Mezamerika pilkludo
| Mezamerika pilkludo | |
|---|---|
.jpg)  | |
| speco de sporto | |
| pilkosporto | |
| Fakoj | |
| Kulminaj konkursoj | |
| Internacia federacio | |
| Rilataj paĝoj | |
| Kategorio:Sporto | |
La Mezamerika pilkludo estis sporto kun ritaj ligoj ludita dum pli ol 3,000 jaroj fare de la antaŭkolumbaj homoj de Mezameriko. La sporto havis malsamajn versiojn en malsamaj lokoj kaj moderna versio de la ludo, ulama, estas daŭre ludita en kelkaj lokoj de la loka indiĝena loĝantaro.
Antaŭkolumbaj pilktribunaloj estis trovitaj ĝenerale en Mezameriko, plej malproksime en la sudo de Nikaragvo, kaj eventuale plej malproksime norde en la usona ŝtato Arizono. Tiuj pilktribunaloj varias konsiderinde laŭ grandeco, sed ĉiuj havas longajn mallarĝajn stratetojn kun flankmuroj kontraŭ kiuj la pilkoj povis resalti.
La reguloj de la pilkludo ne estas konataj, sed se konsideri regulojn de ĝia posteulo, ulama, ili estis verŝajne similaj al rakedpilko aŭ flugpilko, kie la celo estas daŭrigi la pilkon en ludo. La ŝtonotribunalo estas malfrua aldono al la ludo.
En la plej ĝenerala versio de la ludo, la ludantoj frapis la pilkon per iliaj koksoj, kvankam kelkaj versioj permesis la uzon de antaŭbrakoj, rakedoj, vespertoj, aŭ manŝtonoj. La pilko estis produktita el solida kaŭĉuko kaj pezis ĝis 4 kg aŭ pli, kaj grandeco variis laŭ regiono kaj versio.
La ludo havis gravajn ritajn aspektojn, kaj gravaj formalaj pilkludoj estis aranĝitaj kiel ritaj okazaĵoj, ofte havante homoferon. La sporto ankaŭ estis pozita supraĵe por distro fare de infanoj kaj eble eĉ virinoj.
La ludo estis privilegio nur de altrangaj viroj. Inter la ĉefaj popoloj kiuj ludis ĝin troviĝis majaoj kaj aztekoj kaj toltekoj. En Popol Vuh, sankta libro de kiĉeaj majaoj, ĝi ludas gravan rolon.