Terzaga
| Terzaga | |||
|---|---|---|---|
 | |||
municipo en Hispanio  vd
| |||
| Administrado | |||
| Lando | Hispanio | ||
| Regiono | Kastilio-Manĉo | ||
| Provinco | Gvadalaĥaro | ||
| Komarko | Senjorlando de Molina-Alto Tajo (Molina-Alta Taĵo) | ||
| Poŝtkodo | 19312 | ||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 19 (2023) [+] | ||
| Loĝdenso | 1 loĝ./km² | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 40° 42′ N, 1° 54′ U (mapo)40.6944853-1.9043962Koordinatoj: 40° 42′ N, 1° 54′ U (mapo) [+] | ||
| Alto | 1 079 m [+] | ||
| Areo | 34 km² (3 400 ha) [+] | ||
| |||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Terzaga [+]
| |||
Terzaga estas municipo en Hispanio, en la aŭtonoma komunumo, do regiono Kastilio-Manĉo kaj la provinco Gvadalaĥaro. Laŭ la stato de 2023 en la municipo vivis 19 loĝantoj sur areo de 34 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 0,6 loĝantoj/km². La loĝantoj nomiĝas terzagutos respektive terzagutas.
Situo kaj geografio
[redakti | redakti fonton]Terzaga situas en la nordorienta parto de Kastilio-Manĉo en la komarko aŭ distrikto Senjorlando de Molina-Alto Tajo en la orienta parto de la provinco Gvadalaĥaro, sude de la komarko kaj ĉe la komenco de la Natura Parko de Alto Tajo, je altitudo de 1079 m super marnivelo; je 161 km el Gvadalaĥaro, la provinca ĉefurbo, je 171 km el Zaragozo, je 97 km el Teruelo, kaj je 22 km el Molina de Aragón. La geografiaj koordinatoj estas 40°41′40″N 1°54′16″Ok. Najbaras la municipoj Baños de Tajo, Tierzo, Torrecuadrada de Molina, Traíd, Pinilla de Molina kaj Taravilla.
La klimato estas mediteranea kontinenta, kun malvarmaj vintroj kaj varmaj someroj. La jaraveraĝa temperaturo en Terzaga estas de 9.8 °C. La jara precipitaĵo estas de 519 mm, pluvas dum ĉiuj sezonoj kvankam modere.
Abundas arbaroj de juniperoj kaj pinoj, kun abundo de Incensa junipero, kaj pinoj, kaj montaraj kaj nigraj kaj pinastroj. Elstaras ankaŭ la abundo de kverkoj, pruneloj, kaj fungoj Boletus kaj Lactarius. Estas granda vario de bestospecioj, inter kiuj cervoj, damaoj, kapreoloj, gipoj, turfalkoj, nizoj, akcipitroj, agloj, migrofalkoj, perdrikoj, strigoj, vulpoj, sovaĝaj katoj, vespertoj, meloj, lutroj kaj musteloj, inter aliaj.
Historio
[redakti | redakti fonton]Pro situo kaj nomo de tradicio keltibera, oni supozas, ke Terzaga jam ekzistis en la 5-a jarcento kaj ĝi apartenis en la epokoj de romanoj kaj visigotoj en la provinco Tertia Romanorum. Laŭ la nomo Tercage kaj Tercegüela, aperas en kelkaj dokumentoj de la senjorio de Molina de la 12-a jarcento ĉiam rilate al siaj salejoj. De berbera deveno, la vorto Tercage signifas juniperejo.
Probable en Terzaga estis kastelo fortikaĵa araba situa, laŭ parola tradicio, en la Peña del Moro. Restas spuroj de gvatoturoj kaj en la fontoj de Fuentejimena aperis fragmentoj de islama ceramiko. La toponimo de tiu loko ŝajnas el la legendo de Cido. Oni supozas, ke li pasis tra tiu areo el Burgoso al Valencio en la 11-a jarcento. Kaj ŝajne laŭ tiu estis nomita Fuentejimena (honore al sia edzino) nome fonto de loko proksima al antikva kastro keltibera ankoraŭ ne elfosita.
Ĝiaj salejoj estis gravaj dum la Mezepoko. La grafo Pedro Manrique de Lara donsi ilin al la monaĥejo de Sankta Maria de Huerta kaj poste la kvina senjorino doña Blanca, en sia testamento de 1293, donis ĝin al sia kavaliro Juan Fernández. En la 14-a jarcento, kiam la senjorio estis donita al la reĝo Petro la 4-a de Aragono, tiu donis ilin al sia kortegano Garcia de Vera. Ili pasis iom poste al la senjorio de Molina de la familio Mendoza de Molina, grafoj de Priego, el la 15-a jarcento.
Terzaga ĉiam vivtenis sin el agrikulturo (kultivo de cerealo) kaj brutobredado (ĉefe de ŝafoj). La ekstremaj vintroj devigis la praktikadon de la transmigra brutobredado, trasirigante la gregojn laŭ la gregovojo kvenka al Sierra Morena.
Post la Hispana Enlanda Milito la loĝantaro falis el 301 en 1940 al 19 en 2016, tio estis oni perdis loĝantojn pro diversaj tialoj: nome bataloj, prizono, politika persekutado, malsato ktp. Meze de la 20a jarcento la loĝantaro de multaj vilaĝoj de la regiono atingis pinton, kaj ankaŭ ĉe Terzaga, sed poste okazis elmigrado, senloĝigo kaj maljuniĝo de la loĝantaro ĉefe dum la 1960-aj kaj 1970-aj jaroj, kaj ankaŭ ĉe Terzaga kie la nombro de loĝantoj falis al la nunaj 19 en 2023.
Ekonomio
[redakti | redakti fonton]Agrikulturo kaj brutobredado tradicie. Pensioj de emerituloj. Turismo: preĝejo, popola arkitekturo kaj salejoj.
