Dagomba (etnia)

Dagomba

Mota	etnia eta Herri
Biztanleria (osoa)	191.956, 172.379, 217.640, 267.907 eta 600.000
Erlijioa	islam, animismo eta kristautasun
Honen parte	moshi-dagomba
Geografia
Estatua	Ghana
Kontinentea	Afrika

Dagomba^[1] mendebaldeko Afrikako talde etnolinguistikoa da, Ghanan eta Togon hedaturik dagoena. 3,1 milioi pertsona baino gehiago dira. Dagomba hitza, jatorrian, Naa Gbewaak bateratu zituen beste herri ahaide batzuei erreferentzia egiteko erabiltzen da, Mamprusi eta Nanumba barne. Dagomba herriaren lurraldeak Dagbon du izena,^[2] eta dagbaniz hitz egiten dute.^[3] Dagbani iparraldeko Ghanako hizkuntzarik mintzatuena da, eta Ghanako bigarren hizkuntza nagusia. Dagombak oinordetza-sistema patrilinealak eta matrilinealak praktikatzen ditu.

XVII. mendearen amaieran, Zanjina erregea islamera bihurtu zuen lehen agintaria izan zen. Zanjinaren erregealdia oparoa izan zen. Ikasketa zentro asko sortu ziren eta beka tradizioaren zati garrantzitsua bihurtu zen. 1700ean Moliyili Unibertsitatea ezarri zen, baina geroago bertan behera utzi zuten europar kolonizazioaren garaian. Dagombak aurre egin zion europar kolonizazioari, baita Alemaniak Yendi bere hiriburua su hartu eta okupatu ondoren ere.^[4]

Erreferentziak

1. Berria. Estilo Liburua. .
2. (Ingelesez) Staniland, Martin, ed. The country and the people. in: The Lions of Dagbon: Political Change in Northern Ghana. Cambridge: Cambridge University Press, 1–12 or. ISBN 978-0-521-10143-1..
3. (Ingelesez) About the Dagomba. .
4. (Alemanez) «German Colonialism in West Africa: Implications for German-West African Partnership in Development | H-Soz-Kult. Kommunikation und Fachinformation für die Geschichtswissenschaften | Geschichte im Netz | History in the web» H-Soz-Kult. Kommunikation und Fachinformation für die Geschichtswissenschaften 2023-10-12.

Kanpo estekak