Χαουάρα
| Χαουάρα | |
|---|---|
 | |
  Χαουάρα | |
| Χώρα | Αίγυπτος |
| Διοικητική υπαγωγή | Markaz al Fayyūm |
| Υψόμετρο | 36 μέτρα[1] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Χαουάρα είναι αρχαιολογική τοποθεσία της Αρχαίας Αιγύπτου νότια της Κροκοδειλόπολης (Αρσινόη) στην είσοδο του πλατώματος της όασης του Φαγιούμ. Οι πρώτες ανασκαφές εκεί έγιναν από τον Karl Lepsius το 1843. Ο Πέτρι που έκανε ανασκαφές στη Χαουάρα το 1888, βρήκε πάπυρους του 1ου και 2ου αιώνα μ.Χ, και βόρεια της πυραμίδας ανάσκαψε μια τεράστια νεκρόπολη, όπου βρήκε 146 πορτραίτα σε φέρετρα που χρονολογούνταν από την Ρωμαϊκή περίοδο, γνωστά ως από τα λίγα σωζόμενα παραδείγματα ζωγραφισμένων πορτραίτων της Κλασικής περιόδου, τα Πορτραίτα Φαγιούμ.
Ο Αμενεμχέτ Γ' ήταν ο τελευταίος ισχυρός ηγεμόνας της 12ης Δυναστείας. Η πυραμίδα του στην Χαουάρα (εικόνα δεξιά) θεωρείται ότι προηγήθηκε από την πυραμίδα του (τη λεγόμενη και "Μαύρη Πυραμίδα") στο Νταχσούρ. Αυτή η τελευταία πιστεύεται ότι αποτελεί τον τόπο ταφής του. Στην Χαουάρα βρέθηκε επίσης άθικτος πυραμιδωτός τάφος της Νεφερουπτά, κόρης του Αμενεμχέτ Γ', ο οποίος βρίσκεται περίπου 2 χιλιόμετρα νότια από την πυραμίδα του.
Όπως και οι πυραμίδες του Μέσου βασιλείου που κατασκευάστηκαν μετά από αυτήν, και η πυραμίδα του Αμενεμχέτ Β' ήταν φτιαγμένη από άψητες πλίνθους γύρω από τον εσωτερικό πυρήνα διαδρόμων και ταφικών θαλάμων από ασβεστόλιθο, και εξωτερικά ντυμένη επίσης με ασβεστόλιθο. Πολλές από τις πέτρες τις εξωτερικής επένδυσης της πυραμίδας λεηλατήθηκαν για χρήση σε άλλα κτήρια - μια συνηθισμένη εξέλιξη σχεδόν για όλες τις πυραμίδες της Αιγύπτου- και σήμερα η πυραμίδα δεν είναι παρά ένας αποσαθρωμένος λόφος από άψητες πλίνθους που θυμίζει πυραμίδα, ενώ από τον κάποτε θαυμαστό περίβολο του ταφικού ναού που περικλειόταν από τείχος, δεν έχουν απομείνει παρά η βάση των ορίων των θεμελίων, και κάποια θραύσματα από ασβεστόλιθο.
Από την είσοδο ένα κεκλιμένο επίπεδο πέρασμα με σκαλοπάτια καταλήγει σε ένα μικρό δωμάτιο και ένα οριζόντιο πέρασμα που συνεχίζει. Στην οροφή αυτού του περάσματος υπάρχει μια κρυφή συρτή πόρτα παγίδα που ζυγίζει πάνω από 20 τόνους. Αν την πόρτα αυτήν την έβρισκε και την άνοιγε κάποιος τυμβωρύχος, θα βρισκόταν μπροστά σε ένα άδειο πέρασμα που σχηματίζει δεξιά γωνία με το πέρασμα από κάτω, το οποίο φραζόταν από ξύλινες πόρτες, ή σε ένα πέρασμα παράλληλο με το πέρασμα από κάτω, το οποίο ήταν προσεκτικά γεμισμένο με λάσπη και πέτρες. Θα υπέθετε ότι το πέρασμα έφραζε την είσοδο προς τον ταφικό θάλαμο, και θα έχανε χρόνο να το παραβιάσει, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες να γίνει αντιληπτός από τους φύλακες της πυραμίδας.
Στην πραγματικότητα υπάρχει μια δεύτερη πόρτα παγίδα που ζυγίζει επίσης 20 τόνους στην οροφή του άδειου περάσματος, που οδηγεί σε ένα δεύτερο άδειο πέρασμα, επίσης σε δεξιά γωνία σχέση μετο πρώτο. Και αυτό με τη σειρά του είχε ίδια πόρτα 20 τόνων πάλι σε δεξιά γωνία με το προηγούμενο διάδρομο (και έτσι αυτή η διαδρομή κάλυπτε το εσωτερικό της πυραμίδας). Όμως αυτός ο τελευταίος διάδρομος που υποτίθεται ότι οδηγούσε στον νεκρικό θάλαμο, κατέληγε σε έναν μεγάλο χώρο γεμισμένο με λάσπη και πέτρες.
