Distra uzo de drogoj
Distra uzo de drogoj estas la uzo de psikoaktiva drogo por kaŭzi ŝanĝon de konscio por plezuro, per modifo de la perceptoj, sentoj kaj emocioj de la uzanto. Kiam psikoaktiva drogo eniras la korpon de la uzanto, ĝi kaŭzas ebriigan efikon. Ĝenerale, distraj drogoj estas en iu el tri kategorioj: deprimaĵoj (drogoj, kiuj kaŭzas malstreĉiĝon kaj trankvilon); stimulaĵoj (drogoj, kiuj kaŭzas pliigon de energio kaj vigleco); kaj halucinogenoj (drogoj, kiuj kaŭzas perceptajn distordojn kiel halucinojn).
Distraj drogoj inkludas alkoholaĵojn (ekzemple bieron, vinon kaj distilitajn spiritojn); kanabon (laŭleĝan en iuj landoj, provincoj kaj urboj) kaj haŝiŝon; nikotinon (tabakon); kafeinon (kafon, teon kaj molajn trinkaĵojn); multajn preskribajn kuracilojn; kaj la kontrolitajn substancojn enlistigitajn kiel kontraŭleĝajn drogojn en la Unuopa Protokolo pri Narkotaj Drogoj (1961) kaj la Protokolo pri Psikotropaj Substancoj (1971) de la Unuiĝintaj Nacioj. Kiuj kontrolitaj substancoj estas konsiderataj kiel kontraŭleĝaj drogoj varias laŭ lando, sed kutime inkludas metamfetaminon, heroinon, kokainon, LSD, psilocibinajn fungojn, MDMA kaj klubajn drogojn. En 2015 oni taksis, ke ĉirkaŭ 5% el homoj (de 158 miliono ĝis 351 miliono) aĝantaj de 15 ĝis 65 jaroj almenaŭ unufoje uzis kontraŭleĝajn drogojn distre.[1]
Senvenenigo
[redakti | redakti fonton]Senvenenigo, estas la procezo per kiu la korpo liberigas sin de la toksa influo de iuj drogoj aŭ alkoholo, de kiu ĝi dependis. Kvankam detox-programoj ne anstataŭas pli ampleksan rehabilitadon de drogmanio, ĝi ofte estas la unua paŝo de tia kuracado.
En 2017, 19,7 milionoj da homoj, en aĝo de 12 aŭ pli, plenumis la diagnozajn kriteriojn por substanca uzo-malordo[2]. Esploroj montras, ke kuracado pri toksomanio povas plibonigi onian sanon kaj produktivecon, tamen malgraŭ ĉi tiu potencialo por plibonigita vivokvalito, nur 1 el 10 homoj ricevas kuracadon kontraŭ drogmanioj.
Oftaj medikamentoj por senvenenigo
[redakti | redakti fonton]- Metadono: longdaŭra opioido, kiu minimumigas retiron de opioidoj kaj malpliigas avidecon. Se oni prenas ĝin laŭ indiko, metadono ne devas produkti troan eŭforian altecon kiel la drogo, kiun eble oni misuzis, kaj povas malpliiĝi post kiam la paciento stabiliĝis.
- Buprenorfino: Kiel kuracilo, buprenorfino distingiĝas de metadono, ĉar ĝi estas parta agonisto de ricevilo de opioidoj. Kiel tia, ĝi helpas regi simptomojn kaj malpliigi drogajn avidecojn, sed ĝi havas plafonon por siaj opioidaj efikoj, kio signifas, ke ĝi malpli probable kaŭzas la eŭforion aŭ prononcitan trankviligon asociitan kun heroino aŭ misuzitaj preskribaj kontraŭdoloriloj.
- Suboksono: Ĉi tiu drogo kombinas buprenorfinon kun naloksono (opioida antagonisto) por minimumigi la misuzan potencialon de la kuracilo mem - ekzemple per provo solvi kaj injekti ĝin.
- Benzodiazepinoj: Klaso de trankviligaj drogoj ofte preskribitaj por trakti angoron, maltrankvilon, sendormecon kaj epilepsiatakojn, ili estas ofte uzataj en la administrado de akra alkohola retiriĝo.
- Kontraŭkonvulsivantoj: Kvankam benzodiazepinoj estas pli ofte uzataj por ĉi tiu celo, kontraŭspasmaĵaj medikamentoj povas esti uzataj dum alkohola senvenenigo por la mastrumado de abstinaj simptomoj, inkluzive de atakoj.
- Kontraŭpsikotikoj: Foje uzataj por administri deliradon, delirojn, halucinojn kaj agitadon kun retiriĝo, ili devas esti administrataj singarde, ĉar, en iuj kazoj, ili povas pliigi la riskon de kapto en pacientoj dependantaj de alkoholo.
Fonto
[redakti | redakti fonton]En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Recreational drug use en la angla Vikipedio.
