Frenesia del delitto
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
 Compulsion
| ||
| Frenesia del delitto | ||
 Bradford Dillman in na figùra dal film | ||
| Śmagna dal delìt 1959 | ||
|---|---|---|
| Regìa: Richard Fleischer | ||
| Scritōr: Meyer Levin • Richard Murphy | ||
| Atōr: Orson Welles • Dean Stockwell • Diane Varsi Bradford Dillman • E.G. Marshall • Martin Milner Richard Anderson • Edward Binns • Robert Burton Robert F. Simon • Wilton Graff • Louise Lorimer | ||
| Müsica: Lionel Newman | ||
| Léngua: Ingléś • Francéś | ||
| Dürä dal film: 103 minüt | ||
| Nasiōṅ: Stat Unî | ||
Frenesia del delitto (Śmagna dal delìt) 'l è 'n film dramàtic in biànc e négar dal 1959 ad Richard Fleischer ch'al fà riferimènt a 'l caś giudisiàri “Leopold e Loeb” ch'l à ispirâ anc la pelìcula dal 1948 Nodo alla gola 'd Alfred Hitchcock.
I dū prutagunìsta, Dean Stockwell e Bradford Dillman, i èṅ stâ premiâ a 'l 12śum Fèstival ad Cannes insém anc a Orson Welles méntar la pelìcula l'è stada candidàda a la “Palma 'd Òr”.
Sunt
Illinòis, 1924. Judd Steiner (Dean Stockwell) e Artie Strauss (Bradford Dillman) i èṅ di studènt ad daśdòt an dimóndi amìg ch'i daśvìnan tut dū da dal famìji par bèṅ e pîni 'd bèsi. Al prim 'l è bòṅ ad dascórar in déś léngui e 'l è 'n fanàtic ad Friedrich Nietzsche e dla teurìa dal “super-óm”, inólt'r i gh piàśan gl'uśèi. Al secónd 'l è sénsa cōr e 'l ténd a cmandàr sèg. Insém a 'n àtar śōvan ciamâ Sid Brooks (Martin Milner), ch'al lavóra da giurnalìsta, i stùdian léǵ a l'università 'd Chicago.
Na nòt, dòp avér pruâ a métar sóta 'n imbariagòs ch'al giràva in mèś a la strada, i dū i decìd'n ad cupàr na parsòna sōl p'r al gust ad far-al e par far védar quànt i èṅ inteligìnt a mét'r in at al delìt parfèt tulénd p'r al cûl la giustìsia. Turnâ a cà tard, Judd al gh'à da patìr un predicòs da sò fradèl più grand Max (Richard Anderson) ch'a n gh piàś minga che lò 'l pasa 'l sò tèmp lìbar insém a cal brut grintèṅ 'd Artie invéci 'd andàr a fighi cum i fànan tut i ragàs di sò an. Judd però al gh rispónd adrē e 'l tira drit, anc in dal piàṅ ad masàr òṅ. A pèrdar la vita 'l è 'n pòvar baghét, al fiōl di Kessler, ch'al vîṅ fat fóra c'n un cōlp ad scarpèl a la tèsta e pò butâ in un fiùm. Durànt 'l autopsìa, Sid al fà a mènt a 'n para 'd uciài catâ su 'l cadàvar ch'i n pōlan minga èsar dal masćèṅ parchè tròp grand par lò.
Judd al taca a sudàr fréd parchè chi uciài là i èṅ i suo e al i à pardû durànt al masamènt. Purtròp par lò al prucuradōr distretuàł Harold Horn (E.G. Marshall) al 'l inciòlda par via dla muntadùra particulàra di uciài e anc Artie al gh finìs dèntar parchè al sò tintatìṿ 'd infnuciàr la pulisìa dgénd che cal dè là i ér'n andâ a putàni l'è na bala bèla e bòna. A difénd'r-i a 'l prucès a gh pénsa 'l avucàt Jonathan Wilk (Orson Welles) ch'al gh'à però da far frònt a qvéi dal Ku Klux Klan ch'i gh dàṅ adòs.