Bifosfonato

Bifosfonato
Motagai kimiko
Erabilera
Rolabone density conservation agents (en) Itzuli
Identifikatzaileak
MeSHD004164

Kimika organikoan bifosfonatoak organofosforoen familiako konposatu organikoak dira zeintzuk bi fosfonato talde geminal dituzten. Osteoporosia, Paget-en hezur-eritasuna eta hezurretan metastasiak dituzten minbiziak tratatzeko usatzen dira[1][2].

Bifosfonatoen egitura orokorra. Ordezkatzaileen izaerak markatu ditu konposatuaren ezaugarriak

Mekanismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hezur-ehuna etengabe birmoldatzen da, eta orekan mantentzen da (homeostasia), osteoblastoek hezurra sortzen dutelako eta osteoklastoek hezurra suntsitzen dutelako. Bisfosfonatoek hezur-digestioa inhibitzen dute, osteoklastoak apoptosia edo zelula-heriotza izatera bultzatzen baitituzte, eta horrek hezur-galera moteltzen du[3].

Konposatu erabilienak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Osteoporosia eta Paget-en hezur-eritasuna tratatzeko alendronatoa eta errisendronatoa dira difosfonato ohikoenak. Etidronatoa eta klodrontoa ere baliatu izan dira baina ez dira horren eraginkorrak.

Ondorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bifosfanatoak pilula gisa hatzen dira normalean, ahotik irentsita. Hortaz, nahiz eta tolerantzia handia duten egoki baliatzen badira, albo-ondorio izan ditzakete. Ohikoenak digestio-aparatuarekin lotuta daude, adibidez, urdail-ultzerak eta urdailaren paretako narritadurak. Ondorio horiek saihesteko injektatuz usatu izan dira, baina ez dago klaru albo-ondorio gutxiago eragiten duten.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Eriksen, Erik F.; Díez-Pérez, Adolfo; Boonen, Steven. (2014-01-01). «Update on long-term treatment with bisphosphonates for postmenopausal osteoporosis: A systematic review» Bone 58: 126–135.  doi:10.1016/j.bone.2013.09.023. ISSN 8756-3282. (Noiz kontsultatua: 2024-02-11).
  2. ↑ Serrano, Ana Julissa; Begoña, Leire; Anitua, Eduardo; Cobos, Raquel; Orive, Gorka. (2013-09-25). «Systematic review and meta-analysis of the efficacy and safety of alendronate and zoledronate for the treatment of postmenopausal osteoporosis» Gynecological Endocrinology 29 (12): 1005–1014.  doi:10.3109/09513590.2013.813468. ISSN 0951-3590. (Noiz kontsultatua: 2024-02-11).
  3. ↑ Weinstein, Robert S.; Roberson, Paula K.; Manolagas, Stavros C.. (2009-01-01). «Giant osteoclast formation and long-term oral bisphosphonate therapy» The New England Journal of Medicine 360 (1): 53–62.  doi:10.1056/NEJMoa0802633. ISSN 1533-4406. PMID 19118304. PMC 2866022. (Noiz kontsultatua: 2024-02-11).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]