Jolán Földes

Jolán Földes
Persona informo
Naskonomo Friedländer Jolán
Naskiĝo 20-an de decembro 1901 (1901-12-20)
en Kenderes
Morto 12-an de oktobro 1963 (1963-10-12) (61-jaraĝa)
en Londono
Lingvoj hungara vd
Ŝtataneco Hungario Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo verkisto Redakti la valoron en Wikidata vd
vd Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

FÖLDES Jolán (naskiĝis la 20-an de decembro 1902 en Kenderes; mortis en oktobro 1963 en Londono) estis hungara romanverkistino.

Post kiam ŝi finis la lernejon en 1921, ŝi transloĝiĝis al Paris. En 1941 ŝi elmigris al Londono.

Ŝia plej konata romano estas La Strato de Fiŝanta Kato. Ĝi temas pri la malfacila vivo de hungaraj elmigrintoj en Parizo post la unua mondmilito. Per tiu romano Jolán Földes venkis en internacia roman-konkurso kaj gajnis 4 000 britajn pundojn; ĝi estas tradukita al 12 lingvoj.

En la gazeto La Juna Vivo aperis la jena anekdoto:

S.ro Vilhelmo Bleier, la eldonanto de Literatura Mondo en Budapesto, vizitis la feliĉan verkistinon por paroli kun ŝi pri Esperanto.
Dum la intervjuo S.ino Földes malkaŝis, ke ŝi ne nur alte taksas kaj ŝatas Esperanton, sed eĉ bone komprenas ĝin, ĉar kiel universitata studentino ŝi tralegis tutan lernolibron de Esperanto kaj poste pro veto sen vortaro tradukis unu tutan Esperanto-novelon en hungaran lingvon.[1]

En Esperanto aperis

[redakti | redakti fonton]
  • La Strato de Fiŝanta Kato (A halászó macska uccája), romano. Tradukis Ladislao Halka kaj Ladislao Spierer. Budapeŝto: Literatura Mondo, 1937. 268 paĝoj.
Citaĵo
„ Ni kore bonvenigas ĉi tiun Esperantan eldonon de la konata verko de J. Féldes. La verko, kiu jam gajnis grandan literaturan premion, kaj aperis en pli ol dek lingvoj, rakontas pri la vivo de homoj, kiuj post la mondmilito sin trovas pelitaj for de la hejmo pro kaŭzoj ekonomiaj aŭ politikaj. Plejparte ĝi estas malgaja: tamen tio estas neevitebla, ĉar la vivo de senhejmuloj en la postmilitaj jaroj ne estis afero facila. La kompatinduloj priskribitaj en la libro loĝas dum multaj jaroj en fremda lando, sed du el ili revenas al la patrolando. Tamen, eĉ tie ili sin sentas ankoraŭ fremduloj, kaj tio estas la vera tragedio de la verko.

La traduko ja estas tre lerta, kaj oni ne povas ne admiri ĝian fluan kaj vivan lingvuzon. Oni legas la verkon kun vera plezuro. Unu el la kunlaborintoj estas la tradukinto de La Knaboj de Paŭlo- strato, ĵus eldonita por la “Epoko” Libro-Klubo. Tamen, eĉ en libro tiel bona oni trovas bedaŭrindaĵojn. La plej serioza, miaopinie, estas la uzo de Francio, Hungario, k.s., kontraŭ la konsilo de Zamenhof kaj de la L.K. (Oni trovas ankaŭ la ĝustajn formojn Francujo kaj Svisujo en la libro, sed malofte). Interesa estas la uzo de emigri anstataŭ elmigri. Ambaŭ formoj troviĝas en Millidge, sed P.V. donas nur elmigri, kiu ŝajnas al mi la sola konsilinda. Oni povas malseveri pri la multaj neologismoj en la verko, plejparte troveblaj en Parnasa Gvidlibro, sed la uzo de girloj (chorus girls) ne estas bona. Mi ja scias, ke en Parizaj muzikhaloj oni parolas pri les girls; tamen mi ne ĝojas pri la enkonduko en nian lingvon de angla vorto kun neangla signifo. Simile ne plaĉas smokingo (dinner-jacket).

Restas loko por nur kelkaj mallongaj notoj. Mi ne komprenas vertigra vizaĝo (p. 112 kaj aliloke) ; disde (115) estas formo dube necesa ; desur (122) certe devus esti de sur, kaj po du paŝojn (13) devus esti po du paŝoj. Jen, ĉe propra nomo, la tradukintoj uzas akuzativan -n kun streketo, jen sen streketo; jen (ĉe sama nomo) ili tute forlasas akuzativon, kaj pro tio kelkafoje la signifo eĉ fariĝas neklara. Pli bone, laŭ Zamenhofa ekzemplo, uzi la akuzativon (n aŭ on) tute regule. ”
— E. GARDINER. La Brita Esperantisto - Numero 397, Majo (1938)

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Grava eldono. En: La Juna Vivo, aprilo 1937 (el Retarkivo 2007), paĝo 17.
Bibliotekoj