Φρανκ Τίπλερ | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Frank Jennings Tipler III (Αγγλικά) |
Γέννηση | 1 Φεβρουαρίου 1947[1] Ανταλούζια[2] |
Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[3] |
Σπουδές | Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (1965–1969)[2] Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, Κόλετζ Παρκ (1969–1976)[2] |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | φυσικός ακαδημαϊκός μη μυθοπλαστικός συγγραφέας διδάσκων πανεπιστημίου θεωρητικός φυσικός μαθηματικός[4] κοσμολόγος[5] |
Εργοδότης | Πανεπιστήμιο Τουλέιν[2] |
Αξιοσημείωτο έργο | The Physics of Immortality: Modern Cosmology, God and the Resurrection of the Dead[6][7] The Anthropic Cosmological Principle[7] |
Ο Φρανκ Τζ. (Τζένινγκς) Τίπλερ (Frank Jennings Tipler, γενν. 1 Φεβρουαρίου 1947) είναι Αμερικανός θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος, που δίδασκε στα Τμήματα Μαθηματικών και Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Τουλέιν.[8] Επιπλέον έχει συγγράψει βιβλία και άρθρα με θέμα το «Σημείο Ωμέγα», μια θεωρία βασισμένη σε κοσμολογικές-θεολογικές ιδέες. Επίσης είναι γνωστός για τη θεωρία του «κυλίνδρου Τίπλερ», που είναι μια μηχανή για ταξίδι στον χρόνο. Το έργο του έχει προκαλέσει πολλές επικρίσεις, με πιο αξιοσημείωτες εκείνες του Νοτιοαφρικανού μαθηματικού Τζωρτζ Έλις, ο οποίος, αν και επίσης είναι πιστός Χριστιανός, έχει γράψει ότι οι θεωρίες του Τίπλερ είναι σε μεγάλο βαθμό ψευδοεπιστημονικές.[9]
Ο μελλοντικός κοσμολόγος γεννήθηκε στην κωμόπολη Ανταλούζια της Αλαμπάμα. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και η μητέρα του νοικοκυρά.[10] Ο Τίπλερ σπούδασε φυσική στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης[8], από όπου πήρε πτυχίο το 1969. Το 1976 ολοκλήρωσε και το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.[11][12] Κατόπιν εργάσθηκε σε μία σειρά θέσεων μεταδιδάκτορα ερευνητή σε τρία πανεπιστήμια, με την τελευταία να είναι στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, όπου εργάσθηκε με προϊστάμενους προσωπικότητες όπως οι Τζων Άρτσιμπαλντ Χουήλερ και Ντένις Σιάμα.[8] Το 1981 ο Τίπλερ έγινε αναπληρωτής καθηγητής της μαθηματικής φυσικής στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Τουλέιν, στη Νέα Ορλεάνη, όπου και έφθασε στη θέση του καθηγητή α΄ βαθμίδας το 1987, οπότε παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος της σταδιοδρομίας του.[8]
Η θεωρία του Σημείου Ωμέγα βασίζεται πάνω στις θεολογικές ιδέες του Γάλλου ιερέα και παλαιοντολόγου Πιερ Τεγιάρ ντε Σαρντέν, με τον Τίπλερ να ισχυρίζεται ότι είναι ένας μηχανισμός για την ανάσταση των νεκρών. Ο όρος περιγράφει μια κοσμολογική κατάσταση στο μακρινό μέλλον (κανονικού χρόνου) του Σύμπαντος.[13] Ο Τίπλερ ισχυρίζεται ότι η ύπαρξη αυτού του σημείου υπαγορεύεται από τους νόμους της φυσικής. Αν δηλαδή οι γνωστοί φυσικοί νόμοι είναι αυτοσυνεπείς, τότε η ευφυής ζωή θα κυριεύσει όλη την ύλη του Σύμπαντος και τελικώς θα επιφέρει την κατάρρευσή του. Κατά τη διάρκεια της καταρρεύσεως αυτής, η υπολογιστική ισχύς του Σύμπαντος τείνει προς το άπειρο και περιβάλοντα που προσομοιώνονται με αυτή την υπολογιστική ισχύ θα διαρκέσουν για άπειρο χρόνο, καθώς το Σύμπαν θα φθάνει σε μία κοσμολογική μοναδικότητα. Αυτή η μοναδικότητα είναι το Σημείο Ωμέγα του Τίπλερ.[14] Με τους υπολογιστικούς πόρους να αποκλίνουν προς το άπειρο, ο Τίπλερ υποστηρίζει ότι μια κοινωνία στο μακρινό μέλλον θα ήταν σε θέση να αναστήσει τους νεκρούς προσομοιώνοντας εναλλακτικά Σύμπαντα.[15] Ο Τίπλερ ταυτίζει το Σημείο Ωμέγα με τον Θεό, αφού κατά την άποψή του το «Ω» έχει όλες τις ιδιότητες του Θεού που υποστηρίζουν οι περισσότερες παραδοσιακές θρησκείες.[15][16]
Το ότι το Σημείο Ωμέγα απατείται από τους νόμους της φυσικής είναι μια πιο πρόσφατη ανακάλυψη του Τίπλερ, που έγινε μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του The Physics of Immortality (= «Η φυσική της αθανασίας») το 1994. Σε αυτό και σε προηγηθείσες δημοσιεύσεις σε ερευνητικά περιοδικά ο Τίπλερ είχε δώσει την κοσμολογία του Σημείου Ωμέγα ως μία επιστημονική υπόθεση.[17]
Μαζί με τον φυσικό Τζων Ντ. Μπάροου, ο Τίπλερ όρισε την «τελική ανθρωπική αρχή» (FAP) στο βιβλίο τους The Anthropic Cosmological Principle το 1986 ως μία γενίκευση της ανθρωπικής αρχής:
«Η ευφυής επεξεργασία πληροφοριών πρέπει να εμφανισθεί στο Σύμπαν και, άπαξ και υπάρξει, δεν θα σβήσει ποτέ πια.»
