Muzeo pri aplikitaj artoj (Vieno)
| Muzeo pri aplikitaj artoj (Vieno) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
museum of decorative arts (en)  muzea konstruaĵo 
| |||||
| Lando |  Aŭstrio
| ||||
| Situo | Innere Stadt | ||||
| Adreso | Stubenring 5, Vieno | ||||
| Arkitekto(j) | Heinrich von Ferstel vd | ||||
| Estiĝo | 1864 | ||||
| Malfermo | 1864 | ||||
| Direktoro | Christoph Thun-Hohenstein • Lilli Hollein • Richard Ernst • Ignaz Schlosser | ||||
| Koordinatoj | 48° 12′ 27″ N, 16° 22′ 54″ O (mapo)48.207516.3817Koordinatoj: 48° 12′ 27″ N, 16° 22′ 54″ O (mapo) | ||||
| |||||
 Muzeo pri aplikitaj artoj (Vieno) | |||||
| |||||
| Retpaĝo | https://mak.at/ | ||||
MAK – Muzeo pri aplikitaj artoj (originala titolo: MAK – Museum für angewandte Kunst ) estas muzeo de ornamartoj troviĝanta sur la Stubenring 1 en la urbocentro de Vieno. Krom ĝia tradicia orientiĝo al la ornamartoj kaj al la fasonado, tiu muzeo sin dediĉas ankaŭ al la nuntempa arto.
Historio
[redakti | redakti fonton]La 7-an de marto 1863, la reĝa kaj imperia aŭstra Muzeo pri arto kaj industrio - la nuna MAK - estis fondata pere de la imperiestro Francisko-Jozefo la 1-a. Rudolf von Eitelberger, la unua instruisto de historio de la arto de la universitato de Vieno, estis nomata direktoro de la muzeo. La muzeo sekvis la modelon de la South Kensington Museum (hodiaŭ Victoria and Albert Museum) fondita en 1852 en Londono. La muzeo celis servi kaj kiel modelkolekto por artistoj, industriistoj kaj la publiko, kaj kiel trejnadinstitucio por dezajnistoj kaj metiistoj. La malfermo de la muzeo okazis la 12-an de majo 1864, provizore en ejoj de la Ballhaus apud la Hofburg, kiujn la arkitekto Heinrich von Ferstel adaptis por muzeaj celoj.
Ek de 1866, pro la manko de spaco en la Ballhaus, Rudolf von Eitelberger kaj la arkitekto Heinrich von Ferstel komencis plani novan konstruaĵon por la muzeo.
En 1867, estis fondata la reĝa kaj imperia Lernejo de la ornamartoj de la reĝa kaj imperia aŭstra Muzeo pri arto kaj industrio (k. k. Kunstgewerbeschule des k. k. Österreichischen Museums für Kunst und Industrie) Tiel, teoria kaj praktika instruado estis unuiĝintaj. La inaŭguro de la Lernejo de ornamartoj efektiviĝis en 1868, unue en eksa manufakturo de fusiloj. En la sama jaro komenciĝis ankaŭ la konstruado de la nuova muzeo sur grundo apud nove kreita urboparko flanke de la konstruenda granda strato Ringstraße.
_p1178_%C3%96sterreichisches_Museum_f%C3%BCr_Kunst_und_Industrie.jpg)
La malfermo de la konstruaĵo sur la Stubenring okazis la 15-an de novembro 1871 post tri jaroj da konstruado. Desegnita en la renesanca stilo de Heinrich von Ferstel, ĝi estis la unua muzea konstruaĵo starigita sur la Ringstraße.
En 1873 okazis monda ekspozicio en Vieno. La Muzeo pri arto kaj industrio kaj la Lernejo de ornamartoj ekspoziciis kune sur la Stubenring. Dum la monda ekspozicio, gravaj aĉetoj por la muzeo estis faritaj kun financoj de la ministerio.
En 1877 malfermiĝis la nova konstruaĵo de la Lernejo de ornamartoj apude al la muzeo kaj same projektita de Heinrich von Ferstel.
