Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ως ψηφιακή κληρονομιά ορίζεται ο όγκος δεδομένων που έχει δημιουργηθεί στο Διαδίκτυο από ένα άτομο, το οποίο έχει αποβιώσει. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να είναι λογαριασμοί κοινωνικών δικτύων, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαδικτυακών παιχνιδιών, διαδικτυακών οικονομικών συναλλαγών, οπτικοακουστικό υλικό, ιστοσελίδες κ.α.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει συγκεκριμένη νομοθεσία περί ψηφιακής κληρονομιάς, ενώ στο εξωτερικό υπάρχουν ελάχιστες οι οποίες δίνουν μερικά δικαιώματα στους συγγενής. Η διαθήκη αποτελεί το κυριότερο και πιο έγκυρο μέσο για τη μεταβίβαση ή διαγραφή της ψηφιακής κληρονομιάς ενός θανόντα χρήστη.
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα Die$mart 5 πολιτείες των Η.Π.Α έχουν αρχίσει να νομοθετούν σχετικά με την ψηφιακή κληρονομιά: Κονέκτικατ, Ρόουντ Άιλαντ, Ιντιάνα, Οκλαχόμα και Αϊντάχο.
Πιο αναλυτικά:
Επίσης στις 5 Ιανουαρίου του 2012, ο γερουσιαστής Τζον Γουιτμαν (John Wightman) της Νεμπράσκα (Nebraska) εισήγαγε ένα νομοσχέδιο στο κρατικό νομοθετικό σώμα του που ήταν παρόμοιο με εκείνο της Οκλαχόμα και του Αϊντάχο. Ωστόσο, σύμφωνα με το Τζ.Γουιτμαν, η μεθοδολογία η οποία επιτρέπει την πρόσβαση της κυβέρνησης στις πληροφορίες του λογαριασμού και το δικαίωμα διαβίβασης τους σε εξουσιοδότη της περιουσίας δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί.
Όσο περισσότερο χρησιμοποιείται το Διαδίκτυο και αναπτύσσεται, τόσο μεγαλώνει το ενδιαφέρον για την ψηφιακή κληρονομιά του ανθρώπου. Παγκοσμίως παρατηρείται η δημιουργία υπηρεσιών οι οποίες αναλαμβάνουν τη διαχείριση της ψηφιακής κληρονομιάς. Για παράδειγμα, η διαδικτυακή εταιρία Cirrus Legacy, η οποία δημιουργήθηκε και ασχολείται αποκλειστικά με τη διαχείριση και διαφύλαξη του ηλεκτρονικού αποτυπώματος των χρηστών της. Όσο ο χρήστης είναι εν ζωή, βοηθά στην οργάνωση των ηλεκτρονικών λογαριασμών του, ενώ μετά το θάνατό του είναι αυτή η οποία θα διασφαλίσει την ακεραιότητα των δεδομένων και την μετέπειτα χρήση τους σύμφωνα με τις επιθυμίες του.
Όταν ένας άνθρωπος πεθαίνει, δε γίνεται αυτόματη ενημέρωση των εταιριών οι οποίες διαχειρίζονται την ψηφιακή του κληρονομιά. Ανάλογα με τους όρους χρήσης κάθε υπηρεσίας, ένας ανενεργός λογαριασμός μπορεί να διαγραφεί ύστερα από ορισμένο χρονικό διάστημα, αλλιώς παραμένει ως έχει, μέχρι να αλλάξουν οι όροι χρήσης στο συγκεκριμένο θέμα. Ο μόνος τρόπος να γνωστοποιηθεί ο θάνατος του χρήστη είναι μέσω της ενημέρωσης της εταιρίας από άλλο χρήστη με πιστοποιημένα έγγραφα, ενώ τις περισσότερες φορές απαιτείται να είναι συγγενικό πρόσωπο.
Οι πιο διάσημες υπηρεσίες από τις εφαρμογές του διαδικτύου θέτονται παρακάτω.
To Facebook, όπως αναφέρει στην επίσημη ιστοσελίδα του, δίνει τη δυνατότητα μετατροπής του λογαριασμού ενός θανόντα χρήστη σε λογαριασμό “εις μνήμην” ή σε ολική διαγραφή του, ενώ οι ανενεργοί λογαριασμοί δεν διαγράφονται αυτόματα ύστερα από ορισμένο χρονικό διάστημα. Αντίστοιχα, την αίτηση για λογαριασμό “εις μνήμην” μπορούν να την υποβάλλουν μέλη της οικογένειας ή φίλοι, αναφέροντας το όνομα του χρήστη, την ημερομηνία θανάτου του ή προσέγγιση αυτής και προαιρετικά κάποιο πιστοποιητικό θανάτου του. Ολική διαγραφή μπορούν να απαιτήσουν επιβεβαιωμένοι στενοί συγγενής του θανόντα χρήστη.
