Ο όρος φυτοθεραπεία εδάφους επίσης φυτοαποκατάσταση[1] αφορά σε μια ομάδα τεχνολογιών αντιμετώπισης περιβαλλοντικών προβλημάτων (βιοαποκατάστασης) μέσω της χρήσης φυτών που μειώνουν το περιβαλλοντικό πρόβλημα της ρύπανσης. Πρόκειται για διαδικασία μείωσης των συγκεντρώσεων των ρύπων σε μολυσμένα εδάφη, ύδατα, ή σε μολυσμένο αέρα με φυτά ικανά να απορροφούν, να αποδομούν ή να εξαλείφουν βαρέα μέταλλα, φυτοφάρμακα, διαλύτες, εκρηκτικά, αργό πετρέλαιο και παράγωγά του, καθώς και διάφορους άλλους μολυντές από τα μέσα που τα περιέχουν. Είναι μία μόνιμη, οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον μέθοδος που δεν αλλοιώνει αισθητικά το τοπίο, διότι δεν απαιτεί χωματουργικά έργα απόρριψης[2].
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες η συγκεκριμένη ομάδα τεχνολογιών φυτοαποκατάστασης έγινε δημοφιλέστερη, από τις αντίστοιχες εταιρείες απολύμανσης μολυσμένων εδαφών[3] και έχει χρησιμοποιηθεί σε εδάφη μολυσμένα με μόλυβδο, ουράνιο και αρσενικό. Παρόλο που διαθέτει το πλεονέκτημα της αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων in situ απαιτεί μακροπρόθεσμη δέσμευση, καθώς εξαρτάται από την ικανότητα του φυτού να αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει σε ένα περιβάλλον που δεν είναι ιδανικό για τη φυσιολογική ανάπτυξη των φυτών. Η φυτοθεραπεία ή φυτοαποκατάσταση μπορεί να εφαρμοστεί οπουδήποτε σε έδαφος ή μολυσμένα λιμνάζοντα ύδατα που πάσχουν από χρόνια ρύπανση και σχετίζεται με την ικανότητα ορισμένων φυτών, που ονομάζονται υπερσυσσωρευτές, να συσσωρεύουν, να υποβαθμίζουν και να καθιστούν αβλαβείς τους ρύπους στο έδαφος, το νερό ή τον αέρα. Οι υπερσυσσωρευτές ενίοτε είναι ενδημικά φυτά που μπορούν να αξιοποιηθούν σε περιπτώσεις τοπικής μόλυνσης[4].
Η φυτοθεραπεία εφαρμόζεται οπουδήποτε στο έδαφος ή σε λιμνάζοντα ύδατα που πάσχουν από χρόνια ρύπανση. Η φυτοθεραπεία έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε αρκετές περιπτώσεις, όπως είναι η αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων ορυχείων μετάλλου από ρύπους πολυχλωριωµένων διφαινυλίων και η μείωση των επιπτώσεων των ρύπων στο έδαφος, το νερό ή τον αέρα. Ρύποι που σχετίζονται με μέταλλα, φυτοφάρμακα, διαλύτες, εκρηκτικά και αργό πετρέλαιο με τα παράγωγά του, αντιμετωπίστηκαν με έργα φυτοθεραπείας σε όλο τον κόσμο. Πολλά φυτά όπως οι μουστάρδες των Σταυρανθών ή των Βρασσικιδών, δηλαδή το Sinapis alba (Σινάπι το λευκό) η Brassica juncea (Κράμβη η βουρλοειδής) του γένους Βράσσικα με σκουρόχρωμα σπέρματα και το B. Nigra (Κράμβη η μαύρη) με επίσης σκουρόχρωμα σπέρματα, όπως επίσης και το αλπικό φυτό Noccaea caerulescens[5], η κάνναβις και το χηνοπόδιο αποδείχτηκαν απολυμαντικά σε υπερσυσσωρευτικές προσμείξεις σε τοξικές χωματερές[6].