Kontraŭmilitarismo
Kontraŭmilitarismo estas la ideologio kiu kontraŭas militarismon, ĉefe kontraŭ armea hierarkio kaj aŭtoritatismo, militemeco kaj naciismo. Plej komuna tendenco estas simple kontraŭo al milito. Pliradikala estas la movado, kiu kontraŭas ĉian tipon de armeoj aŭ armeaj agadoj, militarismo kaj militreĝimo.
Historie, la koncepto devenas de luktoj ligitaj al kontraŭkapitalismo, kontraŭkoloniismo, kontraŭimperiismo, kontraŭaŭtoritatismo, kiuj aperis dum la 19a jarcento.
Kontraŭmilitaristoj apartiĝas de pacistoj, ĉar ili ne estas ĉiuj kontraŭ perforta lukto (inkluzive sociala memdefendo).
Difinoj
[redakti | redakti fonton]Koncepto multsenca
[redakti | redakti fonton]Laborista kontraŭmilitarismo
[redakti | redakti fonton]Unua mondmilito
[redakti | redakti fonton]Antaŭ la 1a mondmilito
[redakti | redakti fonton]« La Guerre sociale »
[redakti | redakti fonton]Dum la 1a mondmilito
[redakti | redakti fonton]Intermilita periodo
[redakti | redakti fonton]En Belgio
[redakti | redakti fonton]En Francio
[redakti | redakti fonton]Hispana Enlanda Milito
[redakti | redakti fonton]Post la Dua Mondmilito
[redakti | redakti fonton]Militrifuzo
[redakti | redakti fonton]Alĝeria Milito de Sendependeco
[redakti | redakti fonton]Vjetnama milito
[redakti | redakti fonton]« Comités de soldats » (soldataj sindikatoj)
[redakti | redakti fonton]Dum la 1970aj jaroj, en Francio, cento da soldataj sindikatoj aperis, ĉefe post la voĉdono de la leĝo « Michel Debré » en 1973, kiu nuligis prokrasteblecojn pri enregimentiĝo de la studentoj. En februaro 1976, sindikatisto Gérard Jussiaux, loka sekretario de CFDT-Besançon (Francio), estas malliberigita. Ĉar li kuniris kun kontingentaj soldatoj, arigitaj en soldataj sindikatoj. Solidara movado vekiĝis tra la lando. 53 uloj estis akuzitaj, pro atako kontraŭ la armea moralo antaŭ speciala milita jurisdikcio (Cour de sureté de l'État). 26 estis malliberigitaj. En 1978 senkulpiga ordono por ĉiuj estis decidita.
En la franca: Soldataj sindikatoj (fr)
Kontraŭmilitismo en kulturo
[redakti | redakti fonton]La kontraŭmilitarismo influas la popola kaj la alternativa kulturoj. La hipia movado kaj sia opono al vjetnama milito, multaj progresrokmuzikaj grupoj en 1980aj jaroj, kaj la puna muziko depostilas sian apartenon al kontraŭmilitarismo.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- La lignaj Krucoj ( fr : Les Croix de bois), Roland Dorgelès, Albin Michel eldonoj, 1919
- La brava militisto Chvejk (fr : Le brave soldat Chvéïk), Jaroslav Hašek, 1921-1923
- Vojaĝo al noktfino (fr : Voyage au bout de la nuit), Louis-Ferdinand Céline, Denoël eldonoj, 1932
- Ĝoni foriras al milito (fr : Johnny s'en va-t-en guerre), Dalton Trumbo, 1939
- Ek infanoj (fr : Allons z'enfants), Yves Gibeau, Calmann-Lévy eldonoj, 1952
- Tempo por vivi, tempo por morti (fr : Un temps pour vivre, un temps pour mourir), Erich Maria Remarque, 1954
- La karcero (fr : Le cachot), Denis Langlois, Maspero eldonoj, 1967
- Rifuzo de patrio (fr : Déni de patrie), Thierry Maricourt, Chant d'orties eldonoj, ilustrita de Benoît Drouart, 2013
Kantoj
[redakti | redakti fonton]- La dizertonto (fr: Le Déserteur) de Boris Vian
La 7an de majo 1954 (tago de la disvenkiĝo ĉe Diên Biên phu), Boris Vian kantas La Dizertonton: leteron al la prezidento de Francio, lontempe prohibita ĉe ondoj. La fino de la teksto okazigis pasiajn diskutojn por scii, ĉu la dizertonto vere senarma, ĉu batalanto estis: Boris Vian unue kantis
- "Sciigu al ĝendarmoj viaj
- Ke mi tenos armilon
- Kaj ke mi celpafas"
Tiuj estas paroloj pri kiuj Mouloudji, unua interpretisto, preferintus pli neŭtralan version, kiu finfine sin trudis:
- "Sciigu al ĝendarmoj viaj
- Ke mi senarme estos
- Kaj ke ili povos pafi."
