Natria klorito

Natria klorito
Kemia strukturo de la Natria klorito
3D Kemia strukturo de la Natria klorito
Blankaj kristaloj de natria klorito
Alternativa(j) nomo(j)
Klorito de natrio Natria salo de klorita acido
Kemia formulo	NaClO2
CAS-numero-kodo	7758-19-2 49658-21-1(trihidrata)
ChemSpider kodo	22860
PubChem-kodo	23668197
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Blankaj sendoraj kristaloj
Molmaso	90.442 (anhidra) 144.487 (trihidrata) g mol^−1
Denseco	2468 g/cm^3
Fandopunkto	anhidra malkomponiĝas ĉe 180–200 °C trihidrata malkomponiĝas ĉe 38 °C
Solvebleco	Akvo:75.8 g/100 mL (25 °C) 122 g/100 mL (60 °C)
Nesolvebleco	Metanolo: malmulte solvebla Etanolo:malmulte solvebla
Acideco (pKa)	10-11
Mortiga dozo (LD50)	350 mg/kg (muso, buŝa)
Ekflama temperaturo	Ne bruliva
Merck Index	15,8735
Sekurecaj Indikoj
Risko	R8 R22 R24 R26 R32 R34 R50
Sekureco	S17 S26 S36/37 S39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero O Oksidiga agento T Toksa N Damaĝaj substancoj
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H314, H318
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P264, P280, P301+330+331, P304+340, P305+351+338, P310, P405, P501[1]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Natria klorito, klorito de natrio aŭ NaClO₂ estas kemia neorganika kombinaĵo rezultanta el reakcio inter natria hidroksido kaj klorita acido. Ĝi estas iomete higroskopa, estigante kristalojn aŭ flokojn kiuj ne aglomeriĝas. Ĝi estas potenca oksidanto, tamen ĝi ne eksplodas per perkutado, escepte kiam en kontakto kun oksidebla materialo. Ĝi estas tre solvebla en akvo kaj ĝenerale produktas kristalojn trihidratajn, kiuj senhidratiĝas sub 38 °C. Ĝi uzatas kiel blankigagento en tekstila industrio, fabrikado de paperpulpo kaj kiel malinfektilo.

Sintezo

• Ĝi estas sintezebla pere de reakcio inter klora duoksido kaj kaŭstika sodo

${\displaystyle {\mathsf {ClO_{2}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ NaClO_{2}+NaClO_{3}+H_{2}O}}}$

• Ĝi estas sintezebla pere de reakcio inter klora duoksido kaj kaŭstika sodo

${\displaystyle {\mathsf {2\;ClO_{2}+2\;NaOH+H_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaClO_{2}+O_{2}\uparrow +H_{2}O}}}$

• Ĝi same prepareblas per traktado de klora duoksido kaj natria karbonato:

${\displaystyle {\mathsf {ClO_{2}+Na_{2}CO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ NaClO_{2}+NaClO_{3}+CO_{2}\uparrow }}}$

• Natria klorito estigas pere de reakcio tiner klorita acido kaj natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {HClO_{2}+NaOH\ {\xrightarrow {}}\ NaClO_{2}+H_{2}O}}}$

• aŭ pere de traktado de klora duoksido, karbono, natria hidroksido kaj kalcia hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {4\;ClO_{2}+C+4\;NaOH+Ca(OH)_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaClO_{2}+CaCO_{3}\downarrow +3\;H_{2}O}}}$

Reakcioj

• La kristaloj facile senhidratiĝas per malmulte da hejtado:

${\displaystyle {\mathsf {NaClO_{2}\cdot 3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {37,4^{o}C}}\ NaClO_{2}+3\;H_{2}O}}}$

• Kiam forte hejtata, natria klorido suferas disproporcion:

${\displaystyle {\mathsf {3\;NaClO_{2}\ {\xrightarrow {180-200^{o}C}}\ 2\;NaClO_{3}+NaCl}}}$

• Per varma akvo, ĝi tute malkomponiĝas

${\displaystyle {\mathsf {NaClO_{2}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ NaCl+O_{2}\uparrow }}}$

• Ĝi estas forta oksidanto en acida medio:

${\displaystyle {\mathsf {NaClO_{2}+4\;HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2\;Cl_{2}\uparrow +NaCl+2\;H_{2}O}}}$

Aplikoj

La ĉefa uzo de natria klorito estas por produktado de klora duoksido kiel blankigagento en tekstila industrio kaj fabrikado de paperpulpo. Ĝi same uzatas kiel malinfektilo por akvotraktado en urbaj instalaĵoj post konvertado al klora duoksido. Iu avantaĝo de ĉi-metodo, kompare al la plej uzata kloro, estas na neproduktado de organikaj infektaĵoj, malpermesante produktadon de trihalometanoj tiel kiel kloroformo. Klora duoksido estigita el natria klorito estas aprobata de FDA sub kelkaj kondiĉoj kiel akva malinfektilo por lavado de fruktoj, vegetaloj kaj hejmuzoj.

Kombinita kun zinka klorido, natria klorito ankaŭ trovas uzon kiel komponanto en terapeŭtikaj substancoj, buŝlavado, dentrokremoj, ĝelaĵoj, buŝaj sprajiloj, konservantoj de okulgutoj, kaj por purigo de solvaĵoj por kontakto-lensoj.

Historio

La unuaj kloritoj estis unue identigitaj de Millon^[2] antaŭ pli ol cent jaroj. Li estigis alkalan absorbaĵon de verda-flaveca gaso formita per parta reduktiĝo de kloro. Millon kredis ke li estis produktinta gason enhavantan la kloran trioksidon aŭ Cl₂₃. Tamen, la formulaĵo de Millon ne estis akceptita, kaj en 1881, Garzarolli-Thurnlackh elmontris ke la gaso tiam konata kiel gaso de Millon verdire estis miksaĵo de klora duoksido kaj kloro. La klorito estis rezulto el hidrolizo de la klora duoksido kiu donas sammoluman miksaĵon de klorito kaj klorato.

En 1921, E. Schmidt^[3] malkovris ke la celulozaj fibroj povas puriĝi per uzo de klora duoksido. Bedaŭrinde, klora duoksido estas forte eksplodema en altaj koncentriĝoj. Do, la malkovrintoj komencis serĉi pli sekurajn kaj ekonomiajn manierojn pri produktado de klora duoksido por blankigaj celoj. La unua kompanio kiu enkondukis natrian kloriton tiucele estis Mathieson Chemical Corporation^[4]. En 1960, natria klorito fariĝis la norma materialo en Usono anstataŭingante la hidrogenon. En la sekvaj jaroj aliaj uzoj por natria klorito estis malkovritaj.

Literaturo

• Sigma Aldrich^{[rompita ligilo]}
• Health Science Arkivigite je 2015-08-29 per la retarkivo Wayback Machine
• MadeHow
• Live Strong
• ACS Publications
• Chemical Book

Referencoj

1. LabChem. Arkivita el la originalo je 2018-11-23. Alirita 2017-06-03.
2. A Comprehensive Treatise on Inorganic and Theoretical Chemistry, Joseph William Mellor
3. Advances in Carbohydrate Chemistry, Volume 10
4. Disinfection, Sterilization, and Preservation, Seymour Stanton Block

Portalo pri Kemio

• Kategorio Natria klorito en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).