Fran Hosken

Fran Hosken
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakFranziska Porges
JaiotzaViena, 1919ko uztailaren 12a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
 Austria
HeriotzaLexington, 2006ko otsailaren 2a (86 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
AitaOtto Porges
Hezkuntza
HeziketaHarvard Graduate School of Design (en) Itzuli 1944) Master of Architecture (en) Itzuli
Vienako Unibertsitatea
Smith College 1940) Artean graduatu
Zuricheko Unibertsitatea
Hizkuntzakingelesa
alemana
Jarduerak
Jardueraksaiakeragilea, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea, giza eskubideen aldeko ekintzailea eta diseinatzailea
Enplegatzailea(k)Cambridge Center for Adult Education (en) Itzuli
Garland Junior College (en) Itzuli  (1958 -  1961)
Experimental College (en) Itzuli  (1970 -
University Without Walls (en) Itzuli  (1971 -  1974)

Fran P. Hosken (Viena 1920 – 2006ko otsailaren 2a) idazle amerikarra, feminista eta gizarte-ekintzailea izan zen. Emakumeen Nazioarteko Sarea sortu zuen 1975ean, eta hiru hilerik behin emakumeen osasunari buruzko aldizkari bat argitaratu zuen. Emakumeen genitalen mutilazioari buruzko ikerketagatik (EGM) ezaguna izan zen. EGM terminoa asmatu zuen pertsonatzat hartzen da, eta EGMren gaia Nazio Batuen agendan jarri zuen.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fran P. Hosken 1920an jaio zen Vienan, Franziska Porges gisa. Familiak Estatu Batuetara emigratu zuen 1938an nazismotik ihesi. Smith Collegera joan zen, eta 1944an Harvard Graduate School of Design eskolan graduatu zen. Mila hori lortu zuen lehen emakumeetako bat izan zen. Bigarren Mundu Gerran Kostako Guardiarekin bat egin zuen, komunikazioetan lan eginez. James Hoskenekin ezkondu zen 1947an. Hiru seme-alaba izan zituzten eta 1962an dibortziatu ziren.[1]

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1973an Afrikan diseinatzaile eta argazkilari gisa egin zituen bidaietan, emakumeen klitoriaren ablazioaren errealitatea ezagutu eta horri buruz idazten hasi zen. Emakumeen Nazioarteko Sarea sortu zuen 1975ean, eta hiru hilean behin emakumeen osasunari buruzko aldizkari bat argitaratu zuen. Emakumeen genitalen mutilaziori buruzko ikerketagatik (EGM) ezagutu zuten. Urte batzuetan, Emakumeen Nazioarteko Sarearen (Women's International Network NEWS - WIN NEWS) berriak argitaratu zituen. Sare hori Interneteko komunikazio-sistema parte-hartzailea zen, mundu osoan irekia, jatorri, sinesmen, nazionalitate eta adin-talde guztietako "emakumeentzat eta emakumeei buruz".[1] WIN NEWS-ek normalean, NMFren edo Munduko Bankuaren politikak aztertzen eta kritikatzen zituen, bai eta emakumeek, batez ere neurri horiek Asiako eta Afrikako emakumeengan dituzten ondorioak ere..

Esaten da Fran Hoskenek Emakumen Genitalen Mutilazioa (EGM) terminoa asmatu zuela eta EGMren gaia Nazio Batuen agendan jarri zuela. EGMri buruzko bere txostenak, Emakumeen Mutilazio Genitalari eta Sexualari buruzko Hosken txostenak (1979), eragin handia izan zuen nazioarteko komunitatea konbentzitzeko, Osasunaren Mundu Erakundea barne, praktika hori amaitzeko ahaleginak egin zitzaten. Emakumeen genitalen mutilazioaren aurka hitz egiten aitzindari gisa, Fran Hoskenek ausardiaz egin zion aurre praktika horien pean zeuden emakumeen aldeko borrokari.[2]

Hoskenek, halaber, 1981ean "The Childbirth Picture Book" (CBPB) (euskaraz: erditzeko ilustrazio-liburua), emakumeen ikuspegitik egindako erreprodukzioari buruzko lan ilustratua sortu eta argitaratu zuen.[3] Lan horrek ugalketa-osasunari buruzko oinarrizko informazio biologikoa eman zuen, bereziki erabilgarria mundu osoko emakume gazteentzat, edozein izanik hizkuntza, hezkuntza-maila edo jatorri etnikoa. Oso gomendagarria da familia-plangintzako hezkuntzarako".[4]

Lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • The Language of Cities: A Visual Introduction to the Form and Function of the City. Schenkman Pub Co, 1972.
  • Urban development and Housing in Africa. Hosken, 1973.
  • Kathmandu Valley Towns: A Record of Life and Change in Nepal. Weatherhill, 1974.
  • The Hosken Report: Genital and Sexual Mutilation of Females. Women's International Network News, 1979.
  • Female Sexual Mutilations: The facts and Proposals for Action. Women's International Network News1980.
  • "Towards a Definition of Women's Rights," Human Rights Quarterly, 3. liburukia, 2. liburukia, 1981eko maiatza.
  • The Childbirth Picture Book: A Picture Story of Reproduction from a Woman's View. Women's International Network News, 1981.
  • Stop Female Genitala Mutilazioa. Women's International Network News, 1995.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b Kahn, Joseph P. "Fran P. Hosken, 86; activist for women's issues globally", The Boston Globe, 12 February 2006.
  2. ↑ http://godparents.net/1/post/2013/02/facts-opinions-and-sexuality.html
  3. ↑ «El libro de ilustraciones del parto - Hesperian Health Guides» store.hesperian.org.
  4. ↑ WOMEN'S INTERNATIONAL NETWORK (WIN) NEWS: http://www.feminist.com/win.htm

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Gertaerak, iritziak eta sexualitatea 2013/20/02
  • Paperak, 1971-1981. Schlesinger Biblioteca, Radcliffe Instituto, Harvardeko Unibertsitatea.