Η πολιτική που ακολουθεί το εν λόγο κοινωνικό δίκτυο όταν ένας λογαριασμός μετατρέπεται σε λογαριασμό “εις μνήμην” είναι η διαγραφή ευαίσθητων στοιχείων όπως διευθύνσεις και στοιχεία επικοινωνίας καθώς και η δυνατότητα αναζήτησης και δημοσίευσης νέων αναρτήσεων στο λογαριασμό του θανόντα χρήστη μόνο από υπάρχοντες φίλους του. Όσον αφορά την πρόσβαση στο προφίλ του χρήστη, το Facebook απενεργοποιεί τις πληροφορίες σύνδεσης του και δηλώνει “Δεν μπορούμε να δώσουμε τα στοιχεία σύνδεσης ενός λογαριασμού "εις μνήμην". Η σύνδεση στο λογαριασμού κάποιου άλλου παραβιάζει τις πολιτικές μας σε κάθε περίπτωση.”
Στην περίπτωση του twitter, είναι δυνατή η ύπαρξη λογαριασμών θανόντων χρηστών. Το εξουσιοδοτημένο πρόσωπο ή οι συγγενείς έχουν την επιλογή να διαγράψουν το λογαριασμό ή να τον αφήσουν ενεργό. Στην τελευταία περίπτωση το προφίλ του θανόντα χρήστη δεν προτείνεται στους υπόλοιπους χρήστες του twitter και εάν κριθεί απαραίτητο είναι δυνατή η αφαίρεση φωτογραφιών από το προφίλ με σκοπό την διαφύλαξη της μνήμης του χρήστη.
Για την απενεργοποίηση ενός λογαριασμού twitter, όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα, πρέπει να αποσταλούν ταχυδρομικά στη διεύθυνση:
Twitter, Inc. c/o: Trust & Safety 1355 Market St., Suite 900 San Francisco, CA 94103
οι εξής πληροφορίες:
Αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί η έλλειψη της προαναφερόμενης πληροφορίας στην ελληνική σελίδα υποστήριξης, σε αντίθεση με την αγγλόφωνη σελίδα, στην οποία αναφέρεται λεπτομερώς. Αυτό αποδεικνύει την έλλειψη ευαισθητοποίησης και γνώσης του ελληνικού κοινού στο θέμα αυτό.
Το LIVESON είναι ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης το οποίο ύστερα από το θάνατο ενός χρήστη, συνεχίζει να κάνει ‘τουίτς’ από τον λογαριασμό του. Το μότο του είναι “When your heart stops beating, you’ll keep tweeting Αρχειοθετήθηκε 2015-02-14 στο Wayback Machine.”.
Η πολιτική του του Instagram στις περιπτώσεις αυτές δε διαφέρει πολύ από τα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα. Είτε διαγράφει τα προφίλ των θανόντων χρηστών του για να προστατεύσει το ηλεκτρονικό απόρρητο τους, είτε τα μετατρέπει σε ηλεκτρονικά μνημεία. Η διαδικασία υποβολής αίτησης για την κατάργηση ή μνημειοποίηση ενός λογαριασμού είναι σχετικά απλή. Ο χρήστης θα πρέπει να συμπληρώσει μια φόρμα καθώς και να επισυνάψει τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα, τα οποία όπως αναφέρεται στη σελίδα υποστήριξης του Instagram, είναι τα εξής:
Στη περίπτωση του Pinterest, μόνο μέλη της οικογένειας μπορούν να ζητήσουν διαγραφή του λογαριασμού ενός θανόντα χρήστη. Με την απενεργοποίηση του, ο λογαριασμός παύει να είναι προσπελάσιμος. Υποστηρίζοντας την ιδιωτικότητα των χρηστών του, το Pinterest δηλώνει πως δεν παραχωρούνται στους συγγενείς προσωπικά δεδομένα του θανόντα χρήστη και στοιχεία εισόδου του λογαριασμού στους συγγενείς.
