Orchis anthropophora

Kiel legi la taksonomion Aceras anthropophorum
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta Klaso: Unukotiledonuloj monocotyledones Ordo: Asparagaloj Familio: Orkidacoj Orchidaceae Genro: Orkido Orchis Specio: A. anthropopophorum’’
Dunomo
' Aceras anthropophorum '
Aliaj Vikimediaj projektoj
Sistematiko en Vikispecioj
Komunejo pri Aceras anthropophorum
v • d • r

Aceras anthropophorum (L.) W.T.AITON, sin.: Orchis anthropophora (L.) All.) estas la sola specio de la monotipa plantgenro Aceras en la familio de la orkidacoj (Orchidaceae).

Nomo

La genra nomo Aceras konsistas el la greka antaŭsilabo α- a- = sen kaj κέρας keras = korno. La specia epiteto anthropophorum konsistas el la grekaj vortoj άνθρωπος anthropos = homo kaj φερείν pherein = porti.

Priskribo

folirozedo en vintro

ilustraĵoj el Ilustraĵoj de oridoj, kiuj aperas en Germanujo, tabulo 11

Habito kaj folio

Aceras estas relative gracila multjara herba planto, kiu atingas averaĝan kreskoalton de 20 ĝis 40 cm. La geofito formas relative malgrandaj, rondaj ĝis ovformaj plantbulboj kiel rezervorganoj. Fine de la flortempo la planto formas el bulbidon novan tigon el kiu jam an aŭtono elkreksas folio. La planto travintras kun verdaj folioj. La folioj je la malsupra parto de la tigo rozedforme alproksimiĝitaj, kaj la folioj je la supra parto de la tigo ĉirkaŭas la tigon ingforme. La relative multaj (kvar ĝis naŭ) brilaj la verdaj folioj havas longece lanceta formo.

parto de floraro de unusimetriaj floroj

Floraro kaj floro

La altaj filigranaj floraro entenas pli ol 100 floroj. La duseksaj floroj estas [[dusemittriaj kaj trinombraj. La grandeco de floro estas 12 ĝis 14 mm. La .ovformaj, sepaloj havas ruĝan randon kaj la iometre malpli grandaj petaloj formas duongloban kaskon. La labelo (lipo) estas senspronaj, 12 ĝis 15 mm longaj, pendantaj, verdecaj/okroflavaj ĝis brunaj/oranĝruĝa. La planto floras de komenco de majo ĝis fino de junio. La kromosomonombro estas 2n = 42.

Aceras anthropophorum en

biotopo]], de malgrasa herbejo Kuppenrhön apud la Fulda

Kreskejo

La planto ŝatas sunajn montetojn, malaltajn malgrasa razeno kaj maldensaj arbustejoj. La grundo estu seka kaj meze freŝa.

Sistematiko

La akceptita genra nomo Aceras R.BR. estis starigita en la jaro 1813 fare de Robert Brown. La nuntempa valida nomo estas Aceras anthropophorum (L.) W.T.AITON 1814.

Apud la bazonimo Ophrys anthropophora L. 1753 ekzistas pliaj sinonimoj, kiu baziĝas sur la sama tipo:

Orchis anthropophora (L.) ALL. 1785 Arachnites anthropophora (L.) F.W.SCHMIDT 1793 Satyrium anthropophorum (L.) PERS. 1807

Loroglossum anthropophorum (L.) RICH. 1817 Himantoglossum anthropophorum (L.) SPRENG. 1826 Serapias anthropophora (L.) JUNDZ. 1830

Subspecioj, varioj kaj hibridoj

×Orchiaceras bivonae ×Orchiaceras bivonae

&#215Orchiaceras spurium ×Orchiaceras spurium

De Aceras nek subspecioj nek varioj estas konataj Aceras anthropophorum mem estas tre proksime parenca al Orchis militaris-formoj kaj hibridiĝa kun ties specioj: soldata orkido (Orchis militaris), Itala orkido (Orchis italica), purpura orkido (Orchis purpurea) kaj simia orkido (Orchis simia).

ekzemple:

• ×Orchiaceras bergonii (NANTEUIL) E.G.CAMUS (sin.: Orchis × bergonii NANTEUIL) = Orchis anthropophora × Orchis simia
• ×Orchiaceras bivonae (TOD.) SOÓ (sin.: Orchis × bivonae TOD.) = Orchis anthropophora × Orchis italica
• ×Orchiaceras meilsheimeri (ROUY) P.FOURN. (sin.: Orchis × macra LINDL.) = Orchis anthropophora × Orchis purpurea
• ×Orchiaceras spurium (RCHB. F.) E.G.CAMUS (sin.: Orchis × spuria RCHB.F.) = Orchis anthropophora × Orchis militaris

Bildaro

• 
  ŝafoj en la Rhön paŝtas en biotopo
• 
  planta grupo
• 
  floraro
• 
  floraro
• 
  floroj
• 
  floroj
• 
  floroj
• 
  Aceras anthropophorum dekstre
  bildo en:
  Otto Wilhelm Thomé: „Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz“, Gera 1885