Starigita kiel kontraŭmilitarisma himno, la kanto de Vian, dum la sekvantaj jaroj, famiĝis eĉ ekstere de la historia kunteksto de la malkoloniigo. Ĝin rekantis multaj artistoj, ekzemple en Francio Renaud (kontraŭ militservo), Serge Reggiani, Johnny Hallyday kaj Marc Lavoine. Krom en Francio, ĝi estis kantita de Joan Baez, protestante kontraŭ la vjetnama milito.
Aliaj kantoj lasos spurojn en la moderna epoko.
[redakti | redakti fonton]- En 1952, Georges Brassens, ĉe La Malbona Reputacio (fr : La Mauvaise Réputation), elvokas "sian molan liton", prefere al "la muziko kiu takte marŝas" de la 14 julia defilado. Li sin abomenis disciplinon", Mi ŝatas Francion, ne patrion", taksante en La Marsejezo (fr : La Marseillaise) "la muzikon ne malbela, sed parolojn ege kontesteblaj"
- En 1972, Maxime Le Forestier, ĉe Paraŝutisto (fr : Parachutiste) kritikas la militistan institucion. En 1979, Serge Gainsbourg aperigas regean version de La Marsejezo (fr : La Marseillaise), registrita en Jamaiko, pri kiu li klarigas : "Oni dancis la Karmanjolon sur La Marsejezo, oni dancos nun regeon". Eksmilitistaj asocioj perturbas sian turneon. Ĉe Strasburgo, li patigas ilin la 5an de julio 1980, kriegante kun svingita pugno, fronte al ruĝaj beretoj : "Mi estas servorifuzanto, iu redonis al Marsejezo ĝian unuan sencon, mi de vi petas, ke vi kantos ĝin kun mi"
Bildstrioj, karikaturoj
[redakti | redakti fonton]- Gaston Lagaffe, kreita de la belga desegnisto André franquin kaj plebiscitita de pluraj legistaj generacioj, estas antaŭekologia persono, konvinkita pacisto, furioza kontraŭmilitaristo, sed ankaŭ kontraŭpolicisto kaj kontraŭĉasisto[1].
- La tuta verkaro de Cabu estas stampita per kontraŭmilitarismo :
- Eks! Ĉiuj armeoj! (fr : A bas toutes les armées !) (1979, Éditions du Square, 109 p.)[2]
- Cabu, Adjudant Kronenbourg, Éditions Mille et une nuits, coll. « Les petits libres », 1994, 64 p.(ISBN 978-2-910233-12-9)
- Cabu, Merci Cabu ! : Les Unes du journal Union pacifiste, Paris, Union pacifiste, 2015, 104 p.
- Siné.
- Jacques Tardi.
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- france Système universitaire de documentation : rilataj eldonaĵoj
- Ferdinand Domela Nieuwenhuis, Le militarisme et l'attitude des anarchistes et socialistes révolutionnaires devant la guerre, Paris, Les Temps nouveaux, 1901 [1] Arkivigite je 2012-12-12 per Archive.today.
- Pierre Kropotkine, La guerre, Paris, Les Temps nouveaux, 1912, [2][rompita ligilo].
