Φραντσίσκα Θέμερσον

Φραντσίσκα Θέμερσον
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Franciszka Themerson (Πολωνικά)
Γέννηση	28  Ιουνίου 1907[1][2][3] Βαρσοβία[4][5]
Θάνατος	29  Ιουνίου 1988[1][2][3] Λονδίνο[6]
Κατοικία	Βαρσοβία (έως 1938)[5] Παρίσι (1938–1940)[5] Λονδίνο (από 1940)[5]
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο Πολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Πολωνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά[1][7] Πολωνικά[7]
Σπουδές	Σχολή Καλών Τεχνών στη Βαρσοβία Μουσικό Πανεπιστήμιο «Φρεντερίκ Σοπέν»[8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ζωγράφος[9] εικονογράφος[9] σκιτσογράφος καρτούν κινηματογραφιστής σκηνοθέτρια ταινιών κινηματογράφου σκηνογράφος[10]
Οικογένεια
Σύζυγος	Stefan Themerson (από 1931)[5]
Γονείς	Γιάκουμπ Βάινλες
Συνεργάτης	Stefan Themerson
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Φραντσίσκα Θέμερσον (πολωνικά: Franciszka Themerson) (28 Ιουνίου 1907 - 29 Ιουνίου 1988) ήταν Πολωνή, αργότερα Βρετανή, ζωγράφος, εικονογράφος, σκηνοθέτης και σκηνογράφος.

Βιογραφία

Κόρη του καλλιτέχνη Γιάκουμπ Βάινλες, η Θέμερσον γεννήθηκε στη Βαρσοβία το 1907. Αποφοίτησε από το Μουσικό Πανεπιστήμιο «Φρεντερίκ Σοπέν» και την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βαρσοβίας το 1931. Από το 1938 έως το 1940 έζησε στο Παρίσι και στη συνέχεια από το 1940 έζησε στο Λονδίνο μέχρι το θάνατό της το 1988. Ήταν κυρίως ζωγράφος, αν και, καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της, εργάστηκε σε διάφορους άλλους τομείς των εικαστικών τεχνών: εικονογράφησης, σκηνής και γραφιστικής.

Η Θέμερσον συνεργάστηκε με τον σύζυγό της, τον συγγραφέα Στέφαν Θέμερσον, σε πειραματικές ταινίες, όπως: Apteka (Φαρμακείο, 1930), Europa (1931–1932), Drobiazg Melodyjny (Μελωδική Στιγμή, 1933), Zwarcie (Βραχυκύκλωμα, 1935) και Przygoda Czlowieka Poczciwego (Περιπέτεια του καλού ανθρώπου, 1937), όπου μόνο η τελευταία σώζεται, μαζί με δύο ταινίες που έκαναν μαζί στη Βρετανία, Calling Mr Smith (1943), μια ιστορία των ναζιστικών φρικαλεοτήτων στην Πολωνία και το The Eye and the Ear (1944/45), μια διερεύνηση της οπτικοποίησης της μουσικής. Ένα remake της Europa δημιουργήθηκε στην Πολωνία τη δεκαετία του 1980 και ένα ελλιπές αντίγραφο της αρχικής ταινίας βρέθηκε σε ένα αρχείο στο Βερολίνο το 2019.

Εικονογράφησε βιβλία για παιδιά γραμμένα από τον σύζυγό της και άλλους, και το 1948 ίδρυσε με τον σύζυγό της την ιδιαίτερη εκδοτική εταιρεία, Gaberbocchus Press, της οποίας ήταν η καλλιτεχνική διευθύντρια. Ο τύπος πήρε το όνομά του από τη λατινοποίηση του «Jabberwocky», από την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ, που επινοήθηκε από τον θείο του Κάρολ, Χάσαρντ Ντόγκσον. Σε 31 χρόνια, η Gaberbocchus Press δημοσίευσε πάνω από εξήντα τίτλους, συμπεριλαμβανομένων έργων των Αλφρέ Ζαρρύ, Κουρτ Σβίττερς, Μπέρτραντ Ράσελ και των ίδιων των Θέμερσον. Το Ubu Roi του Αλφρέ Ζαρρύ ήταν η κορυφαία του έκδοση, που δημοσιεύθηκε σε πολλές εκδόσεις και εξακολουθεί να κυκλοφορεί. Η έκδοση της Gaberbocchus είναι μια πιο επίμονη πρόκληση του πνεύματος του τραγελαφικού μύθου του Ζαρρύ. Το κείμενο, το οποίο γράφτηκε με το χέρι απευθείας σε λιθογραφικές πλάκες από τη μεταφράστρια Μπάρμπαρα Ράιτ - γεμάτη με τις εικονογραφήσεις της Θέμερσον- , είναι τυπωμένο σε φωτεινές κίτρινες σελίδες. Οι συνεισφορές της Θέμερσον ως εικονογράφος βελτίωσαν τεράστια τη γραφική πρωτοτυπία του σχεδιασμού των βιβλίων Gaberbocchus. Εκτός από την εμφάνιση σε πολλά περιοδικά παγκοσμίως, αρκετές συλλογές των σχεδίων της έχουν δημοσιευτεί ως βιβλία: Forty Drawings for Friends, London 1940-42 (1943), The Way It Walks (1954), Traces of Living (1969) και Music (1998) ).

