Euskal alfabetoa

Euskal alfabetoa euskaraz idazteko erabiltzen den alfabetoa da; euskara Mendebaldeko hizkuntza bat denez, latindar alfabetoa du oinarri. Euskaltzaindiak 1994ko azaroaren 25ean erabaki eta bere 17. arauan bildu zuenaren arabera,^[1] 27 letraz osatuta dago:

Isoglosek erakusten dutenez, hatxe letra Euskal Herriko ipar-ekialdean ahoskatzen da soilik.

Jota letraren tokiko ahoskerak

Letra	Izena	Ahoskera
A	a	/a/
B	be	/b/, [β̞]
C	ze* (eta haren aldaera, Ç [ze hautsia*])	/s/, /k/
D	de	/d̪/, [ð̞]
E	e	/e/
F	efe	/f/
G	ge	/ɡ/, [ɣ̞]
H	hatxe	∅, /ɦ/
I	i	/i/, /i̭/
J	jota	/j/, tokiko aldaera hauekin: /ʝ/, /ɟ/, /dʒ/, /ʒ/, /ʃ/, /χ/
K	ka	/k/
L	ele	/l/
M	eme	/m/
N	ene	/n/
Ñ	eñe	/ɲ/
O	o	/o/
P	pe	/p/
Q	ku*	/k/
R	erre	/r/, /ɾ/
S	ese	/s̺/
T	te	/t̪/
U	u	/u/, /u̯/
V	uve*	/b/, [β̞]
W	uve bikoitza*	/u̯/
X	ixa	/ʃ/
Y	i grekoa*	/i/, /i̭/, /j/
Z	zeta	/s̻/

* Ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza eta i grekoa ohiko euskal hitzak idazteko erabiltzen ez diren arren, beste hizkuntza batzuetako hitzak idazteko beharrezkoak direlako sartu dira euskal alfabetoan.

Letren maiztasuna

135.878.500 karaktereko lagin batean, euskarazko letrarik ohikoena A da eta gutxien erabiltzen direnak Ñ, Ü eta Ç.^[2]

Letra	Maiztasuna
A	% 14,1
B	% 2,57
C	% 0,253
Ç	% 0,00137
D	% 2,82
E	% 12,5
F	% 0,456
G	% 1,95
H	% 1,13
I	% 8,40
J	% 0,270
K	% 5,13
L	% 2,92
M	% 1,41
N	% 7,80
Ñ	% 0,0109
O	% 4,96
P	% 1,22
Q	% 0,0151
R	% 7,45
S	% 2,49
T	% 7,12
U	% 4,36
Ü	% 0,00251
V	% 0,114
W	% 0,0390
X	% 0,499
Y	% 0,0870
Z	% 4,59

Erreferentziak

1. Euskaltzaindia: 17. araua, Euskal alfabetoaren letren izenak.
2. (Ingelesez) «How often is which letter?» Simia (Noiz kontsultatua: 2024-09-18).

Kanpo estekak