Μια παράφραση του βασικού επιχειρήματος του Τίπλερ για τη FAP έχει ως εξής: Προκειμένου να υπάρξει φυσικώς το Σύμπαν, πρέπει να περιέχει ζώντες παρατηρητές. Το Σύμπαν μας προφανώς υπάρχει. Πρέπει λοιπόν να υπάρχει ένα «Σημείο Ωμέγα» που να διατηρεί τη ζωή για πάντα.[18]
Η θεωρία του Τίπλερ για το Σημείο Ωμέγα υπήρξε ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενη. Ο φυσικός Ντέιβιντ Ντόιτς υπερασπίσθηκε το 1997 τη φυσική της κοσμολογίας της θεωρίας[19], αν και επέκρινε τα θεολογικά συμπεράσματα του Τίπλερ.[20] Ωστόσο, μετά από δεκαετίες ο Ντόιτς απέρριψε συνολικά τη θεωρία, δηλώνοντας ότι «καταρρίφθηκε από τις παρατηρήσεις».[21] Υπάρχει επίσης σκεπτικισμός ως προς την άποψη του Τίπλερ ότι, εάν μια αθάνατη οντότητα με προηγμένη τεχνολογία υπάρχει στο μέλλον, αυτή θα προσομοίαζε αναγκαστικά με τον Θεό της ιουδαιοχριστιανικής παραδόσεως.[22][23] Ο ερευνητής Άντερς Σάντμπεργκ παρατηρεί ότι η θεωρία του Τίπλερ έχει πολλές αδυναμίες, ιδίως την έλλειψη αποδείξεων για τους ισχυρισμούς της.[24]
Τα επιχειρήματα του Τίπλερ για το Σημείο Ωμέγα έχουν δεχθεί έντονες επικρίσεις από φυσικούς και σκεπτικιστές.[22][25][26] Μερικοί επικριτές υποστηρίζουν ότι παραβιάζουν την Κοπερνίκεια αρχή, ότι εφαρμόζουν λανθασμένα τους νόμους των πιθανοτήτων και ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για μια θεολογική ή μεταφυσική αρχή, που κατορθώνει να ακούγεται επιστημονικά αληθοφανής στον μέσο άνθρωπο δια της χρήσεως της εξειδικευμένης γλώσσας της φυσικής. Ο φιλόσοφος της Οξφόρδης Νικ Μπόστρομ γράφει ότι η «τελική ανθρωπική αρχή» είναι «καθαρή εικασία», χωρίς κάποια ειδική μεθοδολογική κατάσταση, παρά τις προσπάθειες να αποκτήσει κύρος με την επονομασία της ως «αρχής». Θεωρεί ωστόσο ότι το Σημείο Ωμέγα ως υποθεση είναι μια ενδιαφέρουσα φιλοσοφική άποψη από μόνη της.[27]
Ο Νοτιοαφρικανός μαθηματικός Τζωρτζ Έλις, χαρακτήρισε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature το βιβλίο του Τίπλερ για το Σημείο Ωμέγα «ένα αριστούργημα ψευδοεπιστήμης… το προϊόν μιας γόνιμης και δημιουργικής φαντασίας που δεν παρεμποδίζεται από τους συνήθεις περιορισμούς του επιστημονικού και φιλοσοφικού κόσμου» και τον ίδιο τον Τίπλερ ως τον «υπέρτατο αναγωγιστή», αναφέροντας και το σχόλιο του Τίπλερ ότι «η θρησκεία είναι πλέον ένα μέρος της επιστήμης».[28] Ο Μάικλ Σέρμερ αφιέρωσε ένα κεφάλαιο του βιβλίου του Why People Believe Weird Things (= «Γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν παράξενα πράγματα») στο να απαριθμήσει όλα τα κατά τη γνώμη του ελαττώματα της θεωρίας του Τίπλερ.[29] Σε μια κριτική του βιβλίου του Τίπλερ The Physics of Christianity (= «Η φυσική του Χριστιανισμού») ο Λώρενς Κράους το περιέγραψε ως το πλέον «ακραίο παράδειγμα αστήρικτων επιχειρημάτων που τυπώθηκαν ποτέ από έναν ευφυή επαγγελματία επιστήμονα».[30]
Ο Χριστιανός φυσικός Τζων Πόλκινγκχορν περιέγραψε τον Τίπλερ ως έχοντα έναν «ακραίο αναγωγισμό» και ως οικοδόμο ενός «κοσμικού Πύργου της Βαβέλ». Επίσης ανέφερε ότι το βιβλίο του Τίπλερ «διαβάζεται ως η υψηλότερη ποιότητα επιστημονικής φαντασίας». Κατά τον ίδιο τον Πόλκινγκχορν η ελπίδα της αναστάσεως «δεν βρίσκεται στην παραδοξότητα των υπολογισμών ενός κοσμικού υπολογιστή, αλλά στον προσωπικό Θεό που νοιάζεται ξεχωριστά για το καθένα από τα ανθρώπινα δημιουργήματά Του».[31]