Φυσικά

Φυσικά
ΣυγγραφέαςΑριστοτέλης
ΤίτλοςΦυσικά
Γλώσσααρχαία ελληνικά
ΘέμαAristotelian physics
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Τα Φυσικά ή Φυσικής Ακροάσεως (Πολυτονικό: Φυσικῆς ἀκροάσεως, Λατινική μτφρ: Physicae Auscultationes, κυριολεκτικά σημαίνει «Πραγματείες περί Φυσικής») είναι πραγματεία του Αριστοτέλη, που αποτελείται από οκτώ βιβλία.[1] Είναι ένα από τα θεμελιώδη έργα της Δυτικής επιστήμης και φιλοσοφίας.[2]

Στο έργο αυτό, ο Έλληνας φιλόσοφος εξέθεσε τις θεωρίες του για τις γενικές αρχές των φυσικών φαινομένων, ξεκινώντας από την ακόλουθη διαπίστωση: ο κόσμος χαρακτηρίζεται από την κίνηση, κίνηση συνεχή και κυκλική, γιατί ο κόσμος είναι σφαιρικός· τα επιμέρους όντα υπόκεινται και αυτά σε κυκλικές κινήσεις, γι΄αυτό και μπορούν να μετατοπιστούν και να αλλοιωθούν· το άπειρο είναι ανύπαρκτο στη φύση και αποτελεί νοηματικό κατασκεύασμα, κάτι που διαπιστώνεται από την αρίθμηση, που είναι μέθοδος του ανθρώπινου πνεύματος· υπάρχει, όμως, στη φύση το άπειρο μέσα στο πεπερασμένο (κάθε μέγεθος διαιρείται στο μισό), δηλαδή το (δυνάμει άπειρον).

Επιπλέον, ο Αριστοτέλης, στο έργο αυτό υποστήριξε ότι η ύλη είναι μέγεθος συνεχές και δεν έχει κενά, όπως πίστευαν οι Πυθαγόρειοι, ενώ το ίδιο υποστήριξε και για την έννοια του χώρου, που είναι διαιρετός, επ΄ άπειρον (δυνάμει άπειρον), αλλά είναι και πεπερασμένος, όπως το σύμπαν. Έτσι, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, εάν ένα σώμα κινείται χωρίς να συναντήσει εμπόδιο, θα κινείται επ΄ άπειρον (αρχή της αδρανείας), ενώ όσο μεγαλύτερη είναι η πυκνότητα τού μέσου όπου κινείται ένα σώμα τόσο βραδύτερη είναι η κίνησή του.

Στο ίδιο έργο χρησιμοποίησε για πρώτη φορά στην επιστήμη τα γράμματα του αλφαβήτου για τη διατύπωση αλγεβρικών πράξεων και για πρώτη φορά τα μαθηματικά για την απόδειξη φυσικών νόμων. Απέδειξε επίσης ότι ο χρόνος είναι μέτρο της κίνησης[3], δηλαδή αριθμός που εκφράζει την κίνηση μέσα στο χώρο και αποδέχτηκε τη θεωρία του Πλάτωνα για τη βαρύτητα, δηλαδή τη θεωρία πως τα σώματα έλκονται μεταξύ τους.

Ο Αριστοτέλης στα Φυσικά του δεν αρκείται στην κατηγοριοποίηση των κατακτήσεων της ελληνικής φιλοσοφίας, αλλά επανεξετάζει τα θέματα και την ερευνητική μεθοδολογία, ανανεώνοντας τα ερωτήματα της φυσικής φιλοσοφίας. Βασικό αξίωμα της τελεολογικής θεωρίας του ήταν η φράση «φύσις ουδέν μάτην ποιεί». Εξετάζοντας την κίνηση των πραγμάτων στη φύση, αποφαίνεται ότι αυτή ενεργείται σε έναν πλήρη χώρο. Με αυτόν τον τρόπο, ο Αριστοτέλης, δεν υπερβαίνει το πρόβλημα της ύπαρξης του κενού, αλλά το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο, είναι επιλεκτικό. Στον φυσικό κόσμο του φιλοσόφου τα πράγματα εξετάζονται βάσει της συμπεριφοράς τους και αποκλείεται το γεγονός της παρέμβασης για την εξέτασή τους, ώστε να μη διαταραχτεί η φυσική και αδέσμευτη κατάστασή τους.[4] Συνεπώς, δεν ήταν ζητούμενο του Αριστοτέλη, ούτε όμως και του Δημόκριτου, η δυνατότητα του ανθρώπου να μεταπλάσει το φυσικό περιβάλλον μέσω της τεχνικής του επενέργειας αλλά να μετατρέψει τον άνθρωπο σε ένα ον άμεσα συνδεδεμένο με τη φύση.

  1. Τα οκτώ βιβλία Φυσικής ακροάσεως
  2. Heidegger, Martin (1998). On the Essence and Concept of φὐσις in Aristotle's Physics Β, 1. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 183–230, 185. Aristotle's Physics is the hidden, and therefore never adequately studied, foundational book of Western philosophy. 
  3. Διατίθεται στο διαδίκτυο (αρχαίο κείμενο με αγγλική μετάφραση,http://oldschoolphysics.com/
  4. Χριστιανίδης Γ., κ.ά., Οι επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα, στο Βυζάντιο και στο Νεότερο Ελληνισμό, ΕΑΠ, (Πάτρα 2000), 140.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]