Antonio Skármeta

Antonio Skármeta
Persona informo
Antonio Skármeta
Naskonomo Esteban Antonio Skármeta Vranicic
Naskiĝo 7-an de novembro 1940 (1940-11-07)
en Antofagasta
Morto 15-an de oktobro 2024 (2024-10-15) (83-jaraĝa)
en Santiago de Ĉilio
Lingvoj hispana • angla • germana vd
Ŝtataneco Ĉilio Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater nacia instituto generalo José Miguel Carrera - mezgrada eduko
Universitato de Ĉilio - filozofio
Universitato Kolumbio - Magistro de Artoj Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Alia nomo Antonio Skármeta vd
Okupo filmreĝisoro
filmaktoro
filozofo
verkisto
scenaristo
diplomato
reĝisoro Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Literatura aktiveco Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Santiago de Ĉilio vd
Verkado
Verkoj Ardiente paciencia vd
vd Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Esteban Antonio SKÁRMETA Vraničić (Antofagasta, 7a de novembro 1940 - 15-a de oktobro 2024 (83-jaraĝa))[1][2] estis ĉilia verkisto, Nacia Premio de Literaturo de 2014.

Biografio kaj kariero

[redakti | redakti fonton]

Li estas konsiderata unu de la ĉefaj figuroj de la hispanamerika literaturo, kaj internacie konata pro siaj tekstoj adaptitaj al kino, kiel Ardiente paciencia, de kiu oni faris du filmojn: unu samnoma (1983) kaj alia, pli fama, nome Il postino —aŭ El cartero de Neruda hispanlingve— (1994); la romano El baile de la Victoria kiniĝis samnome (2009) kaj la teksto El plebiscito inspiris la scenaron de la filmo de Pablo Larraín No (2012).

Skármeta studis Filozofion en la Universitato de Ĉilio sub direktorado de la hispana pensulo Francisco Soler Grima, lernanto de Julián Marías kaj de José Ortega y Gasset. Lia disertacio temis pri la pensaro de tiu («Ortega y Gasset (lenguaje, gesto y silencio)», 1963). Sekvante Soler, li interesiĝis, krome, por la filozofioj de Jean-Paul Sartre, Albert Camus kaj Martin Heidegger. Poste li studis en Usono. Li revenis al Ĉilio kaj iĝis profesoro pri filozofio en sia iama universitato. Li estis partiano de la maldekstra registaro ĝis la Puĉo de Pinochet en 1973, kaj li ekziliĝis al Argentino kaj poste al Okcidenta Germanio, kie li laboris por Ardiente paciencia (1985, kiu post la sukceso de la filmo de Michael Radford iĝis El cartero de Neruda.

En 2003 li ricevis la premion Planeta pro sia romano El baile de la Victoria.

Verkoj

[redakti | redakti fonton]

Noveloj

[redakti | redakti fonton]
  • El entusiasmo, Zig-Zag, Santiago, 1967
  • Desnudo en el tejado de una casa en Barcelona, Casa de las Américas, La Habana, 1969
  • Tiro libre, cuentos, Siglo XXI Editores Argentina, Buenos Aires, 1973
  • Novios y solitarios, cuentos, Siglo XXI Editores Argentina, Buenos Aires, 1975
  • Libertad de movimiento, Random House Mondadori, 2015;

Romanoj

[redakti | redakti fonton]
  • Soñé que la nieve ardía, Planeta, Barcelona, 1975.
  • No pasó nada, Pomaire, Barcelona, 1980.
  • La insurrección, Ediciones del Norte, Hanover, USA, 1982.
  • Ardiente paciencia, 1985; poste El cartero de Neruda; en 2018 Lumen libr-albumo, kun bildoj de Raquel Echenique[3]
  • Matchball, Sudamericana, Buenos Aires, 1989 (alinomita La velocidad del amor; p. ekz.: Plaza & Janes, 1997).
  • La boda del poeta, Debate, Madrid, 1999.
  • La chica del trombón, Debate, Madrid, 2001.
  • El baile de la Victoria, Planeta, Barcelona, 2003. Premio Planeta
  • Un padre de película, Planeta, Barcelona, 2010.
  • Los días del arco iris, Planeta, 2011.

Teatro

[redakti | redakti fonton]
  • La búsqueda, 1976
  • No pasó nada, 1977
  • La mancha, 1978
  • La composición, 1979
  • Dieciocho kilates, teatro, premierita la 25an de junio 2010 en la Internacia Festivalo de Teatro de Napolo.

Porinfana literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • La composición, cuento para niños, 1998[4]
  • El portero de la cordillera, México, CIDCLI, 2012.

Aliaj

[redakti | redakti fonton]
  • Neruda por Skármeta, Barcelona, Seix Barral, 2004.
  • El ciclista de San Cristóbal, antologio, 1973
  • Novios y solitarios, antologio, Losada, Buenos Aires, 1975.
  • La Cenicienta en San Francisco y otros cuentos, Andrés Bello, Santiago, 1990; antologio kun:
    • Pescado; La Cenicienta en San Francisco; A las arenas; Nupcias; Uno a uno; Mira donde va el lobo; La llamada kaj Hombre con el clavel en la boca.
  • Uno a uno: cuentos completos, Sudamericana, Buenos Aires, 1996.
  • Antología personal, San Juan, Universidad de Puerto Rico, 2009.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ María Victoria Agouborde kaj Antonia Laborde, Muere el escritor chileno Antonio Skármeta, autor de ‘El cartero de Neruda’ El País, Madrido, Santiago de Chile - 15 OKT 2024 - Alirita la 16an de oktobro 2024.
  2. ↑ Muere el escritor chileno Antonio Skármeta, autor de 'El baile de la victoria' y 'El cartero (y Pablo Neruda)' Público, Madrido, 15 OKT 2024 - Alirita la 16an de oktobro 2024.
  3. ↑ Íñigo Díaz. «Antonio Skármeta: "Esta novela fue como construirme una casa"», El Mercurio, 06.05.2018; alirita samtage
  4. ↑ Sandra Comino. “La composición”, de Skármeta. Libros para los más chicos Arkivigite je 2012-01-11 per la retarkivo Wayback Machine (el Retarkivo 20120111121826), Radar Libros, 06.08.2006, arkivita en Letras.s5; alirita la 14an de decembro 2011.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]
  • En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Antonio Skármeta en la hispana Vikipedio.
Bibliotekoj