ψαριών σε εθνικό επίπεδο, τον σολομό της Μαύρης Θάλασσας (Salmo trutta labrax) και την καστανή πέστροφα (Salmo trutta macrostigma). Η μετανάστευση του σολομού της Μαύρης Θάλασσας θα αποκλειστεί εξαιτίας αυτού και των άλλων προγραμματισμένων και υπό κατασκευή φραγμάτων. Οι υφιστάμενοι πληθυσμοί ψαριών θα επηρεαστούν αρνητικά από την κατασκευή του φράγματος και άλλοι 6 πληθυσμοί ειδών ενδέχεται να μην ανακάμψουν λόγω της μείωσης των οικοτόπων του κολπίσκου και των ποταμών, που απαιτούνται για την αναπαραγωγή τους.
  • Πιθανώς να επηρεαστούν δυσμενώς 5 είδη πεταλούδας και 1 λιβελούλα, που είναι τοπικά σπάνια είδη (Polyommatus poseidon, Pseudophilotes vicrama, Pyrgus cirsii, Scolitantides orion, Thymelicus acteon, και Onychogomphus assimilis) από τα οποία δύο περιλαμβάνονται στον κόκκινο κατάλογο Pyrgus cirsii και Onychogomphus assimilis. [12]
Εθνικά σπάνια φυτά που απειλούνται από το φράγμα Γιουσουφελί
Είδος Ενδημικό Επίπεδο απειλής Διανομή στην Τουρκία
Reseda globosa Οχι Άκρως απειλούμενο Κοιλάδα Τσόρουχ
Lathyrus woronowii Ενδημικό Άκρως απειλούμενο Κοιλάδα Τσόρουχ
Ferula mervinii Ενδημικό Άκρως απειλούμενο Γιουσουφελί και η περιοχή του
Anthemis calcarea var calcarea Ενδημικό Άκρως απειλούμενο Αρτβίν-Ερζερούμ
Anthemis calcarea var discoidea Ενδημικό Άκρως απειλούμενο Αρτβίν-Ερζερούμ
Centaurea straminicephala Ενδημικό Άκρως απειλούμενο Κοιλάδα Τσόρουχ
Centaurea leptophylla Ενδημικό Άκρως απειλούμενο Γιουσουφελί και η περιοχή του
Clypeola raddeana Ενδημικό Υπό εξαφάνιση Κοιλάδα Τσόρουχ
Morina persica var decussatifolia Ενδημικό Υπό εξαφάνιση Αρτβίν-Ερζερούμ
Campanula troegeraeƒ Ενδημικό Υπό εξαφάνιση Αρτβίν-Ερζερούμ
Verbascum gracilescens Ενδημικό Υπό εξαφάνιση Κοιλάδα Τσόρουχ
Asperula virgata Ενδημικό Υπό εξαφάνιση Κοιλάδα Τσόρουχ
Acer divergens var divergens Ενδημικό Ευάλωτα είδη Κοιλάδα Τσόρουχ
Sempervivum staintonii Ενδημικό Ευάλωτα είδη Κοιλάδα Τσόρουχ
Seseli andronakii Ενδημικό Ευάλωτα είδη Αρτβίν-Ερζερούμ
Bupleurum brachiatum Ενδημικό Ευάλωτα είδη Μέση & Ανατολική Μαύρη Θάλασσα
Bupleurum schistosum Ενδημικό Ευάλωτα είδη Κοιλάδα Τσόρουχ
Centaurea pecho Ενδημικό Ευάλωτα είδη Ανατολική Μαύρη Θάλασσα
Centaurea hedgei Ενδημικό Ευάλωτα είδη Αρτβίν-Ερζερούμ
Linaria genistifolia subsp artivinensis Ενδημικό Ευάλωτα είδη Κοιλάδα Τσόρουχ
Iris taochia Ενδημικό Ευάλωτα είδη Ανατολική Μαύρη Θάλασσα

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Yusufeli dam project inaugurated in Turkey». 23  Νοεμβρίου 2022.
  2. ↑ «Ο ποταμός Άκαμψις (Τσόρουχ) στον Πόντο. - BANSE, Ewald - ME TO BΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ - Τόποι - Μνημεία - Άνθρωποι - Νοτιοανατολική Ευρώπη - Ανατολική Μεσόγειος - Ελλάδα - Μικρά Ασία - Νότιος Ιταλία, 15ος - 20ός αιώνας». el.travelogues.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2023. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Αθηνάκης, Δημήτρης. «Η τουρκική πόλη που βυθίζεται μέρα με τη μέρα». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2023. 
  4. ↑ «Foundation of Turkey's tallest dam, Yusufeli, laid in Artvin». Today's Zaman. 2013-02-26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-02-27. https://web.archive.org/web/20130227004057/http://todayszaman.com/news-308216-foundation-of-turkeys-tallest-dam-yusufeli-laid-in-artvin.html. Ανακτήθηκε στις 2013-02-27. 
  5. ↑ «Canlı yayında ilginç pazarlık» (στα tr). Hürriyet Gündem. 2013-02-26. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/22688708.asp. Ανακτήθηκε στις 2013-02-27. 
  6. ↑ «Yusufeli locals face eviction, worried about future». Hurriyet Daily News. 18 Νοεμβρίου 2018. 
  7. ↑ «Türkiye'nin en yüksek barajının temeli atıldı» (στα tr). Sabah. 2013-02-27. http://www.sabah.com.tr/Yasam/2013/02/27/turkiyenin-en-yuksek-barajinin-temeli-atildi. Ανακτήθηκε στις 2013-02-27. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «YUSUFELİ BARAJI ve HES» (PDF) (στα Τουρκικά). State Hydraulic Works. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2011. 
  9. ↑ «Yusufeli Dam and Hydroelectric Power Plant». Limak. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2013. 
  10. ↑ «Lambourne, M 2006, 'Biological Assessment: the Yusufeli Dam & Hydro-electric Power Project's Environmental Impact Assessment'» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2023. 
  11. ↑ Ekim, T, Koyuncu, M, Vural, M, Duman, H, Aytac, Z & Adiguzel, N 2000, Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabi – Red Data Book of Turkish Plants, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği – Turkish Association for the Conservation of Nature, Ankara, Turkey.
  12. ↑ Eken G, Bozdogan M, I˙sfendiyaroglu S, Kılıç DT & Lise Y, (editor) 2006, Key biodiversity areas in Turkey, Doga Dernegi, Ankara, Turkey.