Eduard von Hartmann

Eduard von Hartmann
Persona informo
Aliaj nomoj Carl Robert
Naskiĝo 23-an de februaro 1842 (1842-02-23)
en Berlino
Morto 5-an de junio 1906 (1906-06-05) (64-jaraĝa)
en Berlino
Tombo Columbiadamm Cemetery (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Lingvoj germana
Ŝtataneco Reĝlando Prusio Redakti la valoron en Wikidata
Alma mater Universitato Rostock Redakti la valoron en Wikidata
Familio
Edz(in)o Agnes Taubert (en) Traduki (1872–1877)
Alma von Hartmann (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo filozofo
verkisto Redakti la valoron en Wikidata
v • d • r

Karl Robert Eduard von HARTMANN (23a de februaro 1842 – 5a de junio 1906) estis germana filozofo, aŭtoro de la verko Philosophie des Unbewussten (Filozofio de la nekonscio, 1869).

Li lasis la karieron de militisto kaj la armeon en 1865 pro kronika problemo ĉe la genuoj. Post ioma dubo inter muziko kaj filozofio, li decidis sekvi tiun profesion, kaj en 1867 li atingis la Doktorigon el la Universitato de Rostock.

Post la granda sukceso de sia unua verko Filozofio de la nekonscio (1869) —kies publikigo kondukis Hartmann al eniro en la pesimisma polemiko en Germanio[1][2]— li malakceptis profesorecon proponita de la universitatoj de Leipzig, Gotingeno kaj Berlino. Li poste revenis al Berlino.[3] Dum multaj jaroj, li vivis retiritan vivon de studo kiek sendependa fakulo,[4] kaj faris sian verkon enlite, suferante grandan penon.[5]

Verkoj

[redakti | redakti fonton]

La nombraj verkoj de Von Hartmann enhavas pli ol 12 000 paĝojn. Ili povas esti klasitaj jene:

Sisteme

[redakti | redakti fonton]
  • Das Ding an sich und seine Beschaffenheit (1871)
  • Grundprobleme der Erkenntnistheorie (1889)
  • Kategorienlehre (1896)
  • Phänomenologie des sittlichen Bewußtseins (1879)
  • Die Philosophie des Schönen (1887)
  • Die Religion des Geistes (1882)
  • Philosophie des Unbewussten (inklude Das Unbewusste vom Standpunkte der Physiologie und Descendenztheorie, 1884)
  • System der Philosophie im Grundriss, (8 vol, 1907–09: postmorte)
  • Beiträge zur Naturphilosophie (1876)

Historio kaj kritiko

[redakti | redakti fonton]
  • Das religiöse Bewusstsein der Menschheit (1881)
  • Geschichte der Metaphysik (2 vol.)
  • Kants Erkenntnistheorie
  • Kritische Grundlegung des transcendentalen Realismus
  • Uber die dialektische Methode
  • Lotzes Philosophie (1888) (studo pri Hermann Lotze)
  • Zur Geschichte und Begründung des Pessimismus (1880)
  • Neukantianismus, Schopenhauerismus, Hegelianismus
  • Geschichte der deutschen Ästhetik und Kant
  • Die Krisis des Christentums in der modernen Theologie (1880)
  • Philosophische Fragen der Gegenwart
  • Ethische Studien
  • Aesthetik (1886–87)
  • Moderne Psychologie
  • Das Christentum des neuen Testaments
  • Die Weltanschauung der modernen Physik
  • Wahrheit und Irrthum im Darwinismus (1875)
  • Zur Reform des höheren Schulwesens (1875)

Popularigoj

[redakti | redakti fonton]
  • Aphorismen über das Drama (1870)
  • Shakespeares Romeo und Juliet (1875)
  • Soziale Kernfragen (1894)
  • Moderne Probleme
  • Tagesfragen
  • Zwei Jahrzehnte deutscher Politik und die gegenwärtige Weltlage (1888)
  • Das Judentum in Gegenwart und Zukunft (1885)
  • Die Selbstzersetzung des Christentums und die Religion der Zukunft (1874)
  • Gesammelte Studien
  • Der Spiritismus (1885)
  • Die Geisterhypothese des Spiritismus (1891)
  • Zur Zeitgeschichte

Liaj elektitaj verkoj estis publikigitaj en 10 volumoj.

Notoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ After Hegel. Princeton University Press. 7 September 2014. doi:10.23943/princeton/9780691163093.003.0006. ISBN 9780691163093.
  2. ↑ Beiser, Frederick C. (1a de majo 2016). Weltschmerz: Pessimism in German Philosophy, 1860–1900. Oxford University Press. doi:10.1093/acprof:oso/9780198768715.001.0001. ISBN 9780198768715.
  3. ↑ Chisholm, Hugh, eld. (1911). "Hartmann, Karl Robert Eduard von". Encyclopædia Britannica (11a eld.). Cambridge University Press.
  4. ↑ Grace Neal Dolson (1920). "Hartmann, Karl Robert Edouard von". In Rines, George Edwin (eld.). Encyclopedia Americana.
  5. ↑ Gilman, D. C.; Peck, H. T.; Colby, F. M., eds. (1905). "Hartmann, Karl Robert Eduard von". New International Encyclopedia (1a eld.). New York: Dodd, Mead.
Bibliotekoj