Maĥnovŝĉino | |||||||||||||||||||
Origina nomo: | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Махновщина | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
historia lando • senŝtata socio • politika movado • conflation | |||||||||||||||||||
Geografio
| |||||||||||||||||||
Ĉefurbo: | Huljapolje
| ||||||||||||||||||
Loĝantaro | |||||||||||||||||||
Kvanto de loĝantoj:
|
7 000 000 (1920)
| ||||||||||||||||||
Ukraina (de-facto)
| |||||||||||||||||||
Ŝtat-strukturo | |||||||||||||||||||
Ne ekzistis
| |||||||||||||||||||
Estiĝo:
|
|||||||||||||||||||
Pereo:
|
|||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Maĥnovŝĉino (ukraine Махновщина) estis anarki-socialisma regiono, kiu ekzistis en Ukrainio dum la Ukraina Revolucio de 1917 ĝis 1921. Ĝi ekzistis de 1918 ĝis 1921, periodo en kiu anarkiismaj komunumoj kaj popularaj konsilioj funkciis, sub la milita protekto de Nestor Maĥno kaj lia armeo.[1][2]
En marto 1918, la nova bolŝevisma registaro en Rusio subskribis la Traktato de Brest-Litovsk, finante la militon kun la centraj potencoj, sed cedante grandajn kvantojn de teritorio, inkluzive de Ukrainio. En aprilo 1918, puĉo de Pavlo Skoropadskij proklamis la Ukrainan ŝtaton (Українська Держава).
Ĉe tiu punkto, la emfazo de militaj kampanjoj, kiujn Maĥno adoptis en la antaŭa jaro, ŝanĝiĝis al politikaj zorgoj. La unua Kongreso de la Konfederacio de Anarkiismaj Grupoj, sub la nomo de Nabat-Konfederacio de Anarkiismaj Organizaĵoj (Nabat), eligis kvin ĉefajn principojn: malakcepto de ĉiuj politikaj partioj, malakcepto de ĉiuj formoj de diktatorecoj, neado de iu ajn koncepto de centra ŝtato, malakcepto de tiel nomata "transira periodo" bezonanta provizoran diktatorecon de la proletaro, kaj memregadon de ĉiuj laboristoj per liberaj lokaj konsilioj de laboristoj (sovetianoj). Post rekrutado de multegaj ukrainaj kamparanoj, kaj ankaŭ nombroj de judoj, anarkiistoj, naletchki, kaj rekrutoj alvenantaj el aliaj landoj, Makhno formis la Revolucian Ribeleman Armeon de Ukrainio, alie konatan kiel Anarkiisma Nigra Armeo. Ĉe sia formado, la Nigra Armeo konsistis el ĉirkaŭ 15.000 armitaj soldatoj, inkluzive de infanteriaj kaj kavaleriaj (ambaŭ regulaj kaj neregulaj) brigadoj; artileriaj taĉmentoj estis korpigitaj en ĉiu regimento. Aldone, la Nigra Armeo ofte kunlaboris kun diversaj (ofte sendependaj) anarkiistaj grupoj kaj personoj (ekzemple Marija Nikiforova aŭ Nabat).
Miĥail Bakunin kaj Petro Kropotkin du gravaj influoj por anarkiismo kaj influo por Maĥno |
Maĥno, kiu nomis sin "anarki-komunisto", alparolanta samideanojn en frua letero de julio 1918, instigis ilin:
|
Pluraj gerilaj unuoj estritaj en la distrikto Huljapolje[4], en la somero de 1918, estis ankaŭ subtenantoj de anarkiismo. Komence de 1919, la influo de anarkiismo sur la ribela armeo de Maĥno daŭre kreskis pro la konstanta enfluo de ideologiaj subtenantoj de anarkio. Ĉi tiuj homoj ĝuis specialajn privilegiojn kun Maĥno, okupis gvidajn poziciojn en la ribela movado, kontribuis al la disvolviĝo de la vidpunktoj kaj konduto de Bat'ko, kaj altigis lin kiel "popola gvidanto", "granda anarkiisto", kaj "dua Bakunin". Anarkiismaj ideoj antaŭdeterminis la disvolviĝon de Maĥnovismo, kio neeviteble kondukis al konflikto kun soveta potenco[5]. En februaro - marto 1919, Maĥno invitis la anarkiisman Pjotr Arĉinov, por aliĝi al la ukraina ribelo kaj organizi anarkiisman ĵurnalon por la ribeluloj kaj laboristoj kaj kamparanoj. Arĉinov alvenis en aprilo en Huljaipolje, estis elektita prezidanto de la kultura kaj eduka fako de la Milita Revolucia Konsilio kaj redaktoro de la ĵurnalo "La Vojo al Libereco"; ekde la printempo de 1919 li fariĝis unu el la ĉefaj ideologoj de la movado.
|
Komence, la Revolucia Armeo batalis kun la Ruĝa Armeo kontraŭ la caristoj (la "blankuloj"), sed la ukrainaj revoluciuloj plene malakceptis la organizon kaj la politikajn komisiojn, kiujn la bolŝevikoj intencis establi. Streĉiĝoj inter anarkiisma Ukrainio kaj la bolŝevisma centra registaro plimalboniĝis kaj Maĥno estis fine deklarita kontraŭrevolucia fare de RSFS de Rusio. Maĥno kaj aliaj estroj de la Insurgenta Konsilio estis arestitaj laŭ ordono de Lenin kaj Trockij (alta estro de la bolŝevisma registaro tiutempe) kaj Ukrainio submetita al pezaj embargoj de la bolŝevikoj.
En 1922, Ukrainio estis unu el la fondintoj de Sovetunio.
La ekonomio de Ukrainio estis miksaĵo de anarki-komunismo kaj Merkata ekonomio, kun fabrikoj, bienoj kaj fervojoj estiĝantaj kooperativoj kaj multaj senmonaj komunumoj kreitaj. La plej multaj teritorioj daŭre uzis monon sed planis iĝi anarki-komunistaj teritorioj post la Rusia Enlanda milito. En 1920, la Revolucia Armeo deklaris, ke ĉiuj specoj de mono devas esti akceptitaj ene de la teritorioj, minacante "revolucian punon" por tiuj, kiuj ne faris tion.[7][7]
Rezulte de la milito, lernejoj estis forlasitaj kaj instruistoj ricevis neniun salajron, signifante edukadon neekzistanta en la regiono dum monatoj. Kun la kreado de sovetoj kaj asembleoj en la regiono, komenciĝis la rekonstruado de lernejoj. Inspiritaj de la liberaj lernejoj de Francisko Ferrer, la sovetianoj starigis kelkajn el la unuaj sekularaj kaj demokratiaj lernejoj en Ukrainio, aboliciinte la devigan edukadon. Kursoj estis starigitaj por analfabetaj kaj duonliteraturaj plenkreskuloj por helpi ilin legi kaj kursoj por historio, sociologio kaj politika teorio kaj ĉiuj estis ofertitaj senpage al la ĝenerala publiko. Ĉiuj ĉi tiuj klopodoj pliigis alfabetecon en la regiono.[8][9]