Nymburk
| Nymburk | |||
| germane Nimburg, germane Neuenburg an der Elbe | |||
| urbo | |||
 Aviadila vido al la centro de Nymburk
| |||
|
|||
| Oficiala nomo: Nymburk | |||
| Ŝtato |  Ĉeĥio
| ||
|---|---|---|---|
| Regiono | Mezbohemia regiono | ||
| Distrikto | Distrikto Nymburk | ||
| Administra municipo | Nymburk | ||
| Historia regiono | Bohemio | ||
| Rivero | Elbo | ||
| Situo | Nymburk | ||
| - alteco | 193 m s. m. | ||
| - koordinatoj | 50° 11′ 00″ N 15° 02′ 00″ O / 50.18333 °N, 15.03333 °O (mapo) | ||
| Areo | 20,54 km² (2 054 ha) | ||
| Loĝantaro | 15 510 (2024) | ||
| Denseco | 755,11 loĝ./km² | ||
| Tabulo | Mezelba tabulo | ||
| Fondo | 1275 | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | 288 02 | ||
| NUTS 3 | CZ020 | ||
| NUTS 4 | CZ0208 | ||
| NUTS 5 | CZ0208 537004 | ||
| Katastraj teritorioj | 2 | ||
| Partoj de urbo | 2 | ||
| Bazaj setlejunuoj | 21 | ||
  Situo enkadre de Ĉeĥio
| |||
 Vikimedia Komunejo: Nymburk
| |||
| Retpaĝo: www.mesto-nymburk.cz | |||
 Portalo pri Ĉeĥio
| |||
Nymburk estas distrikta urbo en Ĉeĥio. Ĝi havas 15 510 loĝantojn (2024).
La najbaraj municipoj de la setlejo estas Všechlapy (distrikto Nymburk), Písty, Poděbrady, Kovanice, Kostomlátky, Budiměřice, Bobnice, Hořátev, Kamenné Zboží kaj Dvory.
Historio
[redakti | redakti fonton]La urbo estis fondita ĉirkaŭ la jaro 1275 de ĉeĥa reĝo „fera kaj ora“ Přemysl Otakar la 2-a kaj dum tuta mezepoko ĝi apartenis al gravaj urboj en la lando, havante multe da privilegioj. Per siaj fortikaĵoj kaj akvaj fosaĵoj ĝi estis fama kiel „citadelo sur la rivero Elbo“ kaj apogo de reĝa potenco. Grava estis vadejo tra la rivero.
Pri komencoj de homa prisetlado de ĉi tiu loko atestas pratempaj unikaj tumuloj, arkeologie datitaj 3600 jarojn antaŭ Kristo. Ĝi alirebliĝos baldaŭ por publiko. La urbo kreskis kaj riĉiĝis ĝis tridekjara milito (1618-1648). Dum ĝi la urbo estis bruligita, detruita, la fortikaĵoj disrompitaj. La vivo nur malrapide revenis. Pozitiva ŝanĝo estis fondo de la fervojo en la jaro 1870. De tiu tempo la urbo denove konstakte kreskas, oni konstruis fabrikojn, lernejojn, publikajn konstruaĵojn, firmigis bordojn de la rivero kaj konstruis novan ponton kaj akvoelektrocentralon kun naviga kluzo (en la komenco de la 20-a jarcento).
Nuna Nymburk estas moderna centro de la meza Elba baseno, urbo de kulturo, verdaĵo, sporto kaj de multaj historiaj memorindaĵoj. Vidindaj estas preĝejo de sankta Egidio (ĉeĥe Jiljí) el la jaroj 1280-1380 kun rara gotika brika arkitekturo, mezepokaj fortikaĵoj estas tipaj por la urbo; du akvaj fosaĵegoj – parto de la fortikaĵoj kaj historia zono; renesanca urbodomo kaj malnovaj domoj sur la placo de Premislidoj; ekipparto de la maltejo el la fino de 16-a jarcento estas alirebla publike; pesta kolono; eksa akvoturo „Turka turo“; kapelo de sankta Johano Nepomuka, ktp.
El pli novaj arkitektaĵoj estas vizitindaj gimnastikejo de la asocio „Sokol – Falko“, gimnazio, evangelika preĝejo; kolegio de Hus, ponto trans Elbo, teatro, baza lernejo kaj moderna kubisma konstruaĵo de la krematorio.
El la vico de elstaraj urbanoj, verkistoj, poetoj, reĝisoroj, almenaŭ ni prezentu Bohuslav Matěj Černohorský (1684-1742), baroka muzika komponisto. Al lia omaĝo oni aranĝas ĉiujare internacian muzikan festivalon. Fama verkisto Bohumil Hrabal travivis en loka bierfabriko infanecon kaj junecon. En la jaro 1999 la urbo kreis muzean ekspozicion pri lia verko kaj vivo. En la muzeo estas ankaŭ grandproporcia bildo de Alfons Mucha kaj fervoja ekspozicio pri evoluo de la fervojo en la urbo.
Sur krucvojo de la „Boleslavská“ strato kaj la strato „28.října“ estas memortabulo de Josef Šilhart – esperanta instruisto kaj verkisto de utilaj lerniloj kaj manlibroj.
Loĝantaro
[redakti | redakti fonton]| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 1869 | 3 475 |
| 1880 | 5 858 |
| 1890 | 7 057 |
| 1900 | 7 843 |
| 1910 | 10 169 |
| 1921 | 11 853 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 1930 | 11 892 |
| 1950 | 11 914 |
| 1961 | 12 585 |
| 1970 | 13 263 |
| 1980 | 14 033 |
| 1991 | 15 142 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 2001 | 14 407 |
| 2011 | 14 796 |
| 2014 | 14 881 |
| 2016 | 14 979 |
| 2017 | 14 951 |
| 2018 | 15 062 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 2019 | 15 063 |
| 2020 | 15 154 |
| 2021 | 14 797 |
| 2022 | 14 780 |
| 2023 | 15 424 |
| 2024 | 15 510 |
Esperanto
[redakti | redakti fonton]
En strato Boleslavská estas memortabulo omaĝe al Josef Šilhart.La urban propagandilon el la ĉeĥa al Esperanto tradukis Jindřiška Drahotová.
En Nymburk okazis de la 25-a ĝis la 28-a de oktobro 2013 konferenco de ĈEA[1].
Referencoj
[redakti | redakti fonton]
| ||||