Ινφάντε Χουάν | |
---|---|
Ινφάντε της Ισπανίας Κόμης της Βαρκελώνης | |
Ο Δον Χουάν των Βουρβόνων το 1959 | |
Γέννηση | 20 Ιουνίου 1913 Παλάτι Λα Γκράνχα δε Σαν Ιλδεφόνσο, Βασίλειο της Ισπανίας |
Θάνατος | 1 Απριλίου 1993 (79 ετών) Παμπλόνα, Ισπανία |
Τόπος ταφής | 7 Απριλίου 1993 Ελ Εσκοριάλ |
Σύζυγος | Μαρία δε λας Μερθέδες των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών (ν. 1935) |
Επίγονοι | Ινφάντα Πιλάρ, Δούκισσα του Μπανταχόθ Χουάν Κάρλος Ινφάντα Μαργαρίτα, Δούκισσα της Σόρια Ινφάντε Αλφόνσο |
Πλήρες όνομα | |
Χουάν Κάρλος Τερέθα Σιλβέριο Αλφόνσο των Βουρβόνων και Μπάττενμπεργκ Ισπανικά: Juan Carlos Teresa Silverio Alfonso de Borbón y Battenberg[1] | |
Οίκος | Βουρβόνων-Ισπανίας |
Πατέρας | Αλφόνσος ΙΓ΄ της Ισπανίας |
Μητέρα | Βικτώρια Ευγενία του Μπάττενμπεργκ |
Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Ο Χουάν των Βουρβόνων και του Μπάττενμπεργκ (ισπανικά: Juan de Borbón y Battenberg, 20 Ιουνίου 1913 - 1 Απριλίου 1993) ήταν ο επικεφαλής της Βασιλικής Οικογένειας της Ισπανίας από το 1941 έως το 1977 και ο διεκδικητής του Στέμματος της Ισπανίας. Συνήθως αναφέρεται ως Χουάν των Βουρβόνων ή ως Κόμης της Βαρκελώνης, ενώ αν είχε ανέβει στο θρόνο θα ονομαζόταν «Ιωάννης Γ΄».[2] Παρότι δεν διατέλεσε μονάρχης, ο τάφος του βρίσκεται στο Πάνθεον των Βασιλέων στο Μοναστήρι του Ελ Εσκοριάλ και περιλαμβάνει την ακόλουθη λατινική επιγραφή: Ioannes III, comes Barcinonae («Χουάν Γ΄, κόμης της Βαρκελώνης»).[3]
Ήταν το έκτο παιδί και ο τέταρτος γιος του Βασιλιά Αλφόνσου ΙΓ΄ και της Βασίλισσας Βικτώριας Ευγενίας της Ισπανίας, πατέρας του τέως Βασιλιά Χουάν Κάρλος και παππούς του Βασιλιά Φιλίππου ΣΤ΄ της Ισπανίας. Ο πατέρας του εκθρονίστηκε το 1931, λόγω της ανακήρυξης της Ισπανικής Δημοκρατίας. Το 1933 οι δύο μεγαλύτεροι αδελφοί του, ο Αλφόνσος και ο Ιάκωβος, απαρνήθηκαν τις αξιώσεις τους επί του ισπανικού θρόνου, με αποτέλεσμα ο Χουάν να γίνεται κληρονόμος των βασιλικών δικαιωμάτων του πατέρα του.[4] Έτσι, όταν ο πατέρας του παραιτήθηκε από τα δικαιώματά του επί του ισπανικού θρόνου, στις 15 Ιανουαρίου 1941, ο Χουάν των Βουρβόνων έγινε ο νόμιμος διεκδικητής του θρόνου της Ισπανίας. [5]
Όταν τον Ιούλιο του 1969 ο δικτάτορας Φρανθίσκο Φράνκο όρισε ως διάδοχό του τον πρωτότοκο γιο του Χουάν των Βουρβόνων, τον Χουάν Κάρλος, άλλαξαν οι μέχρι τότε σχέσεις μεταξύ του Χουάν των Βουρβόνων και του δικτάτορα, καθώς και οι σχέσεις μεταξύ πατέρα και γιου. Σε μια ομιλία που εκφωνήθηκε στο Παλάτι της Θαρθουέλα στις 14 Μαΐου 1977, ο Χουάν των Βουρβόνων παραιτήθηκε από τα δυναστικά του δικαιώματα υπέρ του γιου του Χουάν Κάρλος, ο οποίος είχε ήδη ανακηρυχθεί Βασιλιάς από τα Ισπανικά Κόρτες στις 22 Νοεμβρίου 1975. Διατήρησε όμως για τον εαυτό του τον τίτλο του κόμη της Βαρκελώνης, που συνήθως κατείχε ο Ισπανός μονάρχης.[6]
