Φραντσέσκο Α΄ Γκαττιλούζιο

Φραντσέσκο Α'
άρχων Λέσβου
Περίοδος1355 - 1384
ΠροκάτοχοςΙωάννης Ε΄ Παλαιολόγος
ΔιάδοχοςΦραντσέσκο Β΄ Γκαττιλούζι
Γέννηση1325
Θάνατος1384
ΣύζυγοςΜαρία Παλαιολογίνα
ΕπίγονοιΦραντσέσκο Β΄ Γκαττιλούζι
ΟίκοςΟίκος των Γκαττιλούζι
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Φραντσέσκο A΄ Γκαττιλούζι (Francesco I Gattilusio, θάν. 6 Αυγούστου 1384), εξελληνισμένα Φραγκίσκος Α΄ Γατελούζος, ήταν γόνος ευγενούς οικογένειας της Γένοβας, αξιωματούχος του γενοβέζικου ναυτικού. Ο Φραγκίσκος Α΄ γενάρχης του Οίκου των Γκαττιλούζι και οι απόγονοι του κυβέρνησαν το νησί της Λέσβου σαν υποτελείς στην Βυζαντινή αυτοκρατορία. Η οικογένεια του προερχόταν από την Δημοκρατία της Γένοβας αλλά ο πατέρας του ίδιου και του αδελφού του Νικολό παρέμεινε άγνωστος. Ο Άντονι Λουτρέλ αποκρυπτογράφησε τα ιεραλδικά σύμβολα της μητέρας του, βρήκε τον αετό των Ντόρια και αποκάλυψε ότι ήταν μέλος του Οίκου των Ντόρια.[1]

Συμμαχία με τον Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις πρώτες ιστορικές πηγές ο Φραντσέσκο Α΄ εμφανίζεται να ασχολείται με την Πειρατεία, προσάραξε στην Τένεδο (1354) την εποχή που κατοικούσε στο νησί ο Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος, ένας από τους τρεις Συναυτοκράτορες του Βυζαντίου. Οι άλλοι δύο Συναυτοκράτορες ήταν ο πεθερός του Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός και ο κουνιάδος του Ματθαίος Καντακουζηνός, ο Ιωάννης Ε΄ βρισκόταν σε σύγκρουση με την οικογένεια της συζύγου του εκείνη την εποχή. Ο Φραντσέσκο Α΄ και ο Ιωάννης Ε΄ συμμάχισαν, ο Φραντσέσκο θα βοηθούσε τον Ιωάννη να ανακτήσει τον θρόνο της Κωνσταντινούπολης, σε αντάλλαγμα θα έπαιρνε σύζυγο την αδελφή του Μαρία Παλαιολογίνα. Στις αρχές του Δεκεμβρίου του 1354 ο Φραντσέσκο έφτασε με τον στόλο του στην Κωνσταντινούπολη προσποιούμενος ότι χρειάζεται βοήθεια. Ο Φραντσέσκο είπε στους κατοίκους ότι ένα από τα πλοία του βυθίστηκε, τους ζήτησε να σώσουν το φορτίο από το Ναυάγιο και σε αντάλλαγμα θα τους έδινε μερίδιο. Οι κάτοικοι άνοιξαν τις πύλες, 500 Γενοβέζοι άντρες περικύκλωσαν τα Τείχη της Κωνσταντινούπολης και ξεσήκωσαν τον λαό της πόλης υπέρ του νόμιμου αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄. Οι εκκλήσεις έφεραν θετικό αποτέλεσμα, ο Ιωάννης Ε΄ εισήλθε πανηγυρικά σαν μόνος αυτοκράτορας και ο Ιωάννης Καντακουζηνός αναγκάστηκε να αποσυρθεί σε μοναστήρι (4 Δεκεμβρίου 1354).[2]

