Χούγκο Αλβέεν

Χούγκο Αλβέεν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Hugo Alfvén (Σουηδικά)
Προφορά
Γέννηση1  Μαΐου 1872[1][2][3]
Jakob and Johannes parish[4][5][6]
Θάνατος8  Μαΐου 1960[1][7][2]
Φαλούν[8]
Τόπος ταφήςLeksand cemetery[9][10]
Χώρα πολιτογράφησηςΣουηδία[11]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΣουηδικά[12][13]
ΣπουδέςΒασιλική Ακαδημία Μουσικής στη Στοκχόλμη (1887–1891)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιευθυντής ορχήστρας[3][14][15]
κλασικός συνθέτης[3][14]
μουσικολόγος
ζωγράφος
βιολονίστας
συνθέτης[16]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Ουψάλα
Kungliga Hovkapellet (1890–1901)[17]
Αξιοσημείωτο έργοd:Q1807625
d:Q1827436
d:Q1843791
Περίοδος ακμής1890
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρί Κρέιερ
ΤέκναMargita Alfvén
ΓονείςAnders Alfvén[3][5] και Lotten Axelsson Puke[3][5][6]
ΑδέλφιαErik Gustaf Alfvén[6]
Γιοχάνες Αλφβέν[6]
Karl Andrew Alfvén
ΣυγγενείςΧανς Όλοφ Γκόστα Αλφβέν (ανιψιός)[18]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςLitteris et Artibus (1916)
director musices
Τάγμα του Ντάνεμπρογκ[19]
Zorn badge in gold (1946)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Χούγκο Εμίλ Αλβέεν (ορθότερα Αλβέιν ή -εσφαλμένα- Αλφβέν (σουηδικά: Hugo Emil Alfvén, Στοκχόλμη 1 Μαΐου 1872 – Φάλουν 8 Μαΐου 1960) ήταν Σουηδός συνθέτης, βιολονίστας, διευθυντής χορωδιών και ζωγράφος, από τους σημαντικότερους της χώρας του.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλβέεν γεννήθηκε στη Στοκχόλμη το 1872. Ήταν το τέταρτο από τα έξι παιδιά οικογένειας βαπτιστών. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια πέρναγε τα καλοκαίρια στα νησιά του σουηδικού αρχιπελάγους, γεγονός που θα επιδράσει καταλυτικά στις μετέπειτα συνθέσεις του Αλβέεν. Αρχικά ξεκίνησε πιάνο, αλλά αργότερα σπούδασε βιολί στο Βασιλικό Κολέγιο Μουσικής (1887-1891) με τον Λ. Ζέτερκβιστ (Lars Zetterquist). Έκανε επίσης ιδιαίτερα μαθήματα σύνθεσης με τον Γ. Λίντεγκρεν (Johan Lindegren), ειδικό στην αντίστιξη. Κέρδιζε τα προς το ζην παίζοντας βιολί στη Βασιλική Όπερα της Στοκχόλμης, αλλά και στη Βασιλική Σουηδική Ορχήστρα.[20]

Ξεκινώντας από το 1897, ο Αλβέεν ταξίδεψε πολύ στα επόμενα δέκα χρόνια στην Ευρώπη. Σπούδασε τεχνική βιολιού στις Βρυξέλλες με τον Σ. Τόμσον (César Thomson) και διεύθυνση ορχήστρας στη Δρέσδη ως βοηθός του Χ. Κούτσμπαχ (Hermann Ludwig Kutzschbach). Μεταξύ 1903 και 1904 διετέλεσε καθηγητής σύνθεσης στο Βασιλικό Ωδείο, στη Στοκχόλμη. Από το 1910 ήταν διευθυντής μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλας, θέση που κατείχε μέχρι το 1939. Εκεί, διηύθυνε επίσης την ανδρική χορωδία Orphei Drängar (Ο Γιος του Ορφέα) μέχρι το 1947. Εμφανίστηκε ως διευθυντής ορχήστρας στα φεστιβάλ του Ντόρτμουντ (1912), της Στουτγάρδης (1913), του Γκέτεμποργκ (1915) και της Κοπεγχάγης (1918-1919). Περιόδευσε στην Ευρώπη ως μαέστρος σε όλη τη ζωή του. Έλαβε διδακτορικό, τιμής ένεκεν, από την Ουψάλα, το 1917, και έγινε μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής στη Στοκχόλμη, το 1908.[21]