Ο Χουάν γεννήθηκε στις 20 Ιουνίου του 1913 στο Βασιλικό Ανάκτορο της Λα Γκράνχα δε Σαν Ιλδεφόνσο. Γονείς του ήταν ο Βασιλιάς Αλφόνσος ΙΓ΄ της Ισπανίας και η Βασίλισσα Βικτώρια Ευγενία, Πριγκίπισσα του Μπάττενμπεργκ.[7] Βαφτίστηκε στις 24 Ιουνίου του ίδιου έτους, λαμβάνοντας τα ονόματα Ιωάννης Κάρολος Τερέσιος Σιλβέριος Αλφόνσος, με αναδόχους την Αρχιδούκισσα Μαρία Θηρεσία της Αυστρίας-Έστε και τον Βασιλιά Κάρολο Α΄ της Ρουμανίας.[8][9] Στις 16 Μαΐου του 1927, ο πατέρας του τον ονόμασε Ιππότη του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Αφού ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στη Μαδρίτη, εισήλθε στη Στρατιωτική Σχολή Ναυτικού. Αναγκάστηκε να διακόψει την εκπαίδευσή του (την οποία συνέχισε στο Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό), όταν εξορίστηκε μαζί με την οικογένειά του κατά την ανακήρυξη της Ισπανικής Δημοκρατίας το 1931.
Ως τρίτος γιος του Αλφόνσου ΙΓ΄, δεν προοριζόταν να κληρονομήσει το θρόνο. Ωστόσο, ο αδελφός του Αλφόνσος παραιτήθηκε από τα δυναστικά του δικαιώματα για να πραγματοποιήσει έναν μοργανατικό γάμο το 1933, ενώ ο αδελφός του Ιάκωβος αναγκάστηκε να παραιτηθεί επειδή κωφεύτηκε σε ηλικία τεσσάρων ετών (αν και αργότερα το μετάνιωσε και θέλησε να ανακτήσει τα δικαιώματά του). Ο Ιάκωβος ανέπτυξε επίσης μία σχέση που, αν και ήταν αριστοκρατικής καταγωγής, δεν ήταν μέλος βασιλικής οικογένειας. Έτσι, έχοντας μόνο δύο μεγαλύτερες αδελφές, οι οποίες δεν ήταν δυνατόν λόγω του ισπανικού πλαισίου διαδοχής να ανέλθουν στο θρόνο, ο Χουάν έγινε διάδοχος των δυναστικών δικαιωμάτων του πατέρα του επί του ισπανικού θρόνου. Ως εκ τούτου, αναφέρεται και ως «Πρίγκιπας των Αστουριών» από το 1933 μέχρι το θάνατο του πατέρα του το 1941, παρόλο που ο τελευταίος είχε εκθρονιστεί από τον Απρίλιο του 1931.[10]
Στην αρχή του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, έχοντας την υποστήριξη του πατέρα του Αλφόνσου ΙΓ΄, προσπάθησε να συμμετάσχει στο κίνημα ενάντια στην κυβέρνηση της Ισπανικής Δημοκρατίας. Την 1η Αυγούστου του 1936, διέσχισε τα ισπανικά σύνορα με σκοπό να έρθει σε επαφή με τη χούντα της Εθνικής Κυβέρνησης του Μπούργος, αλλά συνελήφθη στο Αράντα ντε Ντουέρο. Εκεί ο στρατηγός Φιδέλ Ντάβιλα Αρόντο, ο οποίος εκτελούσε εντολές του στρατηγού Εμίλιο Μόλα, του ζήτησε να επιστρέψει στην εξορία, κάτι που έπραξε αμέσως. Την επόμενη ημέρα είχε επιστρέψει στη Γαλλία. Λέγεται ότι όταν ο Χουάν βρέθηκε στην Παμπλόνα φόρεσε την μπλε ολόσωμη στολή της Ισπανικής Φάλαγγας και τον κόκκινο μπερέ των Καρλιστών.[11][12]
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, ο Χουάν των Βουρβόνων αντάλλαξε μερικές επιστολές με τον στρατηγό Φράνκο. Εκεί είχε κάνει απόλυτα σαφές ότι είχε τεθεί με την πλευρά του πραξικοπήματος και ότι επιθυμούσε να ενταχθεί σε αυτήν. Ορισμένα αποσπάσματα από αυτές τις επιστολές ανέφεραν τα εξής:
7 Δεκεμβρίου 1936.