En 1897, Arthur von Scala, direktoro de la k. k. Orienta Muzeo en Vieno, transprenis la administradon de la Muzeo pri arto kaj industrio. Scala konvinkis Otto Wagner, Felician von Myrbach, Koloman Moser, Josef Hoffmann kaj Alfred Radŝuo iĝi kunlaborantoj de la muzeo kaj de la lernejo. La stilo de la Secesio fariĝis formema por la Lernejo de ornamartoj.
En 1900, oni disigas la administraciojn de la lernejo kaj de la muzeo.
En 1907, la Muzeo pri arto kaj industrio transprenis la plimulton de la havaĵoj de la reĝa kaj imperia Muzeo pri komerco, inkluzive de la Azia kolekto fondita de Arthur von Scala kaj la vasta Kolekto de orienta Azio de Heinrich von Siebolds.
En 1909, la Muzeo kaj kaj Lernejo de ornamartoj estis disigataj, ĉi-lasta restis sub la Ministerio pri kulturo kaj edukado. Post tri jaroj da konstruado laŭ la planoj de Ludwig Baumann, estis malfermita plia konstruaĵo de la muzeo (nuna adreso Weiskirchnerstrasse 3, Vieno 1). Tie la muzeo nun havis ĉambrojn por specialaj kaj daŭraj ekspozicioj. Arthur von Scala retiriĝis kaj Eduard Leisching sukcedis lin kiel direktoro. Estis reviziataj la statutoj.
Post la fondo de la Unua Respubliko de Aŭstrio, la eksaj posedaĵoj de la Habsburgoj, kiel la orientaj tapiŝoj, estis donataj al la muzeo. Tiel la muzeo nun havas unu el la plej delikataj kolektoj de orientaj tapiŝoj tutmonde.
En 1936 kaj en 1940 en interŝanĝo kun la Muzeo de arthistorio de Vieno la muzeo cedis kelkajn el ĝiaj skulptaĵoj kaj transprenis ornamartaĵojn.
En 1938, post la aneksado de Aŭstrio per la Reĝlando de Germanio, la muzeo estis alinomata Staatliches Kunstgewerbemuseum in Wien (« Ŝtata muzeo de ornamartoj en Vieno »). Inter 1935 kaj 1945, la muzeoj transprenis multajn konfiskitajn privatajn kolektojn. Ankaŭ la kolekto de la Ŝtata Muzeo de ornamartoj estis ampleksigita tiamaniere. Parto de la artaĵoj konfiskitaj en la nazia periodo estis redonita post la jaro 1946 kaj ekde 1999, granda nombro de artaĵoj povis esti redonita danke tiurilata leĝo kaj al la esplorado de deveno.
En 1945 la konstruaĵo de la muzeo estis parte detruita pro la milito pro kiu perdiĝis ankaŭ kelkaj objektoj.
En 1947 la muzeo ricevis sian nunan nomon Aŭstra Muzeo pri aplikitaj artoj "Österreichisches Museum für angewandte Kunst“(MAK) kaj remalfermis en 1949, kiam la damaĝoj de la milito estis riparitaj.
En 1965, la kastelo de Geymüller fariĝis ekstera sidejo de la muzeo. Ekster la konstruaĵo ankaŭ impona kolekto de antikvaj horloĝoj kaj mebloj de 1800 al 1840 estis transdonataj al MAK.
En 1986 Peter Noever estis nomumata direktoro kaj komencis organizi kolekton de nuntempaj artaĵoj.
Fine de la 1980-aj jaroj la muzeo realigis renovigojn por redoni al ĝi la originan aspekton.
La turo de batalo de la parko de Arenberg, unu el la ses vicoj konstruitaj en Vieno dum la Dua mondmilito, fariĝas nova anteno de la muzeo en 1994 kaj fariĝas ekde 1995 deponejo de nuntempa arto de MAK kie estas eksponitaj pluraj ĉefaj pecoj de la internacia sceno de la moderna arto. Inter 2001 kaj 2002, la projekto CAT-Contemporary Arto Tower[1] vidas la tagon. Post esti prezentita en Nov-Jorko, Los Angeles, Moskvo kaj Berlino, li instalas sin en Vieno sama. La projekto strebas transformi la turon de batalo de Arenberg en vera centro de nuntempa arto kun la celo kontentigi la kompleksajn postulojn de la nuntempaj artaj produktadoj.
