Gazako portua

Gazako portua
Gazako portua (2015)
Hiria
Herrialdea Palestinako Estatua
Hiria Gaza (hiria), Gazako Zerrenda
Koordenadak 31°31′33″N 34°25′50″E / 31.52583°N 34.43056°E / 31.52583; 34.43056
Datuak
Kudeatzailea Palestinar Aginte Nazionala
Mota itsas-portua
Lehorraren azalera 48.000 m²
Kaiak 970 eta 330 m

Gazako portua Gazako Rimal barrutitik gertu dagoen portu txiki bat da.[1] Palestinako itsasontzien jatorri-portua eta Palestinako Itsas Poliziaren oinarria da, Palestinako Segurtasun Indar Nazionalen adarra. Oslo II Akordioaren arabera, Palestinako Itsas Poliziaren jarduerak 6 milia nautiko baino ez ditu harten itsasertzean. 2007az geroztik, Gazako Portua Israelek ezarritako itsasontzien blokeoaren mende egon da, Gazako zerrendaren blokeoaren parte gisa, eta portuko jarduerak eskala txikiko arrantzara mugatu dira.

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gazako zerrenda

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gazako Zerrenda lurrez, airez eta itsasoz itxiarazia izan da.[2] 362 kilometro koadroko azalera osoak garraio-sistema nagusi eskasa du: 76 km errepide nagusi, 88 km eskualdeko errepide eta 99 km tokiko errepide.[2] Rafah-n bazegoen aireportu txiki bat Zerrendan bertan, baina 2001ean Israelek suntsitu zuen.[2] Palestinako Agintaritza Nazionalak eraiki zuen portua.[2]

Maiuma

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aspaldi-aspaldian, bazen inguru honetan Maiuma portua edo el Mineh (portua esan nahi du).[3] Otomandarren aro berantiarrean, Pierre Jacotinek Majumas lekua izendatu zuen bere 1799ko mapan.[4]

1883an, Palestina Mendebaldarrari buruzko PEFen Inkestak (SWP) el Mineh Maiuma zaharra zela adierazi zuen.[5]

2011n, eliza baten hondakinak zirudien tokian zortzi zutabe erromatar lurrera bota zituen ekaitz batek.[6] 2013an, Palestinako Itsas Poliziak artefaktu zaharrak aurkitu zituen: zutoinak eta buztin egosiak, besteak beste.[7]

1994tik

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2002an, Israelgo indarrek Palestinako Itsas Poliziak portuan zituen instalazioei eraso egin zieten, Itsas Poliziako komandanteak Karine A kasuan nahasita egon ondoren, Gazara 50 tona arma ontzi barruan ezkutuan sartzeko saiakera.[8]

2007an, Gazan Hamas nagusitu ondoren, Israelek Gazako zerrenda blokeatu zuen, itsasotik ere bai.[9] Israelgo blokeoa apurtzeko hainbat saiakera egin ziren.[10] Israelek eragotzi egin du ontzi gehienak Gazako portuan porturatzea, baina baimena eman zuen 2008an bi itsasontzi porturatzeko, aktibistak eta zenbait hornidura garraiatzen zituztenak.[11] 2010ean, Palestinako arrantza-ontzi txikienentzat bakarrik zen portua.[12]

2010ean, Hamasek nazioarteko ontzi handiak sartu ahal izateko lanak egin zuen portuan.[12] Olatu-horma bat eraiki eta argiak jarri ziren. Hamasek portua garatzeko planak iragarri zituen, arrantzaleen eskura jartzeko eta turistak erakartzeko.

Gazako portu-planak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Arrantzaleak portuan 2019an

1993ko Oslo I Akordiotik, Gazan itsas portu askoz handiagoa eraikitzea aurreikusi zen. Baina Israel-Palestina gatazka etengabea zela eta, plan hauek ez dira gauzatu 2014tik aurrera.

2005ean, Israelek Palestinako planak onartu zituen Gazatik kilometro gutxira portu baten eraikuntza berreraiki eta osatzeko, 2000ko irailean Bigarren Intifada hasi baino lehen. Bigarren Intifada lehertu ondoren Israelgo indarrek suntsitu zuten eraikina, Rafahtik gertu dagoen Gazako aireportuarekin batera.[13]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Doughty and El Aydi, 1995, p. 13
  2. ↑ a b c d Sarraj, Yahya R.. (2018-11-14). «Hourly and Daily Traffic Expansion Factors on Selected Roads in Gaza, Palestine» The Open Civil Engineering Journal 12 (1): 355–367.  doi:10.2174/1874149501812010355. ISSN 1874-1495..
  3. ↑ Palmer, 1881, p. 361
  4. ↑ Karmon, 1960, p. 173
  5. ↑ Conder and Kitchener, 1883, SWP III, p. 236
  6. ↑ Gaza's archaeological treasures at risk from war and neglect 7 January 2013, BBC
  7. ↑ Gaza naval police excavate archaeological site off the Gaza coast, February 17, 2014, Memo
  8. ↑ Israeli navy attacks Gaza port, 12 January 2002, BBC
  9. ↑ Israeli navy blocks Gaza aid ship, 1 December 2008, The Guardian
  10. ↑ U.S. leftists confirm plans to sail to Gaza to break siege 29 July 2008 U.S. Haaretz
  11. ↑ Navy lets another boat into Gaza port, by Yaakov Katz and Herb Keinon 9 December 2008, The Jerusalem Post
  12. ↑ a b Gaza port readies for flotilla, May 27, 2010, Jerusalem Post
  13. ↑ Palestinians to rebuild Gaza sea port in latest peace move, Anton La Guardia, 17 February 2005, The Daily Telegraph

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Conder, C.R.; Kitchener, H.H. (1883). The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. Vol. 3. London: Committee of the Palestine Exploration Fund.
  • Doughty, Dick; El Aydi, Mohammed (1995). Gaza: legacy of occupation--a photographer's journey. Kumarian Press. ISBN 1-56549-044-4.
  • Karmon, Y. (1960). "An Analysis of Jacotin's Map of Palestine" (PDF). Israel Exploration Journal. 10 (3, 4): 155–173, 244–253.
  • Palmer, E.H. (1881). The Survey of Western Palestine: Arabic and English Name Lists Collected During the Survey by Lieutenants Conder and Kitchener, R. E. Transliterated and Explained by E.H. Palmer. Committee of the Palestine Exploration Fund.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]