Εξαίρετε Κύριε Στρατηγέ Δον Φρανθίσκο Φράνκο. Σεβαστέ μου στρατηγέ: Ίσως άθελά μου, όταν ο πόλεμος στην Ισπανία είχε μόνο χαρακτήρα εσωτερικής πάλης, προσπάθησα να συμμετάσχω σε αυτόν. Αν και με οδηγούσαν συναισθήματα που δεν είχαν σχέση με την πολιτική, κατανοώ και σέβομαι τους λόγους που στη συνέχεια ώθησαν τις αρχές να με αποτρέψουν από το να ενταχθώ στο στράτευμα.[…] Σε κάθε περίπτωση, σας ζητώ συγγνώμη που εμπιστεύτηκα στην στρατιωτική σας καρδιά αυτήν μου την επιθυμία να υπηρετήσω την Ισπανία δίπλα στους συντρόφους μου. Με τις θερμότερες ευχές μου να σας βοηθήσει ο Θεός στο ευγενές εγχείρημα της σωτηρίας της Ισπανίας, σας παρακαλώ να δεχτείτε αυτή την εξομολόγηση σεβασμού με την οποία βρίσκομαι στην υπηρεσία σας με πολλή στοργή.
Χουάν των Βουρβόνων.
Αρχές Απριλίου 1939.
...Ενώνω ξανά τη φωνή μου με αυτή τόσων Ισπανών για να συγχαρώ με ενθουσιασμό και συγκίνηση την Εξοχότητά σας για την απελευθέρωση της πρωτεύουσας της Ισπανίας. Το γενναίο αίμα που χύθηκε από την καλύτερη νεολαία της θα είναι μια σίγουρη εγγύηση για το ένδοξο μέλλον της Ισπανίας. Μίας Μεγάλης και Ελεύθερης. Ζήτω η Ισπανία!
Χουάν των Βουρβόνων.
Μετά την παραίτηση του Αλφόνσου ΙΓ΄ από την ηγεσία του Βασιλικού Οίκου της Ισπανίας, στις 15 Ιανουαρίου 1941 (μόλις ένα μήνα πριν από το θάνατό του), ο Χουάν των Βουρβόνων έγινε ο νόμιμος διεκδικητής του θρόνου της Ισπανίας. Στις 8 Μαρτίου θα υιοθετούσε ως τίτλο ευγενείας τον προσδιορισμό κόμης της Βαρκελώνης, τίτλο που παραδοσιακά λάμβαναν οι μονάρχες της Ισπανίας.[13]
Ο Χουάν υποστήριξε την Δικτατορία του Φρανθίσκο Φράνκο, κάτι που ήταν συνεπές με τις πολιτικές του πεποιθήσεις και με την ευθυγράμμισή του με την εθνικιστική πλευρά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου.[14] Ο Φράνκο αναγνώρισε σε επιστολή προς τον Χουάν τις δύο απόπειρες του τελευταίου να πολεμήσει στην πλευρά των εθνικιστών: «Είμαι στην ευχάριστη θέση να θυμάμαι ότι ανάμεσα σε αυτή την αξιοθαύμαστη νεολαία που προσπαθήσατε να εκπαιδεύσετε, ζητήσατε επανειλημμένα μια θέση ως στρατιώτης».[15]
Η ταύτιση με τους νικητές αποκαλύφθηκε ξανά τον Ιανουάριο του 1941, με αφορμή την αποδοχή της παραίτησης του Αλφόνσου ΙΓ΄ από τα δυναστικά του δικαιώματα, σε μια τελετή που έγινε στη Ρώμη, όπου χαρακτήρισε τον Εμφύλιο Πόλεμο ως «Μεγάλη Εθνική Σταυροφορία». Σε μία θρησκευτική τελετή που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη την 1η Μαρτίου 1942 ανέφερε τα εξής:[16] «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κόκκινη επανάσταση σήμερα με μια μαχητική φυλετική πολιτική, γεμάτη χριστιανικό πνεύμα και εμποτισμένη με δικαιοσύνη, γενναιοδωρία και κύρος».[17]