Για την απενεργοποίηση του λογαριασμού όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα Αρχειοθετήθηκε 2014-07-24 στο Wayback Machine., απαιτείται αποστολή ηλεκτρονικής επιστολής (e-mail) στη διεύθυνση care@pinterest.com με τα εξής στοιχεία :
Το LinkedIn αποτελώντας ένα επαγγελματικό κοινωνικό δίκτυο δεν δίνει τη δυνατότητα μετατροπής του λογαριασμού ενός θανόντα χρήστη σε μνημειακό. Ο τρόπος απενεργοποίησης ενός λογαριασμού όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα Αρχειοθετήθηκε 2015-02-19 στο Wayback Machine. γίνεται με τη συμπλήρωση φόρμας είτε από οικογενειακό μέλος είτε από φίλο/συνάδελφο, η οποία ζητά τα στοιχεία του αιτούντα καθώς και σχετικά με τον θανόντα χρήστη
Ζητώντας τη διαγραφή ενός λογαριασμού στο εν λόγω κοινωνικό δίκτυο ο αιτών παραχωρεί άδεια πρόσβασης στην ομάδα του Linkedin για το λογαριασμό του, για πιθανές απορίες και ανάγκη εξακρίβωσης στοιχείων.
Με τη δημιουργία ηλεκτρονικού λογαριασμού Gmail ο χρήστης γίνεται αυτόματα μέλος στο κοινωνικό δίκτυο Google+, αποκτά Διαδικτυακό αποθηκευτικό χώρο, εργαλεία επεξεργασίας κειμένου και βίντεο καθώς και πρόσβαση σε ένα από τα μεγαλύτερα Διαδικτυακά καταστήματα εφαρμογών και κινητών, το GooglePlay.
Η Google σαν απάντηση στο πρόβλημα της ψηφιακής κληρονομιάς, παρέχει το εργαλείο “Διαχειριστής Ανενεργών Λογαριασμών”. Το εργαλείο αυτό επιτρέπει στο χρήστη να καθορίσει το χρονικό διάστημα, το οποίο κυμαίνεται από τρεις εως δώδεκα μήνες, μετά το οποίο ο ανενεργός του λογαριασμός είτε θα διαγραφεί είτε τα δεδομένα του θα μεταβούν σε κάποιον άλλο χρήστη, επιλεγμένο από αυτόν.
Όπως η ίδια αναφέρει, “Not many of us like thinking about death — especially our own. But making plans for what happens after you’re gone is really important for the people you leave behind.”, υποστηρίζοντας πως αυτό το εργαλείο θα βοηθήσει στην οργάνωση της ψηφιακής κληρονομιάς του χρήστη.
Σύμφωνα με τους όρους χρήσης του Yahoo, όπως αναφέρει η ίδια η υπηρεσία στην σελίδα υποστήριξης, στην περίπτωση θανάτου ενός χρήστη της δεν είναι δυνατή η μεταβίβαση προσωπικών δεδομένων και στοιχείων εισόδων σε τρίτους. Έτσι, μόνη επιτρεπτή ενέργεια παραμένει η αίτηση για διαγραφή του λογαριασμού του θανόντα χρήστη, η οποία μπορεί να σταλεί είτε ηλεκτρονικά στην διεύθυνση legalpoc-support@yahoo-inc.com είτε ταχυδρομικώς στην διεύθυνση:
Yahoo Inc. Attn: Custodian of Records 701 First Avenue Sunnyvale, CA, 94089-0703 US
Η αίτηση αυτή περιλαμβάνει:
Η Microsoft διαγράφει όλους τους λογαριασμούς οι οποίοι παραμένουν ανενεργοί περισσότερο από ένα χρόνο. Στην περίπτωση θανάτου ενός χρήστη δεν μεταβιβάζει το λογαριασμό του σε τρίτο, παρά μόνο στέλνει σε μορφή DVD όλα τα δεδομένα του θανόντα χρήστη στους συγγενής του, εφόσον είναι νόμιμα εξουσιοδοτημένοι και έχουν ακολουθήσει την διαδικασία Next of Kin, η οποία απαιτεί τα εξής:
Σε περίπτωση θανάτου ενός χρήστη του Dropbox, υπάρχουν δύο τρόποι να αποκτήσει το εκάστοτε εξουσιοδοτημένο άτομο πρόσβαση στα δεδομένα του εν λόγω λογαριασμού. Όπως αναφέρεται στην επίσημη σελίδα του, είτε μπορεί να ελέγξει το συγχρονισμένο φάκελο Dropbox στον υπολογιστή του θανόντα είτε να κάνει αίτηση για πρόσβαση σε αυτόν.