Αυτός ο χώρος γεμάτος με μπάζα ήταν ένα τοξοειδές άνοιγμα. Δύο αδιέξοδοι διάδρομοι στο πάτωμα προσεκτικά γεμισμένοι με πέτρες, καθυστερούσαν ακόμα περισσότερο τους τυμβωρύχους, γιατί η πραγματική είσοδος στον νεκρικό θάλαμο ήταν ακόμα πιο προσεκτικά κρυμμένη ανάμεσα στους αδιέξοδους διαδρόμους και απέναντι από το τοξοειδές άνοιγμα.
Παρά όλες αυτές τις περίτεχνες προφυλάξεις, ο Πέτρι βρήκε ότι καμία από τις πόρτες-παγίδες δεν είχε κλείσει, και ότι οι ξύλινες πόρτες ήταν ανοιχτές. Αν αυτή ήταν ηθελημένη παράληψη για να επιτρέψει μελλοντικές ταφές (υπόθεση που προήρθε από την ανακάλυψη ότι υπήρχαν δύο σαρκοφάγοι στον μονόλιθο -βλ. επόμενη παράγραφο- και χώρος για τουλάχιστον δύο ακόμα), ή εσκεμμένη ενέργεια για να διευκολύνει τη σύληση του τάφου από αυτούς που τον κατασκεύασαν, δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε.
Ο νεκρικός θάλαμος ήταν λαξευμένος από ογκόλιθο από πέτρωμα χαλαζία ντυμένο με ασβεστόλιθο, τον οποίο είχαν κατεβάσει σε έναν μεγαλύτερο θάλαμο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Πέτρι αυτός ογκόλιθος ζύγιζε περίπου 110 τόνους. Μια σειρά τούβλων τοποθετήθηκε στον θάλαμο για να ανυψώσει την οροφή και κατόπιν ο θάλαμος ντύθηκε με 3 πλάκες από πέτρωμα χαλαζία, που εκτιμάται ότι ζύγιζαν 45 τόνους η κάθε μία. Πάνω από τον νεκρικό θάλαμο υπήρχαν 2 θάλαμοι για απορροφούν το βάρος, τις οποίες κάλυπταν πλάκες από ασβεστόλιθο 50 τόνων, οι οποίες σχημάτιζαν τριγωνική οροφή. Τέλος, πάνω από την τριγωνική κορυφή χτίστηκε ένα τεράστιο τόξο πάχους 90 εκατοστών από τούβλα για να υποστηρίξει τον πυρήνα της πυραμίδας[2][3][4].
Η είσοδος της πυραμίδας σήμερα είναι πλημμυρισμένη σε βάθος 6 μέτρων από τα νερά του καναλιού Bahr el-Yusuf (Κανάλι του Ιωσήφ), τα οποία ρέουν από δύο μεριές γύρω από την τοποθεσία της πυραμίδας, και το οποίο περνάει 30 μέτρα μακριά από την πυραμίδα.
Ο τεράστιος ταφικός ναός που ήταν δίπλα στην πυραμίδα, πιστεύεται ότι αποτελούσε τη βάση ενός συγκροτήματος κτηρίων με στοές και αυλές, που ο Ηρόδοτος ονόμαζε "Λαβύρινθο", και επίσης αναφέρει και ο Στράβωνας και ο Διόδωρος. Δεν υπάρχει ιστορική βάση στον ισχυρισμό του Διόδωρου ότι αυτός ο "λαβύρινθος" αποτέλεσε το πρότυπο για το χτίσιμο του λαβύρινθου στην Κρήτη, στον οποίο οι Έλληνες πίστευαν ότι κατοικούσε ο Μινώταυρος). Η κατεδάφιση του "λαβύρινθου" μπορεί να τοποθετηθεί χρονολογικά στη βασιλεία του Πτολεμαίου Β', ο οποίος μετονόμασε την Φαραωνική πόλη Shedyt (στα ελληνικά επονομαζόμενη Κροκοδειλόπολις, το σύγχρονο Medinet el-Fayum) σε Αρσινόη, προς τιμήν της αδελφής και συζύγου του Αρσινόης. Το τεράστιο πλάνο ανοικοδόμησης στην Αρσινόη θεωρείται ότι ήταν ο τελικός προορισμός των χαμένων πια σήμερα κιόνων και πλακών από ασβεστόλιθο που αφαιρέθηκαν από την Χαουάρα.
Η Βασίλισσα Νεφρουσομπέκ της 12ης Δυναστείας επίσης ανήγειρε μνημεία στην Χαουάρα. Το όνομά της σημαίνει "αυτή που είναι πολύ πιο όμορφη από τον Σομπέκ, τον θεό-κροκόδειλο.
Στις ανακαλύψεις που έκανε ο Πέτρι περιλαμβάνονται χειρόγραφα σε πάπυρο, από τα οποία ξεχωρίζει ένας μεγάλος πάπυρος που περιλαμβάνει τα βιβλία 1 και 2 της Ιλιάδας (ο "Όμηρος της Χαουάρα", τώρα στην Βιβλιοθήκη Boldeian στην Οξφόρδη).
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 www
.geonames .org /355992. - ↑ Edwards, Dr. I.E.S.: The Pyramids of Egypt 1986/1947 p. 237-240
- ↑ http://www.touregypt.net/featurestories/amenemhet3hp.htm
- ↑ Siliotti, Alberto, Zahi Hawass, 1997 "Guide to the Pyramids of Egypt"