Etilendiamina

Etilendiamina
Formula kimikoa	C2H8N2
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	Nitrogeno eta karbono
Mota	dication ^(en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,91 g/cm³ (20 °C, likido)
Errefrakzio indiziea	1,4565 (20 °C, 589 nm)
Azidotasuna (pKa)	9,98 (ezezaguna)
Momentu dipolarra	1,99 D
Fusio-puntua	8,3 °C 10 °C 11,1 °C
Irakite-puntua	116,1 °C (760 Torr) 117 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia	1,99 D
Lurrun-presioa	11 mmHg (20 °C)
Masa molekularra	60,069 Da
Arriskuak
NFPA 704	3 3 0
Lehergarritasunaren beheko muga	2,5 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga	12 vol%
Denboran ponderatutako esposizio muga	25 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Flash-puntua	34 °C
IDLH	2.460 mg/m³
Eragin dezake	ethylenediamine exposure ^(en)
Identifikatzaileak
InChlKey	PIICEJLVQHRZGT-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	107-15-3
ChemSpider	13835550
PubChem	3301
Reaxys	605263
Gmelin	30347
ChEBI	1098
ChEMBL	CHEMBL816
NBE zenbakia	1604
RTECS zenbakia	KH8575000
ZVG	32650
DSSTox zenbakia	KH8575000
EC zenbakia	203-468-6
ECHA	100.003.154
CosIng	95268
RxNorm	4158
Human Metabolome Database	HMDB0031225
UNII	60V9STC53F
KEGG	D01114
PDB Ligand	EDN

Etilendiamina konposatu organikoa da diaminen familiakoa H₂NCH₂CH₂NH₂ formula duena. Amoniakoaren antzeko usaina duen likido kolorgea eta sukoia da^[1]. Erabilera zabala du sintesi organikoan erreaktibo gisa.

Sintesia

Industrian etilendiamina prestatzen da 1,2-dikloroetanoa amoniakoz tratatuz presiopean eta 180 C-tan ur-ingurunean^[2].

Etanolaminatik abiatuta ere presta daiteke^[3].

Erabilera

Etilendiamina produktu kimiko industrial asko prestatzeko baliatzen da. Izan ere, azido karboxilikoekin (gantz-azidoak tartean), nitriloekin, alkoholekin, anhidridoekin eta zetonekin erreakzionatzen du. Halaber, bi amina talde izateak imidazolaren moduko heterozikloak eratzeko aukera damaio. Koordinazio-kimikan bi talde horiek medio bi hotzeko estekatzaile moduan jokatzen du.

Botikak (antihistaminikoak eta bronkodilatadoreak), fungizidak, poliuretanoak eta beste hainbat produktu prestatzeko baliatzen da.

Toxizitatea

Etilendiaminak amonikoak eta pisu molekular txikiko beste aminak bezala azala eta arnas-aparatua narritatzen du, bereziki ingurune hezeetan.

Erreferentziak

1. (Ingelesez) PubChem. «Ethylenediamine» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
2. (Ingelesez) Eller, Karsten; Henkes, Erhard; Rossbacher, Roland; Höke, Hartmut. (2000-06-15). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA ed. «Amines, Aliphatic» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA): a02_001.  doi:10.1002/14356007.a02_001. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
3. (Alemanez) Arpe, Hans-Jürgen. (2007). Industrielle Organische Chemie,, 275 or..

Kanpo estekak