Tías

Tías
municipo en Hispanio ^vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj Adeje ^vd
Poŝtkodo	35572
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	21 433  (2023) [+]
Loĝdenso	332 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	28° 57′ N, 13° 39′ U (mapo)28.953055555556-13.653055555556Koordinatoj: 28° 57′ N, 13° 39′ U (mapo) [+]
Alto	200 m [+]
Areo	64,61 km² (6 461 ha) [+]
Tías (Kanariaj insuloj) DEC Situo de Tías
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Tías [+]
v • d • r

Tías [TIas] estas urbo kaj municipo apartenanta al la provinco Las Palmas, en la regiono Kanarioj.^[1] Ĝi etendiĝas sur la suda marbordo de la insulo Lanzarote.

Geografio

Ĝi etendiĝas en la sudokcidenta parto de la insulo Lanzarote, borde de la Atlantiko, lime kun tiuj de Yaiza (okcidente), Tinajo (norde) kaj San Bartolomé (oriente).

La areo de la municipa kerno de Tías staras sur la milda deklivo de la vulkana konuso de Montaña Blanca kaj ĝiaj domoj kuŝas surŝtupe sur tiu, prezidita de la preĝejo Nuestra Señora de La Candelaria. Krom la municipa ĉefurbo, nome Villa de Tías, la ĉefa loĝanta kaj ekonomia kerno de la municipo estas Puerto del Carmen, unu de la turismaj centroj plej gravaj de la insulo. Fakte, Puerto del Carmen, kun iom pli ol 11 000 loĝantoj, superas la ĉefurbon mem, kiu havas nur iom pli ol 6 000 loĝantoj. Aliaj loĝlokoj de la municipo estas jenaj: La Asomada, Mácher, Conil, Masdache kaj Vega de Tegoyo, ĉiuj kun malpli ol 1 000 loĝantoj.

Nordokcidente: Tinajo kaj Yaiza	Norde: San Bartolomé kaj Tinajo	Nordoriente: San Bartolomé
Okcidente: Yaiza		Oriente: San Bartolomé kaj Atlantika Oceano
Sudokcidente Yaiza kaj Atlantika Oceano	Sude: Atlantika Oceano	Sudoriente: Atlantika Oceano

Historio kaj ekonomio

En la areo estis setlejoj de guanĉoj. Post la konkero fare de normandoj, la nevo de Johano de Béthencourt, Maciot, heredanto de la senjorlando de Kanarioj, fondis Teguise, norde de Tías.

En la insulo gravis produktado de kalia herbo kaj eksportado jam fine de la 18-a kaj komenco de la 19-a jarcentoj. Kiam tiu dekadencis, sekvis importado de koĉo kiu utilis por tekstila industrio. Pere de tiu rimedo Arrecife iĝis insula ĉefurbo en 1847, kaj tial ĝi iĝis ekonomia kaj politika centro de Lanzarote, norde de Tías. Ekde la 1970-aj jaroj la urbo iĝis altirejo por turismo.

La portugala verkisto José Saramago instaliĝis en Tías en 1993 kaj tie verkis kelkajn verkojn kiel Eseo pri blindeco (1995) kaj ĉiujn sekvajn. Li mortis en Tías la 18an de junio 2010. José Saramago estas omaĝita surloke per skulptaĵo preskaŭ kvinmetra el ŝtalo sur placeto alireja al A Casa José Saramago, sidejo de la Fondaĵo José Saramago en Lanzarote. La skulptaĵo montras olivarbon faritan el la inicialoj de José Saramago. La skulptaĵo estas verko de José Perdomo bazita sur la desegno de Esther Viña, ambaŭ kreintoj de la emblemo de A Casa José Saramago de Tías.^[2]​

Demografio

Ĝis 1981 la loĝantaro kreskiĝis nur ĝis iom pli ol 3 000 loĝantojn; poste kreskiĝis ĝis nunaj preskaŭ 21 000 loĝantoj pro la gravo de turismo, preskaŭ sepobligante la populacion.

Loĝlokoj

Survoje al Mácher.

Preĝejo de Conil.

Puerto del Carmen, Tías, Mácher, La Asomada, Conil, Masdache kaj Vega de Tegoyo.

Vido de la haveno de La Tiñosa en Puerto del Carmen.

Referencoj

1. «Datos del Registro de Entidades Locales». Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas. Konsultita la 23an de aŭgusto 2021.
2. Inaugurada la Glorieta José Saramago en Tías

Vidu ankaŭ

• Listo de la municipoj de provinco La Palmoj

Eksteraj ligiloj

• Kategorio Tías en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• Historio de la municipo Tías (Lanzarote)
• Retejo de la Municipo Tías
• A Casa José Saramago, la Fondaĵo José Saramago en Tías

• En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Tías (Las Palmas) en la hispana Vikipedio.