A-21

Pirinioetako Autobia
Kokapena
HasieraIruñea
AmaieraJaka
Deskribapena
Luzera110km

Pirinioetako autobia Nafarroako eta Espainiako autobia bat da, Iruñea eta Jaka lotzen dituena eta, eskala txikiagoan, Euskal Herria eta Katalunia  A-23  eta  A-22  bidez.

Nafarroako Gobernuak eraiki zuen 2005 eta 2012 urteen artean  N-240  errepidearen trazadura zaharraren gainean, Iruña eta Esa arteko eta gaur egun  NA-2420  errepidea. Bestalde, Espainiako Gobernuak ia ez du bere zatia gauzatu gaur arte, zatiaren erdia baino gehiago eraiki gabe baitago.

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

 N-240  errepideak Tarragona eta Bilbo lotzen zituen Lleida, Uesca, Iruña eta Gasteiztik.  A-10  autobidea eraiki ondoren, Nafarroako Gobernuak beste bi autobide eraikitzea planifikatu zuen: A-12  eta  A-21 .

Horrela, pixkanaka-pixkanaka, azpiegituraren etorkizuneko ibilbidea zehaztu zen, Iruñetik abiatu eta Espainiako mugaraino iritsiko zena, Zangozatik gertu. Hortik Espainiako Gobernua arduratuko litzateke azpiegitura Uescaraino jarraitzeaz. Horretarako bi formula zeuden: Jakara arte eta gero Uescara  A-23 tik, kostuak aurreztuz, edo zuzenean Uescara  A-132  errepidea, alternatiba garestia baina laburra. Azkenean, kosturik txikieneko aukeraren alde egin zuen.

Autobiaren Nafarroako zatia eraikitzeko eta ondoren ustiatzeko kontratua administrazio-emakida bidez esleitu zen, gehienez ere 30 urterako (iraungitze-data 2039), itzalpeko bidesariaren modalitatearen bidez. Erabiltzaileek ez dute ordaindu beharrik izango, eta Nafarroako Gobernuak aldian-aldian ordainduko dizkio tarifak emakidaren sozietate titularrari, trafikoaren eta azpiegituraren erabilgarritasunaren arabera.

Sozietate emakidadunak Autovía del Pirineo, S.A. du izena, eta honako hauek osatzen dute: Construcciones Mariezcurrena S.L., Construcciones Luciano Elcarte S.L. eta Iridium Concesiones de Infraestructuras S.A., Grupo ACS eraikuntza-enpresaren emakidaduna.[1]

Nafarroako zatia XXI. mendean hasi zen lanean,  A-12  errepidearekin batera, baina lehentasun handiagoa eman zitzaion lehen azpiegitura horri. Hala ere, horrek ez zuen eragotzi 2005ean lehen zatia irekitzea, Noain eta Imarkoain artean, eta urtebete geroago, 2006an, hurrengoa, Elo arte.

2008an kateatu zuen azpiegitura Izkoraino luzatuko zuen zatia eta bi urte gehiago itxaron behar izan zen, 2010era arte, Irunberriko lurretatik autobia ikusteko. Azkenik, 2012an, Ledeako eta Esako tunelak eraiki ziren, eta horiei esker iritsi zen autobia Euskal Herriko mugaraino.

Hala ere, Espainiako zatia ez zegoen batere garatuta. Denbora horretan guztian, 8 kilometro baino ez zituzten ireki, Nafarroako zati osoaren aurka 2012an. Gainera, zati horiek, Artieda eta Villa-reyal d'a Canal artekoak, uharte bat ziren, ez baitzuten beste zatirik lotzen.

Egia da tartean, azpiegitura hori Berdungo kanalean sartzen da. Pirinio aurreko mendilerroen eta Pirinioen artean dago, ekialdetik mendebaldera. Inguru honetako material nagusia margak dira, itsas jatorri sedimentario oso deleznabagarria duen materiala, non amildegi sakonak sortzen diren, eraikuntza garestitzen dutenak. Gainera, nukleo txikiak eta gurdi-ardatzak sakabanatuta daudenez, lotune ugari egin behar dira, azken kostua ere igoko dutenak.