Ο Αλβέεν, στα τέλη του 1954, έκανε τις πρώτες στερεοφωνικές εγγραφές κλασικής μουσικής στη Σουηδία.[20] Νυμφεύθηκε τρεις φορές. Ο πρώτος γάμος του (1912-1936) ήταν με τη Δανέζα ζωγράφο Μ. Τρίπκε (Marie Triepcke, 1867-1940), προηγούμενη σύζυγο τού -επίσης- ζωγράφου Πέτερ Σεβερίν Κρέιερ (1851-1909). Μετά το διαζύγιό του από τη Μαρία το 1936, παντρεύτηκε την Κ. Βέσμπεργκ (Karin Wessberg), με την οποία ήταν μαζί για δύο δεκαετίες (1936-1956) πριν αυτή πεθάνει. Τέλος, συζεύχθηκε την Α. Λουντ (Anna Lund) το 1959.

Μετά τον θάνατό του, το μουσικό αρχείο του, παραδόθηκε στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλας και ο Γ. Ρούντεν (Jan Olof Ruden) επιφορτίστηκε να το ταξινομήσει, ένα δύκολο εγχείρημα, για 214 συνολικά συνθέσεις. Γι’ αυτό, τα έργα του Αλβέεν, εκτός από τον «κλασικό» τρόπο των opera, έχουν καταχωρηθεί και με τον αριθμό Ρούντεν, π.χ. «Συμφωνία αρ. 1, opus 7 / Ruden 24 (1897)». Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν έργα στα οποία δεν έχει δοθεί, ούτε ημερομηνία ούτε αριθμός Opus ή Ruden.

Ως ζωγράφος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συνεισφορά του Αλβέεν στον πολιτισμό ήταν πολυδιάστατη, καθώς περιελάμβανε, επίσης, τη ζωγραφική και το γράψιμο. Ήταν σπουδαίος χειριστής της υδατογραφίας, μάλιστα, κάποτε πίστευαν ότι θα μπορούσε να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στη ζωγραφική. Ήταν, ακόμη, ταλαντούχος συγγραφέας. Η αυτοβιογραφία του, σε τέσσερις τόμους, έχει αποκληθεί «σαγηνευτική» και δίνει σημαντική εικόνα για τη μουσική ζωή της Σουηδίας, στην οποία ο Αλβέεν υπήρξε το κεντρικό πρόσωπο για πάνω από μισόν αιώνα.

Μουσικολογικές σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλβέεν υπήρξε ένας από τους κύριους συνθέτες της Σουηδίας, στην εποχή του, από κοινού με τον συνομίληκό του Β. Στενχάμαρ (Wilhelm Stenhammar). Η μουσική του θεωρείται ότι ανήκει στο υστερορομαντικό ιδίωμα, αλλά με ενορχήστρωση επιδέξια και πολύχρωμη, που θυμίζει εκείνη του Ρίχαρντ Στράους. Ανάμεσα στα έργα του, ξεχωρίζουν οι συνθέσεις για ανδρική χορωδία, οι πέντε συμφωνίες και οι σουηδικές ραψωδίες. Μάλιστα, η πρώτη από αυτές τις ραψωδίες, Midsommarvaka, θεωρείται το πλέον αναγνωρίσιμο έργο του.

Τιμητική πλακέτα με τη μορφή του Αλβέεν, στο Δημαρχείο της Στοκχόλμης

Ο Αλβέεν έχει, σαφώς, επηρεαστεί από το έργο των Ρίχαρντ Βάγκνερ, Ρίχαρντ Στράους και Έντβαρντ Γκριγκ. Ωστόσο, όντας εύστροφος ενορχηστρωτής, αντιμετωπίζει με «ζωγραφικό» τρόπο την αρμονία και τα ηχοχρώματα. Η προγραμματική, κυρίως, μουσική του είναι εμπνευσμένη από το σουηδικό αρχιπέλαγος.[22]