En 1995 la MAK fondis la MAK Centron por Arto kaj Arkitekturo en Los-Anĝeleso, en la Schindler House kaj en Mackey Apartments en oktobro komenciĝas programo por artistoj kaj arkitektoj en residence.
Alia granda projekto de la muzeo estas MAK im öffentlichen Raum (« MAK en la publika spaco »). La muzeo subtenas aktive la nuntempajn artistojn kies verkoj estas prezentataj kadre de ekspozicio ene de MAK kaj poste instalataj en la urbo de Vieno kun la celo porti la arton al la publikaj lokoj. Pluraj internaciaj artistoj estis tie reprezentitaj, ĉefe James Turrell (1998), Donald Judd (1998), Philip Johnson ( 1998), Franz West (2001) kaj Michael Kienzers (2005).
En 2011 Christoph Thun-Hohenstein fariĝis MAK-Direktoro kaj deklaris ke "Ŝanĝo per Aplikata Arto" estu la nova devizo de la muzeo.
En 2014 okaze de la 150-a datreveno de ĝia fondiĝo la MAK malfermas ponton inter la arto kaj la ĉiutaga vivo helpe de la MAK Design Labor.
En 2015, MAK lanĉis la bienalon de Vieno, la unua bienalo por kunigi arton, dezajnon kaj arkitekturon. Ŝi disvolviĝas de la 11a de junio al la 4a de oktobro 2015 kaj estas organizita de MAK en kunlaboro kun la Universitato pri Aplikataj Artoj de Vieno, la Kunsthalle Wien, la Architekturzentrum Wien kaj la Viena Komerca Agentejo kaj organizita kun la subteno de la Aŭstria Instituto pri Teknologio AIT kiel ne-universitata esplora partnero.
La kolektoj de MAK
[redakti | redakti fonton]Ek de ĝia fondiĝo la Aŭstra Muzeo pri Arto kaj Industrio estis aparta kazo en la muzea pejzaĝo de Vieno, tiam en disvolviĝo.
Ĝi estis fondita kiel kultura institucio, kiu ne baziĝis sur imperia aŭ aristokrata kolekto, sed estis kunmetita de nulo laŭ nova koncepto kongruante pli kun burĝa-liberala kompreno pri komerca reklamado ol kun aristokrata reprezentado. Ĝi estas moderna muzeo, orientita laŭ la bezonoj de la loĝantaro kaj de la produktantoj.
Daŭra kolekto
Ekde la fondiĝo la kolekto MAK estas dividita en malsamajn sekciojn laŭ ilia funkcia celo. La Schausammlung (daŭra kolekto) prezentas ĉiutagajn manfaritaĵojn, aranĝitajn kronologie de la mezepoko ĝis la nuntempo aŭ laŭ ilia devenlando.
La pecoj devenintaj de la Wiener Werkstätte, la foteloj de la entreprenoj Thonet kaj Kohn, la mebloj de la entrepreno Danhauser, la skizoj de friso destinitaj al la palaco Stoclet desegnitaj de Klimt, la porcelana ĉambro de la palaco Dubsky realigita de Claudius du Paquier, same kiel kolekto de glasoj de Bohemio kaj veneciaj, de la flandraj kaj italaj puntoj, de la mono, de la porcelano kaj de la tapiŝoj konstituas la fortajn punktojn de tiu kolekto.
- Vieno 1900: Dezajno / Aplikataj Artoj 1890–1938
- Tapiŝoj
- Azio: Ĉinio - Japanio - Koreio
- Renesanco Baroko Rokoko
- Baroko Rokoko Klasikismo
- Empire Biedermeier
- Art Déco Historicismo
Studa kolekto
Kun la rekonstruado de MAK en 1986 kaj kun la disvolvo de novaj strategioj por la prezento de la kolekto, aldone al la daŭra kolekto MAK, kiu disponigas la prezenton de la kolektaĵoj kune kun artaj intervenoj, estis establita la studa kolekto MAK, kie la objektoj estis ekspoziciitaj laŭ tipologia, historia aŭ funkcia kunteksto.