Era berean, neguko izozteak eta elurteak ahalik eta txikienak izan daitezen, Berdungo kanalaren iparraldetik joan behar du autobiak, eguzki-argi gehien izateko, eta, aldi berean, Esako urtegiaren zatiak mendi-hegaletatik gora egin behar du, ur-lamina gainditzeko.

Hala ere, erritmo espainiarrak oso motel jarraitu zuen, hiru urte geroago 2 kilometro ireki zituelarik. Orduan, lan eta kontratu guztiak geldiarazi ziren, baina 2018ra arte ez ziren lanean hasi. Horrela, 2019an Puent d'a Reina de Chaca eta Jaka artean beste bi tarte ireki ahal izan ziren.

2020. urtearen hasieran, hiru zati zeuden lehiatzeke: Tiermas ↔ Zigoze (gutxienez 2008tik lanetan), Villa-reyal d'a Canal ↔ Puent d'a Reina de Chaca eta Mendebaldeko Jaka ↔ Iparraldeko Jaka (azken biak lanak hasi ere egin gabe).

Tarteak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Izena Tarteunea Egoera (2024) Luzera (km)
Iruña  AP-15   A-15  - Noaingo Lotura 2005[2] 1,2
Noaingo lotura - Monreal 2006[3] 8,9
Monreal - Izko 2008[4] 12,2
Izko - Judasen Benta 2010[5] 7,3
Judasen Benta - Esa 2012[6] 10,1
Esa - Nafarroa/Aragoi(Zaragoza) muga 2012[6] 5,8
Nafarroa/Aragoi(Zaragoza) muga - Tiermas 2013[7] 4,4
Tiermas - Zigoze Lanean: (Lan amaitzea: 2025an)[8] 6,6
Zigoze - A-1601 2015[9] 2,5
A-1601 - Barranco de Colladas 2011[10] 2,9
Barranco de Colladas - Zaragoza/Huesca muga 2011[10] 5,4
Zaragoza/Huesca muga - Puente la Reina de Jaca Proiektua bukatuta (lanak lizitatzea falta da)[11] 11,63
Puente la Reina de Jaca - Santa Cilia 2019[12] 7,2
Santa Cilia - Jaka Mendebaldea 2019[13] 9
Jaka Mendebaldea - Jaka Iparraldea  A-23  Proiektua bukatuta (lanak lizitatzea falta da)[14] 8

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Abiadura Ikurra Irteera Errailak Irteera izena (Jakako norabidea) Irteera izena (Iruñako norabidea) Errailak Lotzen duen errepidea Oharrak
Pirinioetako Autobiaren
hasiera
Pirinioetako Autobiaren
amaiera
 A-15   AP-15 
Noaingo Zerbitzugunea
10
Dorre
Zabalegi
Zulueta
Dorre
 NA-2420 
13
Elortz
Elortz
Zulueta
Zabalegi
 NA-2420 
16
Urrotz
Arrizabalaga
Elo
Urrotz
Arrizabalaga
 NA-234   NA-2420 
22
Getze
Altzorritz
Idotzin
Abintzao
Getze
Altzorritz
Elo
Idotzin
 NA-2420 
28
Izko
Izko
Abintzao
 NA-2420 
35
Kaseda
Oibar
Irunberri
 Irunberriko arroila   Arbaiungo arroila 
 Larra-Belagua   Erronkariko ibarra 
 Iratiko oihana   Zaraitzuko ibarra 
Irunberri
Oibar
Kaseda
 Irunberriko arroila   Arbaiungo arroila 
 Larra-Belagua   Erronkariko ibarra 
 Iratiko oihana   Zaraitzuko ibarra 
 NA-534   NA-150 
36
 Portal del Pirineo 
Nardoze Alduate
 NA-2420 
42
Ledea
Ledea
 NA-2420 
Ledeako tunela 945m
Ledeako tunela 945m
47
Esa
 Xabier 
 Leireko monasterioa 
Esa
 Xabier 
 Leireko monasterioa 
 NA-2420 
Esako tunela 1648m
Esako tunela 1648m
56
Jaka
 N-240 


Jaka jarraitzen du  N-240 
 N-240 


Iruña jarraitzen du  N-240 
 N-240   A-137 
65
Artieda
Sause
Artieda
Sause
 A-1601 
71
Asso-Veral
Asso-Veral
Miramont


Jaka jarraitzen du  N-240 
 N-240 
Fago - Jaka obretan/proiektua
Fago - Jaka obretan/proiektua

Zirkulazioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autobia honek ez du saturazio-zantzurik. Izan ere, zirkulazioa arina izaten da beti, noizean behin ezusteko txikiren bat izan ezik.

Trukagailuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autobia trukagailu battik igarotzen da:

Tarte sentikorrak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez dago tarte sentikorrak autobian.

Zerbitzuguneak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autobiak zerbitzugune hauek ditu:[15]

Autobiak atsedengune hauek ditu:[16]

  • autobiak ez du seinaleztatutako atsendegunerik

Begiratokiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun, autobiak ez du seinaleztatutako begiratokirik.[17]

Kamerak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Autobiak kamera bat ditu puntu hauetan:[18]

Radar finkoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun, ez dago radar finkorik instalatuta autobian.[19]

Irudiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, DN. (). «Nafarroako Kutxa eta Nafarroako Rural Kutxa, Pirinioetako Autobidea finantzatzen dutenen artean | Egunkari de Navarran kultur aktualitateari buruzko azken berriak» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-29).
  2. ↑ https://www.navarra.es/home_es/Actualidad/Sala+de+prensa/Noticias/2005/05/18/1805op41.htm.
  3. ↑ http://www.navarra.es/home_es/Actualidad/Sala+de+prensa/Noticias/2006/04/05/0504op40.htm.
  4. ↑ http://www.navarra.es/home_es/Actualidad/Sala+de+prensa/Noticias/2008/11/04/041108op20.htm.
  5. ↑ http://www.navarra.es/home_es/Actualidad/Sala+de+prensa/Noticias/2010/05/17/autovia+pirineo+tramo+izco+venta+de+judas.htm.
  6. ↑ a b http://www.navarra.es/home_es/Actualidad/Sala+de+prensa/Noticias/2012/01/26/Inauguracion+ultimos+tramos+navarros+autovia+pirineo+A-21+liedena+yesa.htm.
  7. ↑ https://web.archive.org/web/20210709184220/http://aragonhoy.aragon.es/index.php/mod.noticias/mem.detalle/id.134242.
  8. ↑ https://www.transportes.gob.es/el-ministerio/sala-de-prensa/noticias/jue-18072024-1305.
  9. ↑ https://www.europapress.es/aragon/noticia-zaragoza-fomento-abre-tramo-autovia-21-carretera-1601-enlace-20150923122949.html.
  10. ↑ a b https://web.archive.org/web/20160304113142/http://www.fomento.gob.es/NR/rdonlyres/9e537c66-bd3b-4c4f-b207-ec29d8c2e52c/106866/11102004.pdf.
  11. ↑ https://www.radiohuesca.com/comarcas/el-primer-tramo-de-la-a-23-entre-caldearenas-y-lanave-ya-en-funcionamiento-02072018-111604.html.
  12. ↑ https://www.fomento.es/el-ministerio/sala-de-prensa/noticias/mar-03122019-1449.
  13. ↑ https://www.fomento.gob.es/el-ministerio/sala-de-prensa/noticias/jue-11072019-1455.
  14. ↑ https://www.heraldo.es/noticias/aragon/huesca/2018/11/06/las-obras-variante-jaca-podrian-salir-licitacion-proximo-mes-diciembre-1275962-2261127.html?utm_medium=smm&utm_campaign=noticias&utm_source=twitter.com.
  15. ↑ Autobideko seinaleak
  16. ↑ Nafarroako Errepideen Sareko Atsedenguneak - Nafarroako Gobernua
  17. ↑ Nafarroako Errepideen Sareko Begiratokiak - Nafarroako Gobernua
  18. ↑ Zizur Nagusiko kamara - Nafarroako Gobernua
  19. ↑ «Nafarroa» www.dgt.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-02).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]