Θεατρικά σχέδια Θέμερσον περιλαμβάνονται σε παραγωγές μαριονέτας του Ubu Roi, του Ubu Enchainé και στην Όπερα της Πεντάρας του Μπρεχτ, ως επί το πλείστον δημιουργημένα για την Marionetteater στη Στοκχόλμη, στη δεκαετία του 1960, η οποία περιόδευσε σε όλο τον κόσμο για δεκαετίες, με διεθνή αναγνώριση. Πολλά από αυτά εκτέθηκαν στη συνέχεια στο Βασιλικό Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου το 1993.

Οι σημαντικότερες ατομικές της εκθέσεις - πινάκων και σχεδίων - περιλαμβάνουν τις εκθέσεις στη Γκαλερί One One One το 1957 και το 1959, στην Drian Galleries το 1963, στη Ζαχέντα της Βαρσοβίας το 1964, στη New Gallery του Μπέλφαστ το 1966, στη Γκαλερί Ντεμάρκο του Εδιμβούργου το 1968, στην ρετροσπεκτιβική έκθεση στην Γκαλερί του Ουάιτσαπελ το 1975, στο Gruenebaum της Νέας Υόρκης το 1978, στις Λοτζ, Βαρσοβία και Βρότσουαφ το 1981-1982, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Άλμποργκ το 1991, στο Gardner Center του Πανεπιστημίου του Σάσσεξ το 1992, στο Γκντανσκ το 1993, στη Γκαλερί Redfern το 1993, στο Βασιλικό Εθνικό Θέατρο το 1993 και στην Royal Festival Hall το 1993. Επίσης, Unposted Letters στο Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου του Λονδίνου το 1996, Kordegarda στη Βαρσοβία το 1998, Art First στο Λονδίνο το 1999 και 2001, CK Zamek στο Πόζναν το 2004, Europe House στο Λονδίνο το, 2013, GV Art Gallery στο Λονδίνο το 2013 και στο Μουσείο Τέχνης του Λοτζ το 2013.

Μια συλλογή από ευχετήριες κάρτες της Θέμερσον, που ονομάζεται Gaberbocchus some of the old favourites, είναι στη συλλογή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Πολωνίας.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Φραντσίσκα Θέμερσον, «Bi-Abstract Pictures», στο Art News and Review . X/16 (Νοέμβριος 1957) σελ. 6-7 (ανατυπώθηκε στους καταλόγους Άλμποργκ 1991 και Λοτζ 2013, που αναφέρονται παρακάτω)
• Νίκολας Γουάντλι, «Τα σχέδια της Φραντσίσκα Θέμερσον», κατάλογος έκθεσης, Nordjyllands Kunstmuseum, Άλμποργκ (Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 1991)
• Γιάσια Ράικαρτ, «Gaberbocchus Publishers», στο Parenthesis, 12 (Νοέμβριος 2006), σελ. 35-36
• Γιάσια Ράικαρτ (εκδ.), Unposted Letters, 1940-1942 ; Φραντσίσκα & Στέφαν Θέμερσον, Gaberbocchus & De Harmonie, Άμστερνταμ. 2013 (ISBN 9789076168760)
• Νίκολας Γουάντλι, «Οι Πίνακες της Φραντσίσκα Θέμερσον», στο F&S Themerson, δίγλωσσος κατάλογος έκθεσης, Muzeum Sztuki, Λοτζ. 2013 σελ. 112-127
• Νίκολας Γουάντλι και άλλοι, επιμέλεια Γιάσια Ράικαρτ, Φραντσίσκα Θέμερσον. Themerson Estate, Λονδίνο 2019. (ISBN 9781916247406)ISBN 9781916247406

Δείτε επίσης

• Γιάσια Ράικαρτ

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11926336j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
2. «Benezit Dictionary of Artists» (Αγγλικά) Oxford University Press. 2006. B2254491. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
3. (Αγγλικά) SNAC. w62n7dq1. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. (Ολλανδικά) RKDartists. 77000. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2016.
5. Giannalberto Bendazzi: «Foundations - The Golden Age» (Αγγλικά) Taylor & Francis. 2016. σελ. 164. ISBN-13 978-1-138-85452-9.
6. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2015879151. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουνίου 2020.
7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2015879151. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
8. Ανακτήθηκε στις 9  Ιουλίου 2019.
9. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 9  Αυγούστου 2021. 500027211. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
10. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2015879151. Ανακτήθηκε στις 16  Δεκεμβρίου 2022.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Στέφαν και Φραντσίσκα Θέμερσον Αρχειοθετήθηκε 2013-05-10 στο Wayback Machine. στο Culture.pl