Referencoj

Literaturo

• Arbeitskreise Heimische Orchideen (Hrsg.): Die Orchideen Deutschlands. Arbeitskreise Heimische Orchideen, Uhlstädt-Kirchhasel 2005, ISBN 3-00-014853-1.
• Helmut Baumann, Siegfried Künkele: Die wildwachsenden Orchideen Europas. Franckh, Stuttgart 1982, ISBN 3-440-05068-8.
• Karl-Peter Buttler: Orchideen. Die wildwachsenden Arten und Unterarten Europas, Vorderasiens und Nordafrikas (= Steinbachs Naturführer. 15). Mosaik, München 1986, ISBN 3-570-04403-3.
• Robert L. Dressler: Die Orchideen - Biologie und Systematik der Orchidaceae (Originaltitel: The Orchids. Natural History and Classification. Harvard University Press, Cambridge, Mass. u. a. 1981). Übersetzt von Guido J. Braem unter Mitwirkung von Marion Zerbst. Bechtermünz, Augsburg 1996, ISBN 3-86047-413-8 (gutes Werk zum Thema Systematik).
• Hans Sundermann: Europäische und mediterrane Orchideen. 2. Auflage. Brücke, Hildesheim 1975, ISBN 3-87105-010-5.
• John G. Williams, Andrew E. Williams, Norman Arlott: Orchideen Europas mit Nordafrika und Kleinasien (= BLV-Bestimmungsbuch. 25). Übersetzt, bearbeitet und ergänzt von Karl Peter Buttler und Angelika Rommel. BLV, München/Bern/Wien 1979, ISBN 3-405-11901-4.

Speciala literaturo pri Aceras

• T. Blachnik-Göller: Aceras anthropophorum – Erstfunde für Bayern. In: Berichte der Bayerischen Botanischen Gesellschaft. Band 62, 1991, S. 263–266 (PDF-Datei).
• E. Klein: Die intragenerischen Hybriden der Gattung Orchis sowie deren intergenerischen Hybriden mit den Gattungen Anacamptis, Aceras und Serapias. In: Berichte aus den Arbeitskreisen Heimische Orchideen. Band 6, Nr. 1, 1989, S. 12–24.
• M. Kropf: Rezente Bestandsentwicklung (sub-)mediterraner Pflanzenarten: Die Verbreitung des Ohnsporns (Aceras anthropophorum [L.] AIT.) im Nahegebiet (Flora von Rheinland-Pfalz). In: Mainzer naturwiss. Archiv. Band 41, 2003, S. 93–102.
• H. Schlagowski: Aceras anthropophorum (L.) AITON fil. und deren Bastarde. In: Mitteilungsblatt des Arbeitskreises Heimische Orchideen Baden-Württemberg. Band 2, Nr. 6, 1970, S. 81–88.
• N. Schlaich: Ein bemerkenswerter Wiederfund nach 45 Jahren von Aceras anthropophorum (L.) W.T. AITON an der nördlichen Bergstraße. In: Berichte aus den Arbeitskreisen Heimische Orchideen. Band 1, Nr. 1, 1984, S. 93.
• Richard M. Bateman, Alec M. Pridgeon, Mark W. Chase: Phylogenetics of subtribe Orchidinae (Orchidoideae, Orchidaceae) based on nuclear ITS sequences. 2. Infrageneric relationships and reclassification to achieve monophyly of Orchis sensu stricto. In: Lindleyana. Band 12, 1997, S. 113–141.
• Richard M. Bateman, Peter M. Hollingsworth, Julian Preston, Yi-Bo Luo, Alec M. Pridgeon, Mark W. Chase: Molecular phylogenetics and evolution of Orchidinae and selected Habenariinae (Orchidaceae). In: Botanical Journal of the Linnean Society. Band 142, Nr. 1, 2003, S. 1–40, DOI:10.1046/j.1095-8339.2003.00157.x.

Vidu ankaŭ

• Listo de orkidgenroj

Eksteraj ligiloj

• Orchis anthropophora en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio Orchis anthropophora en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Orchis anthropophora en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

• Aceras anthropophorum (L.) W. T. Aiton, Ohnsporn. W: FloraWeb.de. germane*
• Thomas Meyer: Datenblatt mit Bestimmungsschlüssel und Fotos bei Flora-de: Flora von Deutschland (alter Name der Webseite: Blumen in Schwaben).

Disvastigomapoj

• Deutschland Arkivigite je 2011-07-06 per la retarkivo Wayback Machine
• Deutschland AHO Arkivigite je 2016-05-27 per la retarkivo Wayback Machine
• Schweiz AGEO^{[rompita ligilo]}

Regionalaĵoj

• Die Orchideen der Rhön: Orchis anthropophora, Ohnsporn
• orchis.de: Aceras anthropophorum
• AGEO Schweiz: Aceras anthropophorum
• Die Orchideen Deutschlands: Orchis anthropophora^{[rompita ligilo]}
• Natur Lexikon: Aceras anthropophorum^{[rompita ligilo]}
• Verbreitungskarte D bei FloraWeb Arkivigite je 2011-07-06 per la retarkivo Wayback Machine
• Formentera (Balearen): Aceras anthropophorum^{[rompita ligilo]}
• "Orquídeas de Almería" Bilderserie: Ohnhorn (Aceras anthropophorum) Arkivigite je 2016-03-04 per la retarkivo Wayback Machine