'N artrât dal Dôǵ Giovanni Mocenigo dal Bellini dal 1478, indû a s vèd la scùfia 'd sòt'a 'l capèl da dôǵ.
La cùfia, ciamèda anca scùfia o brèta, l'è 'n capêl ed stòfa o 'd lana ch'al tîn bèin cuacê la sùca di agìnt in tùt i só cantòun.
La cùfia 'd lung a 'l tèimp
Di catamèint archiulògic i s còunten ch'el scùfi i éren druèdi anca in dl Egìt antîg e tra i gréc. I romàn antîg, i s mitìven dal rédi, in di cavî, piutôst che dal scùfi. Fin dal Mèdi Êv el scùfi, lighèdi sòt'a 'l mèint, i ér'n ed lèin e purtèdi da tùti el clasi dla societê, mo a partìr dal Sesèint i avrèven tolt sù, p'r el clâs più rìchi, di pìs e di ornamèint che invéci i cuntadèin i n'tulìven mìa incòri.
Manéri 'd dìr
(CARPŚ) 'L è arvèrs come na brèta arbaltèda, (IT) È rovescio come una berretta ribaltata.
(CARPŚ) Cavèr-'s-la p'r al ròt edla scùfia, (IT) Cavarsela appena, a filo.
(CARPŚ) Ciapèr na bèla scùfia, (IT) (lett.) Prendere una bella cuffia, (fig.) Innamorarsi ciecamente, o Prendere una bella sbornia.[1]
(CARPŚ) Mett'r-es un scufiôt,[2] (IT) Mettersi un cuffiotto.
(CARPŚ) Ciapèr du scufiôt,[3] (IT) (lett.) Prendere due cuffiotti, (fig.) Prendere due scappellotti.
(CARPŚ) Al còunta com un fiòc in sìm'a na brèta, (IT) Conta come un fiocco su una cuffia.
(MUD) Èser d'impàgn come 'na bràta da arversèr,[4] (IT) (lett.) Essere difficile come rovesciare una cuffia, (fig.) Essere facilissimo (sottinteso: un certo compito).
(SPIL) Mo bóta via cál scufiôt, che t’-pêr un insiminī,[5] (IT) Ma butta via quel cuffiotto, che sembri uno scimunito.
La cùfia purtèda anc da 'l Dante in na miniadùra dal Quatersèint.