Espainiako 1931ko Konstituzioa

Espainiako 1931ko Konstituzioa
Irudia
Motakonstituzio
Data1931
Argitaratze-data1931ko abenduaren 9a
HerrialdeaEspainiako Bigarren Errepublika

Espainiako 1931ko Konstituzioa urte hartako abenduaren 9an onartu zuten Gorte Konstituziogileek. 1931ko Espainiako hauteskunde orokorren ondorioz, Bigarren Errepublika aldarrikatu zuten eta Gorte Konstituziogileek bere konstituzioa idatzi zuten. 1939an gerra zibila amaitu arte egon zen indarrean. Erbestealdi errepublikanoan, 1977ra arte indarrean izan zen, hau da, Trantsizioaren prozesu politikoak hurrengo urtean aldarrikatutako Karta Magna demokratiko berri bat egitea ahalbidetu zuen arte. 1931ko konstituzioak 10 titulu zituen, 125 artikulu guztira, eta bi xedapen iragankor.

Atariko Tituluak zenbait polemika izan zituen: 1. artikuluak "Errepublika demokratiko" gisa definitzen zuen Espainia, baina beste proposamen batzuk ere izan ziren. Atariko Tituluaren beste gai arazotsua gaztelania "Errepublikako hizkuntza ofizialtzat" jotzea izan zen (4. artikulua).

I. titulua. "Antolaketa nazionala" 1931ko Konstituzioko bigarren gai polemikoenaz arduratu zen, erlijiosoaren atzean: Estatuaren lurralde-antolaketa. Eztabaida horretan eragin handia izan zuen, ekainaren 14an, Lizarran, Hego Euskal Herriko udal gehienen ordezkariek onartutako Euskal Herriarentzako Sortarauak, ezkerrak bere izaera klerikal ultramontanoa zela eta baztertu egin zuena. Euskadiko Estatutua, Gorteek lehen proposamena atzera bota eta gero prozesu luze eta konplexuaren ondoren, 1936ko urriaren 10ean onartu zuten. Hala ere, ezin izan zen aplikatu Araban eta Gipuzkoako eta Bizkaiko eskualde batzuetan, Errepublikaren aurkako bandoaren kontrolpean zeudelako.

Gorte Konstituziogileetarako hauteskundeak gizonezkoen sufragio unibertsalaren bidez egin ziren, eta emakumeak kanpoan geratu ziren, nahiz eta emakumeak hautagai gisa aurkez zitezkeen.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zuzenbidea Artikulu hau zuzenbideari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.