Tektono
|
Por la planta genro, vidu la artikolon tektono (genro). |
En geologio, tektono[1] estas natura procezo, kiu regas la strukturon, kvalitojn, kaj evoluon de la Terkrusto.[2] La tuto de tektonoj nomiĝas tektonismo;[1] la studfako de geologio pri tektonoj nomiĝas tektoniko.[1]
Klasifiko
[redakti | redakti fonton]Etenda tektono
[redakti | redakti fonton]Etenda tektono estas procezo, kiu plilongigas kaj maldikigas la terkruston. Tia tektono okazas, ekzemple, ĉe la disfendo de kontinenta plato.
-
Tipaj faŭltoj kaŭzitaj de etenda tektono -
Disfendo de kontinenta plato
Maletenda tektono
[redakti | redakti fonton]Maletenda tektono estas procezo, kiu mallongigas kaj dikigas la terkruston. Tia tektono okazas, ekzemple, kiam kontinentaj platoj kolizias.
-
Tipaj faŭltoj kaŭzitaj de kontraha tektono -
Maletenda tektono ĉe kolizio de du kontinentaj platoj
Frapa-glita tektono
[redakti | redakti fonton]Frapa-glita tektono estas procezo, kiu movas platojn paralele inter si, ne etendante nek maletendante. Tia tektono troviĝas laŭ oceanaj kaj kontinentaj transformaj faŭltoj.
-
Florformaj strukturoj faritaj de frapa-glita tektono -
Faŭlto farita de frapa-glita tektono en Kalifornio, Usono
Etimologio
[redakti | redakti fonton]La vorto tektono devenas de la helena vorto τέκτων téktōn “ĉarpentisto, konstruisto”. La geologia senco devenas de la fakto, ke tektono “konstruas” la formon de la terkrusto.