Κυριότερα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορχήστρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Συμφωνία αρ. 1 σε Φα Ελάσσονα (1897)
  • Συμφωνία αρ. 2 σε Ρε Μείζονα (1897-8)
  • Σουηδική Ραψωδία, αρ. 1 (Αγρυπνία του Κατακαλόκαιρου Midsommarvaka 1903, 1908)
  • Ένας Θρύλος του Σκέργκαρντ (En skärgardssägen, 1921), συμφωνικό ποίημα
  • Συμφωνία αρ. 3 σε Μι Μείζονα (1905)
  • Σουηδική Ραψωδία, αρ. 2, Ραψωδία της Ουψάλα (Uppsalarapsodi, 1907)
  • Ο Βασιλιάς του Βουνού (Βergakungen), μπαλέτο-παντομίμα
  • Συμφωνία αρ. 4 σε Ντο Ελάσσονα (1918-9)
  • Σουηδική Ραψωδία, αρ. 3, Ραψωδία της Ντάλα (Dalarapsodi, 1931)
  • Συμφωνία αρ. 5 σε Λα Ελάσσονα (1942-53)
  • Ο Άσωτος Υιός (Den förlorade sonen, 1957), σουίτα μπαλέτου

Φωνή και ορχήστρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Οι Καμπάνες (Klockorna, 1900), για βαρύτονο και ορχήστρα
  • Η Προσευχή του Κυρίου (Herrans bön, 1899-1901), ορατόριο για σολίστ (S, A, B) χορωδία και ορχήστρα
  • Μπαλάντα, για βαρύτονο, ανδρική χορωδία και ορχήστρα
  • Η Έκθεση της Βαλτικής, καντάτα (1914)
  • Ωδή στον Γουστάβο Βάσα, για σολίστ, μικτή χορωδία και ορχήστρα

Μουσική δωματίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Σονάτα για βιολί και πιάνο
  • Ρομάντσα για βιολί και πιάνο
  • Ελεγειακό νυχτερινό για κόρνο και εκκλησιαστικό όργανο
  • Μικρή σουίτα για σόλο φλάουτο από τη Μοστελάρια (Liten svit för soloflöjt ur Mostellaria)

Κινηματογράφος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Σινγκοάλα (Singoalla, 1949), σε σκηνοθεσία Κ. Ζακ (Christian-Jaque)

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13890669f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Carl Hennerberg: 5657. Ανακτήθηκε στις 20  Δεκεμβρίου 2016. σελ. 383.
  4. ↑ «Alfvén, Hugo Emil, f. 1872 i Jakob och Johannes Stockholms stad, Musikdirektör». (Σουηδικά) Swedish Census 1910. National Archives of Sweden. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Jakob och Johannes kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/SSA/0008/C I a/25 (1870-1876), bildid: 00025625_00412». Swedish church birth records. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2020.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 (Σουηδικά) Swedish Census 1900. National Archives of Sweden. sok.riksarkivet.se?postid=Folk_115861803. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2020.
  7. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  9. ↑ 9,0 9,1 FinnGraven.se. finngraven.se/%28S%28xrtnpz45d0cvtn55isdcwx45%29%29/DisplayInfo.aspx?id=530773. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2020.
  10. ↑ 10,0 10,1 Hugo Alfvén 8059364. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2020.
  11. ↑ (Αγγλικά, Μποκμάλ, Σουηδικά, Φινλανδικά, Δανικά, Εσθονικά) KulturNav. 12  Φεβρουαρίου 2016. 54a71549-8e80-498c-9a9a-d53990e09d21. Ανακτήθηκε στις 27  Φεβρουαρίου 2016.
  12. ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 033699194. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2020.
  13. ↑ CONOR.SI. 85448803.
  14. ↑ 14,0 14,1 Musikverkets auktoritetsdatabas. 6  Οκτωβρίου 2017. DS/UK/38. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2017.
  15. ↑ id.loc.gov/authorities/names/n82077245.html. Ανακτήθηκε στις 26  Ιουνίου 2020.
  16. ↑ «Краткий биографический словарь зарубежных композиторов» (Ρωσικά) 1969.
  17. ↑ Hugo Alfvén (1872-1960) alfven-hugo. Ανακτήθηκε στις 6  Δεκεμβρίου 2017.
  18. ↑ royalsocietypublishing.org/doi/abs/10.1098/rsbm.1998.0001. σελ. 3.
  19. ↑ Ανακτήθηκε στις 16  Φεβρουαρίου 2022.
  20. ↑ 20,0 20,1 «Om Hugo Alfven, life of HugoAlfven, biography Swedish 19th century composer, painter, choral director». web.archive.org. 24 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024. 
  21. ↑ Some details from A. Eaglefield-Hull, A Dictionary of Modern Music and Musicians (Dent, London 1924)
  22. ↑ Λεωτσάκος

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1981, τόμος 6, σ. 154
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • Dryden, Konrad (2010) Franco Alfano: transcending Turandot. Lanham MD: Scarecrow Press ISBN 0-8108-6970-5