Johannes Trithemius

Postenoj
Postenoj	abato vd

Johannes Trithemius
(1462-1516)
Johannes Trithemius; (1462-1516)
	Polygraphiae (1518); la unua presita libro pri kriptografio
Persona informo
Naskonomo	Johann Heidenberg
Naskiĝo	1-a de februaro 1462; en Trittenheim, Germanio
Morto	13-a de decembro 1462; en Vurcburgo, Germanio
Religio	katolika eklezio vd
Lingvoj	latina vd
Ŝtataneco	Sankta Romia Imperio vd
Alma mater	Universitato de Hajdelbergo
Profesio
Okupo	kriptologo ; astrologo ; bibliografo ; verkisto ; matematikisto ; plenumanto de magio vd
Aktiva en	Vircburgo vd
Postenoj
Postenoj	abato vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Johannes Trithemius von Sponheim (1462-1516) (naskiĝis en Trittenheim, en la 1-a de februaro 1462 - mortis en Vurcburgo, en la 13-a de decembro 1462) estis germana humanisto, teologo, leksikografo, historiisto, kronikisto, ĉifrosciencisto kaj okultisto. Li ekzercis konsiderindan influon sur la elvolviĝo de la moderna okultismo, kaj inter siaj studentoj elstariĝas Heinrich Cornelius Agrippa von Nettesheim (1486-1535)^[1] kaj Paracelsus.

Biografio

Li estis filo de Johann von Heidenburg kaj lia patrino nomiĝis Elisabeth. Lia patro mortis kiam li estis unujara. Lia patrino ree edziniĝis sep jarojn poste kaj lia duonpatro ne donis gravecon al lia edukado, do, Johano devis sekrete studi kaj la malfacilaĵoj estis multaj. Li povosciis la grekan, la latinan kaj la hebrean. Kiam li estis 17-jara li fuĝis el sia domo kaj vagadis serĉe de bonaj instruistoj, vojaĝante tra Trier, Kolonjo, Nederlando kaj Heidelberg.

Li studis en la Universitato de Hajdelbergo. Revenante al sia naskiĝurbo en 1482, li estis surprize kaptita de neĝostormo kaj li devis rifuĝi en benediktana monaĥejo de Sponheim, proksime de Bad Kreuznach. Li decidis resti kaj, en la 29-a de julio 1483, li elektiĝis la dudkekvina abato, estante 21-jara. En la 9-a de novembro de tiu jaro li ricevis la benon de Berthold von Oberg^[2], helpa episkopo de Majenco.

Li klopodis por transformi la monaĥejon, kiu estis loko neglektita kaj sendisciplina, al centro da lernado. Liaepoke, la abateja biblioteko kreskis el ĉirkaŭ kvindek libroj al pli ol du mil. Li ofte aktivis kiel elstara oratoro kaj sekretario de la kanonikaro inter 1492 kaj 1503, en la ĉiujara renkontiĝo de la abataro.

Trithemius vaste skribis kiel senlaca historiisto, komencante kun kroniko de Sponheim kaj kulminante kun du-voluma verko pri la historio de la Abatejo de Hirsau. Lia laboro distingiĝas per la majstreco de la latina lingvo kaj elokventa frazeologio, kvankam oni malkovris en siaj verkoj plurajn fikciajn okazaĵojn. Tial, lia rolo kiel historiisto estis makulita ekde tiam kiam la kleruloj sukcesis pruvi tiajn enmetaĵojn.

Li ankaŭ famiĝis kiel fondinto de la sekreta beletra societo^[3] kies celo estis la studo de la lingvoj, matematikoj, astrologio kaj magio de la numeroj.

Verkoj

Annales Hirsaugienses, 1509–1514. La kompleta titolo estas Annales hirsaugiensis...complectens historiam Franciae et Germaniae, gesta imperatorum, regum, principum, episcoporum, abbatum, et illustrium virorum, Latine "La Analoj de Hirsau... inkluzivante la historion de Francio kaj Germanio, la faroj de la imperiestroj, reĝoj, princoj, episkopoj, abatoj, kaj altranguloj".
Antipalus maleficiorum, 1508
Catalogus illustrium virorum Germaniae, 1491–1495
Chronicon Hirsaugiense, 1495–1503
Chronicon Sponheimense, c. 1495-1509 - Chronik des Klosters Sponheim, 1024-1509; Eigenverlag Carl Velten, Bad Kreuznach 1969 (German)
Chronicon successionis ducum Bavariae et comitum Palatinorum, c. 1500-1506
Compendium sive breviarium primi voluminis chronicarum sive annalium de origine regum et gentis Francorum, c. 1514
De cura pastorali, 1496
De duodecim excidiis oberservantiae regularis, 1496
De institutione vitae sacerdotalis, 1486
De laude scriptorum manualium, 1492 (printed 1494) Zum Lob der Schreiber; Freunde Mainfränkischer Kunst and Geschichte e. V., Würzburg 1973, (Latin/German)
De laudibus sanctissimae matris Annae, 1494
De origine gentis Francorum compendium, 1514 - An abridged history of the Franks / Johannes Trithemius; AQ-Verlag, Dudweiler 1987; ISBN 978-3-922441-52-6 (Latin/English)
De origine, progressu et laudibus ordinis fratrum Carmelitarum, 1492
De proprietate monachorum, before 1494
De regimine claustralium, 1486
De scriptoribus ecclesiasticis, 1494^[4]
De septem secundeis id est intelligentiis sive spiritibus orbes post deum moventibus, c. 1508^[5] (La Sep Malgravaj Inteligentiloj, 1508), historio de la mondo surbaze de astrologio;
De triplici regione claustralium et spirituali exercitio monachorum, 1497
De vanitate et miseria humanae vitae, before 1494
De visitatione monachorum, about 1490
De viris illustribus ordinis sancti Benedicti, 1492
Exhortationes ad monachos, 1486
In laudem et commendatione Ruperti quondam abbatis Tuitiensis, 1492
Liber de scriptoribus ecclesiasticis, 1494
Liber octo quaestionum, 1515
Liber penthicus seu lugubris de statu et ruina ordinis monastici, 1493
Nepiachus, 1507
Polygraphiae, 1508
Steganographia, c. 1500