Diospyros montana
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Diospyros montana Roxb. | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
Diospyros montana ankaŭ nomata montara persimonujo aŭ tandamo estas specio el la genro diospiro, familio Ebonacoj.[1]
Priskribo
[redakti | redakti fonton]Habituso kaj Folioj
[redakti | redakti fonton]Diospyros montana estas ĉiamverda, mezgranda arbo, kun alteco ĝis 15 m kaj trunka diametro ĝis 60 cm. La trunko estas dornhava kaj malhelgriza. La ekstera ŝeltavolo senŝeligas sin en neregulaj pecoj.[2] La branĉoj estas rondaj kaj komence lanugaj.[2]
La branĉoj havas alternsidajn kaj duvicajn foliojn. La lanuga folitigo havas kanelon kaj longas 0,5 ĝis 1,5cm . La folilimbo estas leda, brilanta kaj nedividita. Ĝi longas 3 ĝis 11cm kaj larĝas 1,4 ĝi 5cm. Ĝi estas ov-forma ĝis oblonga. la limbobazo estas nepinta ĝis korforma. Ambaŭ folisurfacoj komence estas lanugaj kaj poste kalvaj..[2]
Floraro kaj Floro
[redakti | redakti fonton]Diospyros montana estas dioika . Tri ĝis dek masklaj floroj staras flanken. La floraro estas cumo .[3] La floroj havas duoblan involukron. La masklaj floroj estas verdece blanka kaj kvar ĝi kvinop[4] La inaj floroj staras unuope en la foliakseloj.[2] En la masklaj floroj estas 16 ĝis 20 stamenoj.[3] la inaj floroj estas blankaj ĝis malhela rozkolora kaj aperas kvarope.[4] ĉiu kun kvar stilusoj, kiuj finiĝas per duforkaj stigmoj.
Frukto kaj Semoj
[redakti | redakti fonton]La frukto (montara persimono) estas globeca, 1 ĝis 4cm dika bero. Maturaj ili estas oranĝkoloraj kaj havas dolĉ-acidan kaj fruktecan guston.[4] kun kvar ĝis ok nigraj-brunaj semoj.[2]
Disvastigo
[redakti | redakti fonton]Diospyros montana aperas en Hindi (ekzemple en la montaro Okcidentaj Gatoj),[2] Srilanko, Nepalo, Birmo, Hindoĉinio , Tajvano, Malaja Insularo, Sulaveso[4] kaj en la tropikaj regionoj de Aŭstralio (norda Kvinslando kaj nordorienta Okcidenta Aŭstralio).[1]
En Hindio Diospyros montana bone kreskas en sekarbaroj kaj ĉiamverdaj arbaroj ĝis altitudo de 800m.[2]
Utiligado
[redakti | redakti fonton]La fruktoj estas konsumataj freŝe. Ili ankaŭ estas uzataj en marmeladoj. Eblas ankaŭ fari el ili malfortan alkoholan trinkaĵon.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]La unua priskribo de Diospyros montana okazis en 1795 fare de William Roxburgh, en Plants of the Coast of Coromandel, 1, S. 37, tabulo 48.[3] Homonyme sind Diospyros montana Pancher & Sebert (Notice sur les bois de la Nouvelle Calédonie, 1873, S. 197) und Diospyros montana B.Heyne ex A.DC. (Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis, 8, 1844, S. 239).[5] sinonimo por Diospyros montana Roxb. estas: Diospyros cordifolia Roxb., Diospyros montana var. cordifolia (Roxb.) Hiern.[1]
Fontoj
[redakti | redakti fonton]- Diospyros montana Roxb. - Ebenaceae Arkivigite je 2013-08-04 per la retarkivo Wayback Machine bei BIOTIK.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Diospyros montana en Germplasm Resources Information Network (GRIN), Agrikultura ministerio de Usono (USDA), Agrikultura esplora servo (ARS), National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Marilando.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Diospyros montana Roxb. - Ebenaceae Arkivigite je 2013-08-04 per la retarkivo Wayback Machine bei BIOTIK.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Erstveröffentlichung eingescannt bei biodiversitylibrary.org.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Diospyros montana bei globinmed.com.
- ↑ Diospyros montana ĉe Tropicos.org. Missouri Botanical Garden, St. Louis
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Rolf Blancke: Farbatlas exotische Früchte: Obst und Gemüse der Tropen und Subtropen. Stuttgart 2000, ISBN 3-8001-3520-5.