Vóś śgajènta

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

In linguìstica la vóś śgajènta (creaky voice in ingléś), cgnusùda dal vòlti anc cuma larinśaliśasiòṅ, vóś gnicàda o fritùm vucàł, l'è na manéra particulàra 'd dascórar in du a s tîṅ strichi dimóndi al cartilàgini aritenóidi dla glòtid dla larìnś faghénd squasàr al còrdi vucàli più piàṅ dal nurmàł, 20/50 vòlti a 'l secónd, arbasànd la vóś ad dū utàvi. Al pasàǵ dl'ària 'l è anc più lènt e a pâr ad sintìr na vóś da ròsp ch'al ragàja.

In soquànti léngui dal mónd, specialmènt in qvéli dal sud-èst aśiàtic cum in Vietnam, la vóś śgajènta la gh'à anc n'impurtànsa funèmica. In Európa a gh'è 'l eśèmpi dal danéś in du “frìśar” la vóś a sarvìs p'r arcgnósar la paròla „hun“ («lē») da la paròla „hund“ («caṅ», vóś larinśaliśàda). In d'l alfabét funètic internasiunàł al fôṅ gnicâ 'l è indicâ cun n'ónda (tilde) 'd sóta, [d̰] par far 'n eśèmpi.

In di ùlt'm an al fritùm vucàł 'l à fat dimóndi strada fra 'l śuvnòti americàni, specialmènt fra qvéli dal nòrd dla Califòrgna e d'l Iowa urientàł^[1]. Òṅ di prim a druàr cla manéra chè 'd dascórar 'l è stâ 'l cundutōr dla ràddio Ira Glass ma pò i s èṅ śuntàdi anc dal selebrità famóśi cuma la Britney Spears, la Katy Perry, la Zooey Deschanel e la Kim Kardashian^[2]. In gènar a s dróa la vóś śgajènta quànd a s vōl dir un quèl minga tant impurtànt.

Tgénd adrē a 'n studi 'd PLOS ONE dal 2012 al dóni ch'i dróan al fritùm vucàł i èṅ batśàdi cuma manc cumpeténti, manc istruìdi, ch'a n gh s pōl minga cuntàr-'g insìma tant, manc bèli e manc bòni 'd lauràr^[3]. Al feminìsti, cuma la Naomi Wolf, i dànan la cólpa a 'l padrarcâ^[4].

Vóś ligàdi

Valley girl

Culegamènt estéran

Nòti

↑ Vóś śgajènta: è-la na vóś nóva 'd qualità p'r al śuvnòti americàni ch'i ténd'n a star in di sènt'r urbàṅ? American Speech, 2017
↑ Studi: Cal dóni cun dal vóś śgajènti, cgnusàda anc cuma “fritùm vucàł”, i èṅ batśàdi cuma s'a n s psis minga cuntàr-'g insìma tant The Washington Post, 2 ad Śugn dal 2014
↑ La vóś śgajènta la pōl dar un taj a 'l sucès dal śuvnòti in dal marcâ dal lavōr PLOS ONE, 28 ad Maǵ dal 2014
↑ «Ragàsi, alvâ la vóś» Il Corriere della Sera, 25 ad Luj dal 2015

[1] Vóś śgajènta: è-la na vóś nóva 'd qualità p'r al śuvnòti americàni ch'i ténd'n a star in di sènt'r urbàṅ? American Speech, 2017

[2] Studi: Cal dóni cun dal vóś śgajènti, cgnusàda anc cuma “fritùm vucàł”, i èṅ batśàdi cuma s'a n s psis minga cuntàr-'g insìma tant The Washington Post, 2 ad Śugn dal 2014

[3] La vóś śgajènta la pōl dar un taj a 'l sucès dal śuvnòti in dal marcâ dal lavōr PLOS ONE, 28 ad Maǵ dal 2014

[4] «Ragàsi, alvâ la vóś» Il Corriere della Sera, 25 ad Luj dal 2015

[1]

[2]

[3]

[4]