Στις αρχές του 1941 ο Χουάν ζήτησε την υποστήριξη της Ναζιστικής Γερμανίας για την παλινόρθωση της ισπανικής μοναρχίας. Ένας εκπρόσωπός του ταξίδεψε στο Βερολίνο για συνομιλίες με το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, χωρίς να αποδώσουν κάποιο αποτέλεσμα. Παρά την αποτυχία του ταξιδιού στο Βερολίνο, οι επαφές με τη Ναζιστική Γερμανία συνεχίστηκαν και μετά την μετακόμιση του Χουάν από τη Ρώμη στη Λωζάνη. Ο Γερμανός πρέσβης στη Μαδρίτη, Έμπερχαρντ φον Στόρερ, πληροφόρησε την κυβέρνησή του ότι ο Χουάν των Βουρβόνων «έχει ταχθεί κατηγορηματικά υπέρ της Γερμανίας» και ότι «όποιες κι αν είναι οι συνθήκες, δεν θα συναινέσει να αποκτήσει πρόσβαση στον θρόνο με τη βοήθεια των Άγγλων». Ωστόσο, ο Χουάν των Βουρβόνων αρνήθηκε να συναντήσει τον Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ στο Βερολίνο, αλλά και την πρόταση του Χέρμαν Γκέρινγκ να συμμετάσχει σε ένα μυστικό κυνήγι. Η άρνησή του δεν προερχόταν από ιδεολογικούς ενδοιασμούς, αλλά βασίστηκε αποκλειστικά στον φόβο ότι η γερμανική προπαγάνδα θα εμπόδιζε με αυτόν τον τρόπο τις επαφές με τους Βρετανούς.[18]
Στα τέλη του 1942, ο Χουάν ανέφερε για πρώτη φορά τη φιλοδοξία του να αναλάβει τον θρόνο της Ισπανίας και ξεκίνησε να αποστασιοποιείται από το καθεστώς του Φράνκο. Στις 11 Νοεμβρίου του 1942, μόλις δύο ημέρες μετά την έναρξη της συμμαχική απόβαση στο Μαρόκο και την Αλγερία, σε δηλώσεις του σε ελβετική εφημερίδα ανέφερε ότι: «η Μοναρχία θα αποκατασταθεί και... δεν θα διστάσω ούτε στιγμή να θέσω τον εαυτό μου στην υπηρεσία της... Η υπέρτατη φιλοδοξία μου είναι να είμαι ο βασιλιάς μιας Ισπανίας στην οποία όλοι οι Ισπανοί, απόλυτα συμφιλιωμένοι, θα μπορούν να ζήσουν από κοινού». Έτσι, μπροστά στη θέση που παρουσίαζε ο Φράνκο για τη μοναρχία ως συνέχεια του φρανκοϊκού καθεστώτος, ο Χουάν παρουσίαζε τη μοναρχία ως εναλλακτική σε αυτό.[19] Ο Χουάν έκανε αυτές τις δηλώσεις, όπως εξήγησε σε ιδιωτική επιστολή του μήνες αργότερα, επειδή φοβόταν ότι «η εξωτερική πολιτική του στρατηγού Φράνκο, μια πολιτική που δεν είναι πολύ συμβατή με τις υποχρεώσεις της αυστηρής ουδετερότητας στον παγκόσμιο πόλεμο, θα μπορούσε να προκαλέσει επικίνδυνες συνέπειες για το μέλλον της Ισπανίας». Φοβόταν μάλιστα την πιθανότητα οι Σύμμαχοι να επιχειρήσουν να εισβάλουν στην Ιβηρική Χερσόνησο μετά την κατάληψη της Βόρειας Αφρικής.[20]
Βρήκε την μελλοντική σύζυγό του Μαρία δε λας Μερθέδες του Οίκου των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών (1910 - 2000) σε εκδήλωση, που είχε διοργανωθεί από τον Βίκτορα Εμμανουήλ Γ΄ της Ιταλίας. Παντρεύτηκαν στη Ρώμη (12 Οκτωβρίου 1935) και πήραν τους τίτλους του κόμη και της κόμισσας της Βαρκελώνης.
Ο Χουάν και η Μαρία δε λας Μερθέδες απέκτησαν δυο γιους και δυο κόρες:
Ο ινφάντε Χουάν απεβίωσε την 1η Απριλίου 1993 σε ηλικία 79 ετών, στο Κλινικό Πανεπιστήμιο της Ναβάρρας στην Παμπλόνα. Τάφηκε στο Ελ Εσκοριάλ.