Nuklido aperanta pro radioaktiveco

Nuklido aperanta pro radioaktivecoradiogenerita nuklido estas stabila aŭ malstabila nuklido produktata de procezo de radioaktiveco de alia nuklido. Tiaj nuklidoj estas unu el la plej gravaj iloj de studado en geologio. Ili estas uzataj en du ĉefaj manieroj:

  • En komparo kun la kvanto de la radioaktiva 'malida nuklido' en sistemo, la kvanto de la aperanta pro radioaktiveco produkto estas uzata por radiomezura datigo (ekzemple uranio-plumba datigo).
  • En komparo kun la kvanto de ne aperanta pro radioaktiveca izotopo de la sama elemento, la kvanto de la aperanta pro radioaktiveca izotopo estas uzata kiel izotopa traceanto (ekzemple 204Pb kaj aperanta pro radioaktiveca izotopo 206Pb).

Ekzemploj

[redakti | redakti fonton]

Plumbo estas eble la plej bona ekzemplo de aperanta pro radioaktiveco substanco, ĉar ĝi estas produktata de la radiaktiveca disfalo de uranio kaj torio. Aparte, 206Pb estas formita de 238U, 207Pb de 235U, kaj 208Pb de 232Th. Aliaj elementoj konsiderataj kiel aperantaj pro radioaktiveco estas 40Ar formata de radioaktiva 40K, 14N formata de radioaktiva 14C. 238U, 235U kaj 232Th mem estas verŝajne aperantaj pro radioaktiveco, ili estas formitaj de disfalo de tiuj kernoj de elementoj pli pezaj ol uranio kiu ne spertis spontanean fision, tuj post kiam ili estis formitaj en supernovaj eksplodoj.

Aliaj gravaj ekzemploj de aperanta pro radioaktiveco elementoj estas radono kaj heliumo, ambaŭ kiuj estas formataj de disfalo de pezaj elementoj. Atomkernoj de heliumo estas la alfa partikloj aperantaj dum alfa disfalo de pezaj elementoj. La ĝenerala livero de heliumo sur Tero estas de alfa-radioaktiveco.

Uzo en geologio

[redakti | redakti fonton]

En la tabelo estas listo de iuj el la plej gravaj nuklidoj uzataj en geologio, en ordo de malpligrandiĝo de duoniĝotempo de la radioaktiva fonta izotopo. La valoroj donitaj por duoniĝotempo kaj disfala konstanto estas la nunaj interkonsentaj valoroj en la geologia komunumo. Estingintaj nuklidoj ne estas inkluzivitaj.

Fonta nuklido Rezultanta nuklido Disfala konstanto (a−1) Duoniĝotempo
190Pt 186Os 1,477×10−12 469,3×109 jaroj
147Sm 143Nd 6,54×10−12 106×109 jaroj
87Rb 87Sr 1,402×10−11 49,44×109 jaroj
187Re 187Os 1,666×10−11 41,6×109 jaroj
176Lu 176Hf 1,867×10−11 37,1×109 jaroj
232Th 208Pb * 4,9475×10−11 14,01×109 jaroj
40K 40Ar 5,81×10−11 11,93×109 jaroj
238U 206Pb * 1,55125×10−10 4,468×109 jaroj
40K 40Ca 4,962×10−10 1,397×109 jaroj
235U 207Pb * 9,8485×10−10 0,7038×109 jaroj
129I 129Xe 4,3×10−8 16×106 jaroj
10Esti 10B 4,6×10−7 1,5×106 jaroj
26Al 26Mg 9,9×10−7 0,7×106 jaroj
36Cl 36Ar, 36S 2,24×10−6 310×103 jaroj
234U 230Th 2,826×10−6 245,25×103 jaroj
230Th 226Ra 9,1577×10−6 75,69×103 jaroj
231Pa 227Ac 2,116×10−5 32,76×103 jaroj
14C 14N 1,2097×10−4 5730 jaroj
226Ra 222Rn 4,33×10−4 1600 jaroj
* fina ero de radioaktiva serio

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]