Άρχοντας της Λέσβου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φραντσέσκο Α΄ απέκτησε τον έλεγχο της Βυζαντινής πρωτεύουσας και την παρέδωσε στον Ιωάννη Ε΄, ο αυτοκράτορας εκπλήρωσε την υπόσχεση του και του έδωσε σύζυγο την αδελφή του. Ο Ιωάννης Ε΄ του έδωσε επιπλέον δώρο τον τίτλο του Άρχοντα της Λέσβου (17 Ιουλίου 1355), το νησί πήρε σαν προίκα η αδελφή του. Ο Αμεδαίος ΣΤ΄ της Σαβοΐας, ο Λουδοβίκος Α΄ της Ουγγαρίας και ο Φραντσέσκο A΄ Γκαττιλούζι συμμάχησαν σε εκστρατεία με στόχο να αποκαταστήσουν την σταθερότητα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μετά από δύο μέρες μάχης νίκησαν τον Μουράτ Α΄ και κατέκτησαν την Χερσόνησο της Καλλίπολης από την Οθωμανική αυτοκρατορία.[3] Σε νέα εκστρατεία τον Οκτώβριο στην Μαύρη Θάλασσα στις ακτές της Βουλγαρίας κατέκτησαν πολλές πόλεις όπως Σωζόπολη, Μεσημβία, Αίμος και Αγχίαλος. Ο Φραντσέσκο A΄ Γκαττιλούζι συνόδευσε τον Ιωάννη Ε΄ στο ταξίδι του στην Ρώμη, τους ακολούθησε ο Δημήτριος Κυδώνης, ο αυτοκράτορας ασπάστηκε το Καθολικό δόγμα ώστε να εξασφαλίσει υποστήριξη για την εξασθενημένη Βυζαντινή αυτοκρατορία.[4] Την Λέσβο έπληξε ισχυρότατος Σεισμός (6 Αυγούστου 1384), βρήκαν τον θάνατο ο Φραντσέσκο Α΄, η σύζυγος του Μαρία και οι δύο μεγαλύτεροι γιοι τους Ανδρόνικος και Δομήνικος, επέζησε μόνο ο μικρότερος γιος του Φραντσέσκο Β΄ Γκαττιλούζι που τον διαδέχθηκε σαν Άρχοντας της Λέσβου.[5] Ο Κυδώνης περιγράφει ότι οι νύφες των δύο μεγαλύτερων γιων του έτρεχαν πανικόβλητες μέσα στα ερείπια για να βρουν τα πτώματα των αγαπημένων τους αλλά χωρίς αποτέλεσμα.[6]

Οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την σύζυγο του Μαρία Παλαιολογίνα της Λέσβου αδελφή του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ απέκτησε :

  • Αδρόνικος Γκαττιλούζι (1356 - 6 Αυγούστου 1384), σκοτώθηκε στον σεισμό.
  • Δομήνικος Γκαττιλούζι (1358 - 6 Αυγούστου 1384), σκοτώθηκε στον σεισμό.
  • Φραντσέσκο Β΄ Γκαττιλούζι, διάδοχος του πατέρα του.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ William Miller, "The Gattilusj of Lesbos (1355–1462)", Byzantinische Zeitschrift 22 (1913), σ. 411
  2. ↑ Miller, "The Gattilusj", σ. 412
  3. ↑ Dennis, The Letters of Manuel II Palaeologus (Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, 1977), σ. 204
  4. ↑ Miller, "The Gattilusj", σ. 413
  5. ↑ Anthony Luttrell, "John V's Daughters: A Palaiologan Puzzle", Dumbarton Oaks Papers, 40 (1986), σ. 104
  6. ↑ Clements R. Markham (London: Hakluyt Society, 1859), σ. 23

Γενεαλογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενεαλογία Γκαττιλούζι (Γατελούζοι)

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. ΙΔ΄, σελ. 101
  • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τ. 10ος, σελ. 494
  • T. Ganchou, Valentina Doria, épouse de Francesco II Gattilusio, seigneur de l'île de Mytilène (1384–1403), et sa parenté. Le Lesbian puzzle résolu, in Nuova Rivista Storica LXXXVIII, 2004
Φραντσέσκο Α΄ Γκαττιλούζιο
Γέννηση: 1325 Θάνατος: 1384
Προκάτοχος
Ιωάννης Ε' Παλαιολόγος
Ρωμαϊκή κυριαρχία 		Άρχοντας της Λέσβου
1355–1384 		Διάδοχος
Φραντσέσκο Β΄ Γκαττιλούζιο