Sub la direkto de Christoph Thun-Hohenstein, la studa kolekto plu disvolviĝis kiel nova loko por neformala lernado, per kio la multnombraj ekspozicioj ofertas novigan superrigardon rilate al dezajno.
La 12-an de majo 2014, la malfermo de la MAK Design Labor radikale repoziciigis la iaman studan kolekton. La eksponaĵojklasifikitaj en temaj insuletoj, estas prezentataj sur areo de proksimume 2000 kvadrataj metroj en la subgrundo de la muzeo. La temaj insuletoj permesas ilustri de la fakoj kiel la kuirado, nutrado, arta produktado, industria produktado, alternativa produktado, transporto, komunikado ktp.
Biblioteko kaj kolekto de artaj prasaĵoj
La MAK-Bibliothek und Kunstblättersammlung (biblioteko kaj kolekto de artaj prasaĵoj de MAK) provizas informojn sur ĉiuj fakoj de la aplikitaj artoj. La faka biblioteko enhavas 250.000 volumojn kun presitaj verkoj, inkunabloj kaj manuskriptoj de la 15-a jarcento ĝis la nuntempo. Ĉirkaŭ 400.000 artfolioj, inkluzive de ornamaj gravuraĵoj, elektitaj stilfolioj, manaj desegnoj, akvareloj kaj planoj de artistoj kaj arkitektoj de la renesanco ĝis la nuntempo, krom kolekto de afiŝoj kaj komercaj grafikaĵoj kaj fotokolekto, estas la bazo por scienca esplorado.
Cifereca kolekto
En la cifereca kolekto titolita MAK-Sammlung online, MAK disponigas al ĉiuj multajn de ĝiaj eksponaĵoj. La retpaĝaro enhavas datumojn kaj bildajn informojn pri 230.000 objektoj el la MAK-kolektoj Azio, dezajno, nuntempa arto, vitro kaj ceramiko, mebloj kaj lignoprilaboro, metalo kaj arkivoj de la Wiener Werkstätte, teksaĵoj kaj tapiŝoj. Cetere troveblas la datumoj de la biblioteko de MAK kaj de la kolekto de artfolioj. En pliaj 70.000 enskriboj estas provizitaj kromaj informoj pri la artistoj kaj la realigintaj kompanioj .
Eksteraj sidejoj de MAK
[redakti | redakti fonton]Eksteraj sidejoj de MAK situas en pluraj landoj kaj sur pluraj kontinentoj :
- Vieno
MAK-Expositur Geymüllerschlössel
- Czechio
Muzeo Josef Hoffmann, Brtnice (uzata ekde komenco 2006 kiel komuna ekstera sidejo de MAK kaj de la galerio Moravská de Brno)
- Usono
MAK Center for Art and Architecture, Los Angeles (Rudolph Schindler House, Pearl s-ro Mackey Apartment House, Fitzpatrick-Leland House).
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Paĝio de akcepto de MAK –Muzeo pri aplikitaj artoj (Vieno) (en la germana)
- Oesterreichisches Museum für Kunst und Industrio. In : Allgemeine Bauzeitung, 1871 (kun planoj) sur Anno (Austrian Newspapers Online) (en la germana)
- Bibliografio de kaj sur la Muzeo pri aplikitaj artoj en la katalogo de la nacia biblioteko de Germanio (Katalog der Deutschen Nationalbibliothek)
- Artikolo sur la Muzeo pri aplikitaj artoj (Vieno) In : Austria-Forumo, dem österreichischen Wissensnetz – Online (en la AEIOU Österreich-Lexikon)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Présentation de la CAT - Contemporary Art Tower in Wien. Annonce de l'
48.207516.381666666667Koordinatoj : 48° 12′ 27″ N, 16° 22′ 54″ O