Lenguas bahnáricas | ||
---|---|---|
Región | Indochina | |
Países |
![]() ![]() ![]() | |
Familia |
Austroasiático | |
Subdivisiones |
Central Septentrional Occidental | |
![]() Bahnárico
| ||
Las lenguas bahnáricas son un grupo de unas 30 o 40 lenguas austroasiáticas habladas por unas 700 000 personas en Vietnam, Camboya y Laos. Paul Sidwell demostró que dentro de las lenguas austroasiáticas cuanto mayor semejanza léxica tiene un grupo con los grupos bahnáricos y katuicas, tanto mayor cercanía geográfica tiene con estos grupos, aun cuando no existe una innovación común al bahnárico y el katuico que sugiera que estos dos grupos formen una rama. Eso sugiere que el área donde se hablan estos grupos es un área de difusión para el resto de grupos.
La diversidad interna de las lenguas bahnáricas sugiere que el grupo empezó a diversificarse hace unos 3000 años. El bahnárico septentrional se caracteriza por la existencia de una oposición de registro entre voz murmurada y voz modal, que en sedang ha evolucionado a una voz modal-rehilada.
Sidwell (2009) tentativamente divide el grupo bahnárico en cuatro ramas, clasificando el idioma cua (kor) como lengua independiente que forma el bahnárico oriental:[1][2]
Los numerales comparados de diferentes lenguas bahnáricas son:[3][4]
GLOSA | Septentrional | Oriental | PROTO- BAHNÁRICO | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bahnar | Tampuan | Kaco' (Kachok) |
Halang | Hre | Jeh | Rengao | Sedang | Todrah (Mo'dra) |
Cua | ||
1 | moːɲ | maoɲ | mᵊnɔ̃ʷ | mo̤iʔ | moːiʔ | mṳaiʔ | mo̤iʔ | moːi | muə̤̆i | muːiʔ | *muəi |
2 | ʔbaːr | pi̤ər | piɾl | bar | baiʔ | bal | bar | peˤa | bar | vaːl | *ɓaːr |
3 | peːŋ | paiŋ | pɑi | pe | piʔ | pei | pi | paˤi | pi | pe | *pɛ |
4 | pwan | pwan | pɔn | puən | pun | puən | pun | puˤn | pun | poːt | *puən |
5 | pəʔdam | pata̤m | pᵊdʌpm̩ | bədăm | pədam | pədăm | padăm | pətaˤam | padăp | (kə)dap | *pɗam |
6 | tədrəw | trao | tⁱɑo | dədrăw | tədra̤w | tədrăw | tadru | tədraˤw | taⁿdru | (ka)drəu | *tᵊ-draw < *t(n)raw |
7 | təpəh | tampaəh | tᵊpɔx | təpe̤h | təpe̤h | təpe̤h | tapă̤ih | təpah | tape̤ih | (ka)pəh | *t-pəh |
8 | təhŋaːm | taŋhaːm | tᵊhɛ̃ːm | təham | nəhim | təham | taham | təheˤam | tahim | tʰəːm | *t-(n)haːm |
9 | təsin | ʔɲçən | ⁿɟɵːn | čəčĭn | həči̤n | təčĕ̤n | tačĭ̤n | təčin | taci̤n | (ka)siːt | *t-ceː₂n |
10 | miɲ ɟĭt | ʔɲcɨ̤t | ⁿɟʌt | ɟă̤t | (hə)ɟa̤t | ɟă̤t | ɟă̤t | moːi čat | ɟă̤t | kɨ̆l | *ɟɨt |
GLOSA | Occidental | Meridional | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Laveh (brao) |
Kru'ng | Laven | Nyaheun | Jeng (Cheng) |
Oi | Sapuan | Ko'ho (Sre) |
Mnong central |
Mnong oriental |
Chrau- Stieng | |
1 | muːi | muːi | mui | muːi | muəi | mui | mui | dul | mwai | mueː | muoːi |
2 | baːr̃ | baːr | bər | baːn | mbar | bar̃ | bar | ba̤r | p̤ar | bar | val |
3 | pɛː | pɛː | pɛ | pɛ | pɛ | pae | pɛ | pe | pɛ | pai | pe |
4 | puən | puən | puan | puan | puon | puan | puan | poan | pwăn | puoːn | puoːn |
5 | šəːŋ | çəːŋ | sʌŋ | sɐːŋ | səŋ | sɨŋ | səŋ | pram | prăm | prăm | prăm |
6 | tr̃əw | trəw | trăw | tro | traw | tr̃ao | trăw | prau | praw | pro | prau |
7 | pəh | pəh | pʌh | pah | pʌh | pah | pah | poh | pɵh | poh | pŏh / paːh |
8 | tʰaːm | tʰaːm | tʰam | tʰaːm | tʰʌm | tʰaːm | tʰam | pʰa̤m | pʰam | pam | pʰam |
9 | čɛn | cɛːn | cin | cin | cĭn | čin | cĭn | sin | cʰən | sɯ̆n | suˀn |
10 | čɪt | (muːi) cit | cĕt | cit | cĭt | čĭt | (mui) ɟĭt | ɟət | c̤ət | măt | maːt |