Pentanalo

Pentanalo
Plata kemia strukturo de la Pentanalo
Tridimensia kemia strukturo de la Pentanalo
Alternativa(j) nomo(j)
Valeraldehido Valeralo Amila aldehido Butil-formaldehido
Kemia formulo	C5H10O
CAS-numero-kodo	110-62-3
ChemSpider kodo	7772
PubChem-kodo	8063
Merck Index	15,10088
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo kun akra odoro
Molmaso	86.134 g·mol^-1
Denseco	0.8095g cm^−3
Fandpunkto	-91.5 °C
Bolpunkto	102 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,3944
Ekflama temperaturo	12 °C
Memsparka temperaturo	205 °C
Acideco (pKa)	15.59[1]
Solvebleco	Akvo:13.5 g/L
Mortiga dozo (LD50)	4580 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R11 R38 R41 R36/37/38 [2]
Sekureco	S16 S26 S33 S39 S37/39
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F Brulema Xi Irita
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H315, H317, H319, H332, H335[3]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P271, P272, P280, P302+352, P303+361+353, P304+312, P304+340, P305+351+338, P312, P321, P332+313, P333+313, P337+313, P362, P363, P370+378, P403+233, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Pentanalo aŭ valeraldehido estas organika kombinaĵo el valerata acido rezultanta el kataliza oksidigo de la pentanolo. Ĝi estas senkolora likvaĵo kun akra odoro uzada kiel nutro-aldonaĵo, gustigilo, kemiaj sintezoj de rezinoj kaj en la akcelado de la kaŭcuka produktado. Ĝi estas irita substanco kiu partoprenas en pluraj kemiaj reakcioj.

La karakterizaj reakcioj de la pentanalo estas:

• Reakcioj de nukleofilia aldono
• Aldono de cianida acido
• Aldono de bisulfitoj
• Interagado kun alkoholoj
• Aldono kun Grinjardaj reakciantoj
• Polimerizaj reakcioj
• Polikondensiĝaj reakcioj
• Oksidigo kun amoniaka solvaĵo de arĝenta nitrato, (ankaŭ konata kiel arĝenta spegulo)
• Oksidigo kun kupra hidroksido
• Reakcio de Cannizzaro
• Hidrogenigaj reakcioj: Pentanalo kapablas ligiĝi al hidrogeno, rekuperanto la pentanolon
• Halogenidigoj
• Brulado

Sintezoj

Sintezo 1

• Valeraldehido estas preparata per kataliza agado de la 1-buteno sur formaldehido:^[4]

Sintezo de la Valeraldehido Sintezo de Valeraldehido ekde la 1-buteno.

Sintezo 2

• Valeraldehido povas prepariĝi per kataliza hidratigo de la 1-butino:

Sintezo de la Valeraldehido Sintezo de Valeraldehido ekde la 1-butino.

Sintezo 3

• Valeraldehido estas sintezata per kataliza oksidigo de la pentanolo:

Sintezo de la Valeraldehido Sintezo de Valeraldehido ekde la pentanolo.

Reakcio

• Valeraldehido eksperimentas memaldolan reakcion en ĉeesto de aluminia katalizilo donante 2-propil-3-hidrokso-heptanalon:^[5]

Sintezo de la Valeraldehido Memaldola reakcio de Valeraldehido.

Literaturo

• Chemicalland21
• Toxnet
• Hydroformylation process for producing 1,6-hexanedials
• A Comprehensive Guide to the Hazardous Properties of Chemical Substances, Pradyot Patnaik
• Advances in Carbohydrate Chemistry, Volume 4
• Sittig's Handbook of Toxic and Hazardous Chemicals and Carcinogens, Richard P. Pohanish

Vidu ankaŭ

• Valerata acido
• Valproata acido
• Valero-nitrilo
• δ-valero-laktono
• γ-valerato-laktono
• Mevalonata laktono

Referencoj

1. HMDB
2. Chemical Book
3. Pubchem
4. Production-Integrated Environmental Protection and Waste Management in the ..., Claus Christ
5. Mechanochemical Organic Synthesis, Davor Margetic,Vjekoslav Štrukil

• Kategorio Pentanalo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).