Η αίτηση αυτή περιλαμβάνει:
Τα έγγραφα αυτά στέλνονται ταχυδρομικώς στην εξής διεύθυνση: Dropbox Inc. Dropbox Legal Department — Decedents' Accounts 185 Berry St. Suite 400 San Francisco, CA 94107
Η εν λόγο υπηρεσία, εάν δεν λάβει κατάλληλο αίτημα δεν διαγράφει τους ανενεργούς λογαριασμούς. Ο μόνος τρόπος να διαγραφεί ένας λογαριασμός είναι να το απαιτήσει ο δικαιούχος του, εκτός εάν αυτός έχει αποβιώσει.
Σε αυτήν την περίπτωση, και μόνο από επιβεβαιωμένο εξουσιοδότη, αναγραφόμενο στην διαθήκη του θανόντα χρήστη, μπορεί να γίνει αίτηση διαγραφής του λογαριασμού. Όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα της, για την εγκυρότητα της αίτησης απαιτείται να υποβληθεί μέσω fax για λόγους ασφαλείας, το πιστοποιητικό θανάτου του δικαιούχου, ένα έγγραφο στο οποίο θα αναγράφονται τα στοιχεία επικοινωνίας του εξουσιοδότη και το αίτημα του να διαγραφεί ο λογαριασμός αφού ο δικαιούχος έχει αποβιώσει, ένα επικυρωμένο αντίγραφο της αστυνομική ταυτότητας του εξουσιοδότη, ένα αντίγραφο της διαθήκης, που όπως προαναφέρθηκε θα πρέπει να αναγράφει το όνομα του εξουσιοδότη για τον εν λόγο λογαριασμό καθώς και ένα σημείωμα στο οποίο αναγράφονται οδηγίες για την μετέπειτα χρήση του υπολοίπου του λογαριασμού.
Ύστερα από την πιστοποίηση της αυθεντικότητας των εγγράφων από την Paypal, ο λογαριασμός του θανόντα διαγράφεται και μία επιταγή με το υπόλοιπο του χρηματικού ποσού αποστέλλεται, αναγράφοντας το όνομα του θανόντα, στον εκάστοτε παραλήπτη.
Όταν ένας χρήστης του Διαδικτύου έχει ιστοσελίδα, σημαίνει πως πληρώνει πάγιο για να διατηρεί την ηλεκτρονική του διεύθυνση (Όνομα τομέα). Εφόσον ο χρήστης αυτός πεθάνει, μένει απλήρωτο και η ιστοσελίδα του ‘κατεβαίνει’.
Νομοθεσία
https://web.archive.org/web/20150213091540/http://www.cirruslegacy.com/index.php http://diesmart.com/estate-planning/digital-assets-%E2%80%93-few-laws-legislate-access-to-them-after-death/
https://www.facebook.com/help/150486848354038 http://computer.howstuffworks.com/social-networking-death1.htm
http://mashable.com/2010/08/10/twitter-deceased-account/ https://web.archive.org/web/20150325060722/https://support.twitter.com/articles/87894-contacting-twitter-about-a-deceased-user
LIVESON
http://liveson.org/connect.php Αρχειοθετήθηκε 2015-02-14 στο Wayback Machine.
https://help.instagram.com/264154560391256/
https://help.linkedin.com/app/answers/detail/a_id/2842/~/deceased-linkedin-member---removing-profile Αρχειοθετήθηκε 2015-02-19 στο Wayback Machine.
Gmail
https://support.google.com/accounts/contact/deceased?hl=en http://googlepublicpolicy.blogspot.gr/2013/04/plan-your-digital-afterlife-with.html?m=1 http://m.theatlantic.com/technology/archive/2013/04/google-death-a-tool-to-take-care-of-your-gmail-when-youre-gone/274934/
Yahoo
https://info.yahoo.com/legal/us/yahoo/utos/en-us/ https://help.yahoo.com/kb/SLN9112.html
Microsoft
https://www.everplans.com/articles/what-happens-to-my-email-accounts-when-i-die
Dropbox
https://www.dropbox.com/help/488
PayPal
https://www.paypal.com/ca/webapps/helpcenter/helphub/article/?solutionId=FAQ1694&topicID=&m=ARA https://www.paypal-community.com/t5/Adding-and-updating-info/My-partner-has-died-how-do-i-close-his-paypal-account/td-p/718401?profile.language=en-gb