- René Chaughi, Les trois complices, Paris, Les Temps nouveaux, 1912, [3] Arkivigite je 2013-08-01 per Archive.today.
- Roger Monclin, Les Damnés de la guerre : les crimes de la justice militaire, 1935, réédition avec préf. de Jean Gauchon, postf. de François Cavanna, Union pacifiste de France, 1978.
- Jean-Jacques Becker, Le Carnet B. Les pouvoirs publics et l'antimilitarisme avant la guerre de 1914, Éditions Klincksieck, Paris, 1973 (ISBN 2252015195).
- Nicolas Faucier, Pacifisme et antimilitarisme dans l’entre-deux guerres, Éditions Spartacus, 1983, notice éditeur.
- Yolande Cohen, Les jeunes, le socialisme et la guerre, Paris, L'Harmattan, coll. « Chemins de la mémoire », 1989 (ISBN 2738403034), [4].
- Guy Rousseau, Le temps du Gouyat - L'enracinement socialiste dans le Puy-de-Dôme, 1870-1914, Presses universitaires Blaise Pascal, Clermont-Ferrand, 1991, page 215.
- Marc Angenot, Antimilitarisme : idéologie et utopie, Québec, Presses de l'Université Laval, 2003.
- Thierry Maricourt, Histoire de la littérature libertaire en France, Albin Michel, 1990, paĝo.
- Olivier Bourderionnet, « Flower. Power » avant l'heure : antimilitarisme et émancipation sexuelle, in Swing Troubadours - Brassens, Vian, Gainsbourg : les Trente Glorieuses en 33 tours, Summa Publications, 2012, paĝo.
- Philippe Grandcoing, Antimilitarisme et engagement politique, in La baïonnette et le lancis, PULIM éditeur, 2002, paĝo.
- Jean Rabaut, L'Antimilitarisme en France (1810-1975), Paris, Hachette, 1975.
- Aurélie Stern, L’antimilitarisme en Turquie, Atelier de création libertaire, 2015, présentation éditeur.
- angle Paul B. Miller, From Revolutionaries to Citizens : Antimilitarism in France, 1870–1914, Duke University Press, 2002, extraits en ligne.
- Ŝablono:Ouvrage
Artikoloj
[redakti | redakti fonton]- Le Monde libertaire : antimilitarisme
- Maurice Laisant, Demeurer antimilitaristes... Les anarchistes et l’Internationale durant la Première Guerre mondiale, Le Monde libertaire, septembre 1964,
- Jean Maitron (dir), L'anarchisme, ici et là, hier et aujourd'hui, Le Mouvement social, no 83, avril-juin 1973,
- René Laplanche, Antimilitarisme en Bourbonnais au début du siècle (xxe), Le Débredinoir, no 36, 1981.
- Cohen Yolande, L'antimilitarisme des jeunesses avant 1914, Matériaux pour l'histoire de notre temps, no 16, 1989, p. 42-48,
- Marc Angenot, L’antimilitarisme contre la « religion patriotique », Mots, Les langages du politique, 76|2004,
- Hem Day, Et des anarchistes partirent en guerre…, Le Monde libertaire, no 1732, 13 février-5 mars 2014,
- La grogne antimilitariste, une particularité de Mai 68 en Suisse, Swissinfo, 31 décembre 2017,
- Zvonimir Novak, « », Charles, no 23, automne 2017 [5] Arkivigite je 2020-02-06 per la retarkivo Wayback Machine
Filmografio
[redakti | redakti fonton]Fikcioj
[redakti | redakti fonton]Dokumentaj filmoj
[redakti | redakti fonton]Kontraŭmilitistaj kantoj
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ (fr) Frédéric Potet, {{Artikolo}}: mankanta parametro «
titolo», parametro «gazeto» mankanta, (ISSN 1950-6244, lire en ligne)périodique. - ↑ Pour ce livre, Cabu et son éditeur sont condamnés chacun à une amende de Ŝablono:Unité le 22 mars 1979, (Le Monde, 24 mars 1979)
